Ulica Sądowa we Wrocławiu

Początki tej ulicy sięgają lat 1807-1810, kiedy to po wyburzeniu miejskich fortyfikacji zaczęły powstawać jej pierwsze odcinki. Odcinek bliższy Podwala Świdnickiego (wówczas znany jako Schweidnitzer Stadtgraben) złączał się z dzisiejszą ul. Świebodzką (Freiburger Straße). W tym okresie ulica nie miała jeszcze połączenia z Krupniczą, która znajdowała się bliżej centrum miasta, po drugiej stronie Fosy Miejskiej. Dopiero w 1823 roku nadano jej nazwę Neue Graupenstraße, co można interpretować jako „Nową Krupniczą”. Warto zaznaczyć, że pomiędzy 1845 a 1852 rokiem, w tym rejonie, powstał neogotycki gmach sądu oraz więzienie, które w latach 30. XX wieku uległo rozszerzeniu.

Przez długi czas jedynym połączeniem tego obszaru była kładka na drugą stronę Fosy Miejskiej, łącząca Neue Graupenstraße z Graupenstraße (Krupniczą) i Podwalem. W 1862 roku kładkę zastąpiono stałą przeprawą, a także przedłużono ulicę o dodatkowe sto metrów do skrzyżowania z Gartenstraße (Piłsudskiego) oraz Gräbscherner Straße (Grabiszyńską). Dzięki temu ulica zyskała status istotnej arterii staromiejskiej, a obszar wokół niej zyskał na znaczeniu.

Tramwaje zaczęły kursować po Wrocławiu w 1877 roku, jednak nie przechodziły przez Sądową. W 1893 roku uruchomiono pierwszą elektryczną linię tramwajową, która wiodła z Grabiszyna, przejeżdżając przez Sądową i Krupniczą do placu Solnego i dalej do Rakowca. Okoliczne tereny zaczęły się rozwijać, co doprowadziło do powstania nowych kamienic i budynków mieszkalnych. Niektóre z nich, jak te przy ul. Sądowej 8a i 9a, wzniesione około roku 1865, przetrwały do dnia dzisiejszego.

Rok 1945 przyniósł zniszczenia związane z oblężeniem Festung Breslau, eliminując większość zabudowy Sądowej. Spośród zniszczonych budynków do odbudowy wybrano jedynie kompleks sądowy oraz wspomniane już kamienice. Po wojnie uruchomiono kurs tramwajów, a w latach 1956-1962 zbudowano nowe bloki na placu Legionów, a także osiedle mieszkaniowe Plac PKWN. Ostatnie obiekty przyszłościowe, takie jak budynek zespołów adwokackich przy ul. Sądowej 18, zostały ukończone w 1964 roku.

W 1975 roku na skwerze przy skrzyżowaniu Podwala i Sądowej postawiono pomnik ku czci uczestników ruchu oporu z Francji, Belgii, Holandii i Norwegii. Pomnik ten został ufundowany przez Stowarzyszenie Byłych Więźniów Akcji „Nacht und Nebel”, a jego autorami byli Józef Sztajer oraz Bernard Lewiński. Uroczystość odsłonięcia miała miejsce 10 maja 1975 roku, w obecności ambasadorów czterech krajów.