Ulica Dworcowa we Wrocławiu, o długości 468 metrów, pełni istotną rolę w układzie komunikacyjnym miasta, łącząc ulicę Podwale z ulicami Stanisława Małachowskiego i Józefa Piłsudskiego. Ulica ta nie tylko spełnia funkcję transportową, lecz również delikatnie wyznacza granicę między dwoma istotnymi osiedlami: Przedmieściem Świdnickim oraz Przedmieściem Oławskim. Niegdyś stanowiła granicę pomiędzy dawnymi dzielnicami Stare Miasto oraz Krzyki.
Ulica Dworcowa jest drogą gminną i przebiega przez obszar zabudowy centralnej. Zaczynając przy ulicy Podwale, a kończąc na ulicy Tadeusza Kościuszki, jej charakterystycznym elementem jest pierzejowa zabudowa, która zdobi obie strony ulicy. Wyjątek stanowi końcowy fragment wschodniej strony, gdzie można zobaczyć punktowy budynek, znany jako Trzonolinowiec.
W pozostałych częściach ulicy dominują budynki wolnostojące oraz konstrukcje powiązane z pierzejami skrzyżowanych, powojennych budynków. Na końcu ulicy, od wschodniej strony, można dostrzec budynek Silver Tower Center, który otacza urządzony przed nim plac.
Zachodnia część ulicy znajduje się na Przedmieściu Południowym, którego urbanistyczny układ podlega ochronie i jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków. Z kolei wschodnia strona, umiejscowiona na Przedmieściu Oławskim, została objęta rejestrem zabytków. W północnym odcinku ulicy można także zobaczyć wpisane do gminnej ewidencji zabytków budynki, w tym kamienicę, która ma status obiektu chronionego.
Historia
Przed powstaniem ulicy
W północnej części dzisiejszej ulicy Dworcowej, na odcinku od ulicy Podwale do ulicy gen. Karola Kniaziewicza, znajdowały się niegdyś pruskie fortyfikacje w formie bastionów. Reszta tego obszaru objęła tereny Przedmieścia Świdnickiego (Starego Miasta) oraz Przedmieścia Oławskiego (Ohlauer Vorstadt). W południowej części usytuowanego obszaru istniał Wygon Świdnicki, a od XVIII wieku wytyczono różne odcinki Wygonu, w tym Wielki Wygon (Grosse Anger) oraz Nowy Wygon (Neue Anger), które rozciągały się od ulicy Grabiszyńskiej do ulicy Stawowej.
Dodatkowo, nieopodal znajdował się Mały Wygon (Kleine Anger), biegnący wzdłuż ulicy Tadeusza Kościuszki, sięgający od ulicy Dworcowej do ulicy gen. Kazimierza Pułaskiego. Zajmowały go osady rolnicze oraz ogrodowe, z drogą prowadzącą od dzisiejszej ulicy gen. Karola Kniaziewicza do ulicy gen. Henryka Dąbrowskiego.
Na południu, wzdłuż ulicy Tadeusza Kościuszki, istniała historyczna droga strzelińska, która została później zlikwidowana. Po 1808 roku, gdy zlikwidowano fortyfikacje, teren stał się częścią miasta, co sprzyjało jego rozwojowi.
W kolejnych latach powstały nowe ulice, takie jak ulica Podwale, oraz wytyczono drogę, która dała początek ulicy gen. Karola Kniaziewicza, a nieco później ulice Ogrodową (Gartenstrasse), odpowiadającą nowym trendom w urbanizacji, w których dominowały nadrzędne domy ogrodników.
W 1760 roku Żydzi uzyskali zgodę na stworzenie własnego cmentarza, który powstał w 1761 r., na obszarze pomiędzy ulicami Gwarną, Dworcową, a placem Konstytucji 3 Maja. Jego powierzchnia była kilkukrotnie powiększana, aż do pomnika poświęconego pamięci Żydów, otoczonego murem w 1808 roku.
Powstanie ulicy i przemiany
Ulica Dworcowa została wytyczona w XIX wieku i od 1841 roku zaczęto ją nazywać Bahnhofstrasse, co wskazuje na jej rolę jako dojazdu do dworca kolejowego. Warto zaznaczyć, że w tym czasie jeszcze nie istniał znany obecnie dworzec Wrocław Główny, a projekt pierwszego dworca z 1841 r. był w fazie realizacji.
Dworzec Kolei Górnośląskiej przy ulicy Stanisława Małachowskiego 13 został otwarty w 1842 roku i działał do 1857 roku, kiedy to oddano nowy dworzec, który stał się głównym w Wrocławiu. W kolejnych latach, w ramach modernizacji przyległej infrastruktury, zbudowano tunele prowadzące do ulicy Suchej oraz ulicy Joannitów.
W 1847 roku, kiedy utworzono ulicę Dworcową, dokonano podziału ulicy Podwale i nadano nowe nazwy dla jej odcinków, które z czasem zniknęły z mapy, m.in. Po 1951 roku.
Dynamiczny rozwój miasta oraz powstanie dworca Wrocław Główny przyczyniły się do intensywnej urbanizacji tej części miasta, co przyczyniło się do wzrostu znaczenia istniejących ulic oraz powstania nowych.
II wojna światowa
W wyniku II wojny światowej, szczególnie oblężenia Wrocławia w 1945 roku, wiele budynków przy ulicy Dworcowej oraz okolicznych ulicach uległo zniszczeniu. 26 marca 1945 roku rejon ulicy został wstrząśnięty bombardowaniami, zniszczeniom uległy domy przy kilku numerach i same wysiłki ratunkowe były znacznie utrudnione.
Okres 1945-1990
Po zakończeniu wojny, w 1945 roku, na wyrównanym terenie utworzono Centralny Dworzec PKS z dostępem z ulicy Dworcowej. Cmentarz żydowski został zlikwidowany, a jego miejsce zajęły nowe inwestycje. W 1994 roku otwarto nowy dworzec autobusowy, który wówczas stanowił kluczowy węzeł komunikacji miejskiej, zastępując poprzednią placówkę.
W latach 60-tych XX wieku zainicjowano budowę nowych budynków na ulicy Dworcowej. Dominowała zabudowa mieszkalna oraz budynki mieszkalno-usługowe, a także eksperymentalne konstrukcje, takie jak wyróżniający się Trzonolinowiec, który zyskał renomę i został objęty ochroną zabytków.
Po 1990
W latach 2012-2014 zrealizowano projekt budowy biurowca Silver Tower Center, który zrewitalizował kwartał ulic. Dodatkowo, w 2013 roku rozpoczęto budowę osiedla Centrum, sąsiadującego z ulicą Dworcową.
W latach 2018-2020 wdrożono projekt dotyczący utworzenia ścieżki rowerowej na ulicy. Odnowienie infrastruktury oraz budowa dróg rowerowych wyniosły ponad 2 miliony złotych, co podkreśla wzrastające znaczenie transportu rowerowego w przestrzeni publicznej.
Numeracja adresowa
Oryginalna numeracja posesji przy ulicy Dworcowej została w dużej mierze zachowana, z kilkoma zaktualizowanymi zmianami. Numery nieparzyste znajdują się na zachodniej stronie ulicy, a parzyste po wschodniej stronie, które obejmują różne przedziały numerów, szczególnie od miejsca podziału na ulicę Tadeusza Kościuszki.
Nazwy
W historii Wrocławia, ulica Dworcowa przeszła przez wiele zmian nazw, które odzwierciedlają jej znaczenie oraz powiązania z rozwojem komunikacyjnym miasta.
Na początku nosiła ona nazwę Bahnhofstrasse, która obowiązywała od 1841 roku aż do 1945 roku. Ta niemiecka nazwa odnosząca się do „ulicy dworcowej” była bezpośrednio związana z lokalizacją ulicy, ponieważ prowadziła ona do dworca kolejowego. Pierwotnie był to Dworzec Kolei Górnośląskiej, który później zmienił nazwę na Wrocław Główny. Po zakończeniu II wojny światowej, nowo utworzona nazwa – Dworcowa – została oficjalnie przyjęta przez Zarząd Wrocławia i ogłoszona w okólniku nr 94 z 20 grudnia 1945 roku.
W tym samym okresie, do końca wojny, również plac przed dworcem Wrocław Główny nosił nazwę Plac Dworcowy, co nawiązywało do wcześniejszej formy – Am Hauptbahnhof. Po wojnie, od 11 grudnia 1951 roku, plac ten stracił swoją nazwę i obecnie pozostaje bezimienny.
Warto również zwrócić uwagę na inne ulice, które w przeszłości dzieliły podobne nazewnictwo. Ulica Klecina, położona na obszarze, który wówczas był wiejską miejscowością, nosiła nazwę Bahnhofstrasse do 1945 roku, a następnie przekształciła się w ulicę Dworcową, aż do 22 grudnia 1952 roku. W ten sposób historia ubiegłych lat splata się z działalnością Zarządu w zakresie nadawania nowych nazw ulic.
Podobna sytuacja miała miejsce na współczesnej ulicy Przystankowej, która również przypisana była do Bahnhofstrasse do 1945 roku, a po wojnie nazywana była ulicą Dworcową do 23 stycznia 1956 roku. Ulica ta znajduje się w Wojszycach, które w tamtym okresie były osobną miejscowością. Warto zaznaczyć, że nazwa Bahnhofstrasse była w użyciu w różnych okresach w kilku innych miejscowościach wokół Wrocławia.
Układ drogowy
Ulica Dworcowa we Wrocławiu stanowi istotny element układu komunikacyjnego tego miasta. Ulica ta łączy się z wieloma drogami publicznymi, w tym kołowymi oraz innymi trasami. Szczegóły na ten temat znajdują się w poniższej tabeli:
Typ powiązania | Nazwa drogi | Zdjęcie | Opis |
---|---|---|---|
skrzyżowanie | ulica Podwale zbiorcza, śródmiejska o zmiennej szerokości w liniach rozgraniczających od 14 m do 29 m | _ | widok z pierwszego planu, w prawo |
skrzyżowanie | ulica gen. Karola Kniaziewicza strefa ograniczonej prędkości do 30 km/h droga dojazdowa | _ | lewy dolny narożnik zdjęcia |
skrzyżowanie (sygnalizacja świetlna) | ulica Tadeusza Kościuszki śródmiejska, zbiorcza | _ | _ |
skrzyżowanie | plac Konstytucji 3 Maja strefa ograniczonej prędkości do 30 km/h droga dojazdowa o szerokości w liniach rozgraniczających 15 m | _ | na pierwszym planie |
skrzyżowanie (sygnalizacja świetlna) | ulica Józefa Piłsudskiego torowisko tramwajowe śródmiejska, zbiorcza | _ | po lewej stronie |
ulica Stanisława Małachowskiego torowisko tramwajowe śródmiejska, zbiorcza o szerokości w liniach rozgraniczających 26-27 m | po prawej stronie | ||
droga wewnętrzna parking przy stacji Wrocław Główny szerokość w liniach rozgraniczających 10-20 m | przed budynkiem poczty |
W przeszłości rozważano możliwość połączenia ulicy Dworcowej z ulicą Joannitów nową drogą, która miała przebiegać pod torami kolejowymi. Obecnie dostępne jest jedynie połączenie piesze, które zaczyna się na wschód od miejsca, gdzie krzyżują się ulica Joannitów oraz ulica Sucha. Udostępnione są także tunelami pasażerskim i pocztowym (zwanym też tranzytowym i bagażowym – wschodnim oraz peronowym – zachodnim). Te szlaki ułatwiają przejście do ulicy Józefa Piłsudskiego i ulicy Dworcowej, a także zapewniają dostęp do peronów stacji Wrocław Główny.
Droga
Ulica Dworcowa, jako istotny element miasta, przebiega przez osiedlaPrzedmieście Świdnickie oraz Przedmieście Oławskie, wyznaczając ich granice. W przeszłości była to granica między dawnymi dzielnicami: Starym Miastem a Krzykami. Ulica łączy ulice Podwale oraz Stanisława Małachowskiego i Józefa Piłsudskiego.
Jako droga publiczna, kategoria drogi przypisana ulicy Dworcowej to gminna, z oznaczeniem numeru drogi: 106482D oraz numerem ewidencyjnym: G1064820264011. Ulica została zakwalifikowana jako śródmiejska i ma długość 468 m. Jej północny odcinek charakteryzuje się zmienną szerokością w liniach rozgraniczających, wynoszącą od 12 do 21 m. Znajduje się na terenie o wysokości bezwzględnej od około 117,5 do 118,9 m n.p.m.
Jezdnia ulicy wyłożona jest brukowaną kostką granitową, z wyjątkiem niektórych odcinków, w szczególności przy skrzyżowaniach oraz przejściach dla pieszych, gdzie zastosowano nawierzchnię z masy bitumicznej. Ulica jest jednokierunkowa, co oznacza, że samochody mogą poruszać się z północy, od strony ulicy Podwale, w kierunku południowym, do ulic Stanisława Małachowskiego i Józefa Piłsudskiego.
Na całej długości ulicy zbudowano drogę dla rowerów, która jest skomunikowana z innymi ścieżkami rowerowymi biegnącymi wzdłuż ulic takich jak Podwale (kontrapas oraz droga rowerowa), gen. Karola Kniaziewicza (kontraruch), Tadeusza Kościuszki (kontrpass) oraz Stanisława Małachowskiego i Józefa Piłsudskiego (drogi dla rowerów). Na placu przed budynkiem Silver Tower Center znajduje się także stacja naprawy rowerów.
Na placu przed dworcem Wrocław Główny zlokalizowano zadaszone parkingi dla rowerów. Ulica Dworcowa odgrywa również rolę istotnego szlaku komunikacyjnego dla wrocławskiej komunikacji miejskiej, bowiem kursują po niej autobusy wyznaczonych linii, z przystankami rozlokowanymi na odcinku pomiędzy ulicą Tadeusza Kościuszki a placem Konstytucji 3 Maja. Dla niektórych linii autobusowych ulica Dworcowa pełni funkcję przystanku końcowego, będąc istotnym punktem łączącym dworzec Wrocław Główny z portem lotniczym.
Ulica leży na dwóch działkach ewidencyjnych, które rozciągają się przez całą jej długość. Jedna z tych działek znajduje się w obrębie Południe, natomiast druga w obrębie Starego Miasta. Granicą tych działek jest podział pomiędzy osiedlami Przedmieście Świdnickie i Przedmieście Oławskie. Powierzchnia tych działek wynosi odpowiednio: 4378 m² oraz 5347 m², co łącznie daje 9725 m² powierzchni, na której usytuowana jest ulica Dworcowa.
Znaczenie obszaru i ulicy
Ulica Dworcowa biegnie przez centralną część Wrocławia, gdzie strefa zabudowy charakteryzuje się intensywnym gęstym układem miejskim. Obszar ten wyróżnia się szczególnym połączeniem różnych typów zabudowy, w tym zarówno funkcji mieszkalnej, jak i usługowej, co sprawia, że jest to miejsce o wysokim potencjale urbanistycznym.
Obszar, na którym znajduje się ulica, stanowi część centralnego wrocławskiego ośrodka usługowego. Kluczowe skrzyżowania z ulicą Tadeusza Kościuszki oraz ulicami Józefa Piłsudskiego i Stanisława Małachowskiego położone są w obrębie ulic handlowych, co dodatkowo podkreśla ich znaczenie dla gospodarki miejskiej. Co więcej, południowy odcinek Dworcowej otacza strefa aktywności gospodarczej, co wpływa na zwiększenie tętna życia miejskiego.
Do szczególnie reprezentacyjnych przestrzeni publicznych należy południowy kraniec ulicy Dworcowej, który zintegrowany jest z placem przed dworcem Wrocław Główny oraz budynkiem Silver Tower Center. Te tereny publiczne pełnią rolę ogólnomiejskiego rdzenia, w którym mieszkańcy i turyści mogą korzystać z licznych usług i atrakcji. Nie bez znaczenia są też sąsiadujące ulice, takie jak Podwale, Tadeusza Kościuszki oraz Stanisława Małachowskiego, które wspólnie tworzą przestrzeń ogólnomiejską.
W tej urbanistycznej układance istotną rolę odgrywają również ulice Józefa Piłsudskiego i Stanisława Małachowskiego, będące zjazdem z głównych dróg i strefą publiczną o charakterze komunikacyjnym. Za południowym krańcem ulicy rozciąga się teren stacji, a kluczowym jego elementem jest dworzec Wrocław Główny, otoczony zabudową oraz położonym po drugiej stronie linii kolejowej dworcem autobusowym.
Obydwa te obiekty stanowią nie tylko ważne węzły komunikacyjne, ale także są klasyfikowane jako kluczowe węzły przesiadkowe, co czyni je istotnym elementem wrocławskiej infrastruktury transportowej. Ich zintegrowane funkcjonowanie wpływa na efektywność komunikacji w skali całego miasta oraz jego aglomeracji.
Zabudowa i zagospodarowanie
Układ urbanistyczny
Obszar, przez który przebiega ulica Dworcowa, stanowi przykład terenu z wyraźnie określonym układem kompozycyjnym. To miejsce charakteryzuje się zróżnicowanymi elementami architektonicznymi, w tym liniowymi i kwartałowymi, które współtworzą urbanistyczny krajobraz. W tej przestrzeni dominują bloki zabudowy w formie kwartałów, w których funkcje reprezentacyjne lokalizowane są na zewnątrz, natomiast usługi są skumulowane wewnątrz. Wzdłuż ulicy występuje gęsta pierzejowa zabudowa.
Na północnym krańcu ulicy, wzdłuż ulicy Podwale, zorganizowano punkt widokowy na fosę, promenadę i Wzgórze Partyzantów, z kolei na końcu południowym można dostrzec rozwinięcie widokowe z ulicy Józefa Piłsudskiego na majestatyczny dworzec Wrocław Główny. Ulica obejmuje strefę zabudowy średniowysokiej, maksymalnie do 25 m, gdzie wydzielono jednak obszar o podwyższonej wysokości zabudowy. W tym układzie, budynek Silver Tower Center wyróżnia się jako lokalna dominant.
Co więcej, nowa zabudowa doprowadziła do powstania dwóch placów przy ulicy Dworcowej oraz wzdłuż krzyżujących się z nią ulic. Pierwszy z nich znajduje się u zbiegu z ulicą Tadeusza Kościuszki i jest to nowoczesna przestrzeń stworzona wokół Trzonolinowca, zrealizowana w latach 80. i 90. XX wieku. Drugi plac, z kolei, ukształtowany w latach 2012-2014 przed budynkiem Silver Tower Center, powstał na miejscu dawnego cmentarza żydowskiego.
Zabudowa
Północny fragment ulicy charakteryzuje się pierzejową zabudową, w której dominują budynki mieszkalne oraz mieszkalno-usługowe – głównie kamienice, o wysokości w przedziale od czterech do sześciu kondygnacji. Na skrzyżowaniu z ulicą Tadeusza Kościuszki znajdują się nowoczesne obiekty, które osiągają wysokość ośmiu i dwunastu kondygnacji, w tym znany Trzonolinowiec.
W południowej części ulicy można spotkać powojenną zabudowę, zazwyczaj pięciokondygnacyjną lub sześciokondygnacyjną. Planuje się także dodać uzupełniające obiekty na tym odcinku, które miałyby sześć kondygnacji oraz zapewniałyby bramowy przejazd do wnętrza kwartału. Należy również zrewitalizować istniejące budynki, zmieniając ich przeznaczenie na usługi centrotwórcze. Ostatecznie, zgodnie z zaleceniem, zaleca się, aby po zakończeniu eksploatacji obiekty te zostały zastąpione nowoczesnymi budynkami, które nawiązywałyby do przedwojennej linii zabudowy.
Wymienione budynki historyczne opisano w dokumencie dotyczącym Ochrony i zabytków. Warto również zwrócić uwagę na kilka nowoczesnych konstrukcji, takich jak Trzonolinowiec, który jest innowacyjnym dziełem architektonicznym z lat 1961–1967, o wysokości 36 m, za to Silver Tower Center z lat 2012–2014 sięga wysokości 54,65 m, oferując 14 kondygnacji.
Zieleń
Wzdłuż ulicy Dworcowej nie ma przestrzeni z miejskimi terenami zieleni. Zlokalizowane są one za fosą miejską, przy Promenadzie Staromiejskiej, którą przecina ulica Podwale. Szerokie formy zieleni w postaci alei, szpalerów i przyulicznych nasadzeń są związane z sąsiadującymi ulicami: Podwale, Tadeusza Kościuszki oraz Józefa Piłsudskiego i Stanisława Małachowskiego. Wytyczono także małe obszary zieleni wypoczynkowej przed dworcem Wrocław Główny oraz budynkiem Silver Tower Center, a także strefy zieleni sportowej w pobliskich kwartałach zabudowy.
Punkty adresowe, budynki
Ulica Dworcowa we Wrocławiu, o bogatej historii, jest znana z licznych punktów adresowych, które można podzielić według budynków, w oparciu o dane z marca 2022 roku. Na zachodniej stronie ulicy znajdują się numery nieparzyste, które przedstawiają różnorodność architektoniczną oraz funkcjonalną.
Wśród najważniejszych obiektów można wyróżnić:
- ulica Dworcowa 1: kamienica mieszkalna, która zawiera 3 kondygnacje nadziemne,
- ulica Dworcowa 1a: kamienica z częścią usługową na parterze, o 4 kondygnacjach nadziemnych,
- ulica Dworcowa 1b: budynek mieszkalny, wzniesiony na 4 kondygnacjach nadziemnych,
- ulica Dworcowa 3, 3a, 3b, 5, 7, 7a, 7b: duży budynek mieszkalny, który ma 6 kondygnacji nadziemnych,
- ulica Dworcowa 5a, 5b, 5c: obiekt biurowy wzniesiony na 4 kondygnacjach,
- ulica Dworcowa 9: kolejna kamienica mieszkalna, również z 4 kondygnacjami,
- ulica Dworcowa 9a: silosy i budynki magazynowe, położone na jednej kondygnacji,
- ulica Dworcowa 9b: konstrukcja niemieszkalna, z jedną kondygnacją,
- ulica Dworcowa 9d: garaże, które zajmują jedną kondygnację,
- ulica Dworcowa 11: kamienica mieszkalna, zbudowana na 4 kondygnacjach,
- ulica Dworcowa 11a, 11b: budynek mieszkalny, mający 6 kondygnacji,
- ulica Dworcowa 13, 15 oraz ulica Tadeusza Kościuszki 69, 71, 73: projekt mieszkalny z 5 kondygnacjami,
- ulica Dworcowa 17, 19, 21, 23: kolejny budynek mieszkalny o 5 kondygnacjach,
- ulica Dworcowa 25, 27, 29, 33 oraz ulica Józefa Piłsudskiego 106, 108, 110, 112, 114, 114a, 116: wysoki budynek mieszkalny, który ma 6 kondygnacji nadziemnych.
Po drugiej stronie, na wschodniej stronie ulicy, znajdują się numery parzyste, również precyzyjnie opisane:
- ulica Dworcowa 2: high-endowa kamienica mieszkalna z 4 kondygnacjami,
- ulica Dworcowa 4: kolejna elegancka kamienica mieszkalna, mająca 4 kondygnacje,
- ulica Dworcowa 6: piękna kamienica zajmująca 4 kondygnacje,
- ulica Dworcowa 8: znana kamienica z 4 kondygnacjami,
- ulica Dworcowa 10: również kamienica mieszkalna z 4 kondygnacjami,
- ulica Dworcowa 12: budynek mieszkalny z 4 kondygnacjami nadziemnymi,
- ulica Dworcowa 14: duży budynek mieszkalny, imponujący o 8 kondygnacjach,
- ulica Dworcowa 16a, 16b: kolejne budynki mieszkalne o 8 kondygnacjach,
- ulica Dworcowa 18-20: niezabudowana działka,
- ulica Dworcowa 22, 24, 26: zamieszkany budynek z 6 kondygnacjami,
- ulica Dworcowa 28, 30, 32: kamienice mieszkalne z 6 kondygnacjami, które także mają przestrzenie usługowe na parterze.
Całość robi imponujące wrażenie, świadcząc o różnorodności architektury, funkcji budynków, jak i o ich znaczeniu w tkance miejskiej Wrocławia.
Demografia
Ulica Dworcowa we Wrocławiu ma swoje znaczenie w kontekście demograficznym, co jasno wynika z danych przedstawionych w tabeli. Przebiega przez cztery rejony statystyczne, gdzie w szczególny sposób można zauważyć różnice w gęstości zaludnienia oraz liczbie zameldowanych osób. Poniższe informacje pochodzą z dnia 31 grudnia 2021 roku.
Numer rejonu statystycznego | Liczba mieszkańców | Gęstość zaludnienia [osób/km²] | Lokalizacja | Numery adresowe |
---|---|---|---|---|
933340 | 888 | 18 063 | zachodnia strona | od 1 do 11b |
933400 | 425 | 14 156 | zachodnia strona | od 13 do 29 |
931130 | 706 | 26 908 | wschodnia strona | od 2 do 8 |
931150 | 978 | 20 603 | wschodnia strona | od 10 do 32 |
Ochrona i zabytki
Ulica Dworcowa to miejsce, które przechodzi na granicy dwóch obszarów chronionych. Po zachodniej stronie ulicy znajduje się teren objęty ochroną, wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod nazwą Przedmieście Południowe, gdzie ulica Dworcowa tworzy wschodnią granicę chronionego obszaru. Główne elementy ochrony skupiają się na historycznym układzie urbanistycznym Przedmieścia Południowego, którego kształtowanie miało miejsce od XIII wieku, a także od około 1840 roku do początku lat 60. XX wieku.
Warto zaznaczyć, że obszar ten obejmuje historyczny układ urbanistyczny przedmieścia leżącego na południe od Podwala Świdnickiego, obejmującego m.in. ulicę Sądową, Grabiszyńską, Kolejową, plac Rozjezdny, Swobodną, a także Józefa Piłsudskiego. Stan ochrony tych obiektów oceniano na 4 – dobry oraz 5 – bardzo dobry.
Po wschodniej stronie ulicy, teren przylega do Przedmieścia Oławskiego, chronionego od 20 czerwca 2005 roku na podstawie decyzji o wpisie nr 538/A/05, gdzie układ przestrzenny również kształtował się od XIII do XIX wieku. Ulica krzyżuje się również z obszarem ochrony historycznych zieleni, obejmującym plac przed budynkiem Silver Tower Center oraz tereny w kierunku zachodnim do ulicy Gwarnej, na obszarze dawnego cmentarza żydowskiego.
W sąsiedztwie ulicy Dworcowej i w jej najbliższym otoczeniu znajdują się zabytki, które zostały ujęte w gminnej ewidencji zabytków:
nazwa obiektu, lokalizacja | data powstania, typ ochrony | zdjęcie |
---|---|---|
strona zachodnia | ||
Kamienica ul. Podwale 66 | 1850, 1905 (1855) typ ochrony: rejestr zabytków nr A/2075/570/Wm z dnia 27.09.1996 | _ |
Kamienica, teraz budynek mieszkalny z częściowo usługowym parterem ul. Dworcowa 1 | 1906 typ ochrony: inny | _ |
Kamienica ul. Dworcowa 1a | 1878 typ ochrony: inny | _ |
Kamienica, aktualnie budynek mieszkalny z usługowym parterem ul. Dworcowa 1b | około 1880 typ ochrony: inny | |
Kamienica ul. Dworcowa 9 | 1862 typ ochrony: inny | _ |
Kamienica ul. Dworcowa 11 | 1846 typ ochrony: inny | _ |
strona wschodnia | ||
Kamienica ul. Podwale 67 | 1883 typ ochrony: gez, mpzp | _ |
Kamienica ul. Dworcowa 2 | około 1890 typ ochrony: gez, mpzp | _ |
Kamienica, obecnie budynek mieszkalny z usługowym parterem ul. Dworcowa 4 | około 1890 typ ochrony: gez, mpzp | |
Kamienica „Pod Palmą”, teraz budynek mieszkalny z częściowo usługowym parterem ul. Dworcowa 6 | około 1890 typ ochrony: gez, mpzp | _ |
Kamienica, aktualnie budynek mieszkalny z częściowo usługowym parterem ul. Dworcowa 8 | około 1880 typ ochrony: gez, mpzp | _ |
Kamienica, teraz budynek mieszkalny z usługowym parterem ul. Dworcowa 10 | około 1880 typ ochrony: gez, mpzp | _ |
Kamienica ul. Dworcowa 12 | około 1880 typ ochrony: gez, mpzp | _ |
Budynek mieszkalny zwany trzonolinowcem ul. Tadeusza Kościuszki 72 | lata 1963-1967 typ ochrony: gez, mpzp | _ |
Baza TERYT
Dane z bazy TERYT pochodzące z Głównego Urzędu Statystycznego przedstawiają szczegółowe informacje o ulicach, w tym ul. Dworcową we Wrocławiu.
Oto kilka istotnych danych:
- województwo: dolnośląskie (02),
- powiat: Wrocław (0264),
- gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Stare Miasto (0264059) delegatura,
- Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Stare Miasto (0986946) delegatura,
- kategoria/rodzaj: ulica,
- Nazwa ulicy: ul. Dworcowa (04434).
Przypisy
- UMWr SIP Mapy 2022, Studium 2018, Rys. 14: Z90.
- UMWr SIP Mapy 2022, Studium 2018, Rys. 12.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 8435 ul. Dworcowa 3.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 8430 ul. Dworcowa 3a.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 620 ul. Dworcowa 3b.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 8433 ul. Dworcowa 5.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 8435 ul. Dworcowa 7.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 618 ul. Dworcowa 7a.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 619 ul. Dworcowa 7b.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 50038 ul. Dworcowa 5a.
- ZGKiKM 2022, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.6/46.1_BUD.
- ZGKiKM 2022, EGiB: G5 026401_1.0001.AR_36.7/2.
- ZGKiKM 2022, EGiB: G5 026401_1.0022.AR_8.73/4.
- UMWr SIP EMUiA 2022, UiA nr 28186 ul. Dworcowa 116.
- WUOZ 2022, poz. 10411.
- WUDZ 2022, poz. 1391.
- WUOZ 2022, poz. 1397.
- UMWr ZW 2021, GEZ poz. 6570.
- UMWr ZW 2021, GEZ poz. 51.
- RMWr 2004, § 48 ust. 1.
- RMWr 2000, § 20 pkt 53.
- WuF 2018, Przedmieście Południowe.
- WUDZ 2022, poz. 10413.
- UMWr BIP 2021, Projekt: MPZP § 7 pkt 3 lit. a, pkt 4.
- NID geoportal 2022, Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.94034.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu | Ulica Fryderyka Joliot-Curie we Wrocławiu | Ulica Gabrieli Zapolskiej we Wrocławiu | Ulica Jedności Narodowej we Wrocławiu | Ulica Gajowicka we Wrocławiu | Ulica Garncarska we Wrocławiu | Ulica Gdańska we Wrocławiu | Ulica Staromłyńska we Wrocławiu | Ulica gen. Józefa Haukego-Bosaka we Wrocławiu | Ulica gen. Kazimierza Pułaskiego we Wrocławiu | Ulica Piastowska we Wrocławiu | Ulica Nożownicza we Wrocławiu | Ulica Bernardyńska we Wrocławiu | Ulica Bernarda Pretficza we Wrocławiu | Ulica Bardzka we Wrocławiu | Ulica Biskupia we Wrocławiu | Ulica Arrasowa we Wrocławiu | Ulica bł. Czesława we Wrocławiu | Ulica Adama Mickiewicza we Wrocławiu | Ulica Legnicka we WrocławiuOceń: Ulica Dworcowa we Wrocławiu