Ulica Pawła Włodkowica we Wrocławiu

---

Nazwa

Ulica, która niegdyś przebiegała wzdłuż zewnętrznych murów miejskich na ich południowo-zachodnim odcinku, jednak od wewnętrznej strony, nosiła historyczną nazwę – Wallstraße. To określenie tłumaczy się jako „ulica Wałowa”. Rozpoczynała swój bieg przy Bramie Mikołajskiej, a następnie kierowała się na południe oraz południowy wschód, dochodząc aż do Schweidnitzer Straße, znanej dzisiaj jako Świdnicka.

Historia

W czwartkowy poranek, o godzinie 3:00 21 czerwca 1749 roku, miała miejsce tragiczna katastrofa, która na zawsze zmieniła oblicze Wrocławia. Burza przyniosła ze sobą niebezpieczny piorun, który uderzył w basztę, znajdującą się na terenie dzisiejszej kamienicy nr 6 przy ul. Włodkowica. Wewnątrz owej baszty składowano blisko dwa tysiące beczek prochu, co zakończyło się groźną eksplozją, która zniszczyła nie tylko bezpośrednią okolicę, ale też uszkodziła miejsce oddalone o ponad pół kilometra – murowany kościół Bożego Ciała przy ul. Świdnickiej. Ponadto zniszczeniom uległy okna po stronie południowej kościoła św. Elżbiety.

W tragicznej skutki tego wypadku odnaleziono około 60 ofiar, wśród których liczba Żydów wynosiła blisko 1/3. Byli oni od dawna mieszkańcami rejonów Włodkowica oraz Graupenstraße, dzisiejszej Krupniczej. Po tej katastrofie, na pozostałościach zniszczonej zabudowy, wkrótce wzniesiono nowe domy, które na nowo kształtowały przestrzeń miejską.

W 1807 roku, po zburzeniu przez napoleońskie władze okupacyjne fortyfikacji miejskich, tereny po murach stały się miejscem przeznaczonym na miasta promenady spacerowe, urządzoną wzdłuż Fosy Miejskiej. Wówczas możliwa stała się intensywna zabudowa północno-wschodniej oraz północnej pierzei Włodkowica, gdzie powstały nowe, zwarte osiedla mieszkalne. Z kolei pierzeje południowo-zachodnia oraz południowa były na początku zarezerwowane jedynie dla parterowych obiektów gospodarczych, co przynosiło zupełnie inny charakter tej części miasta.

Zabudowa i zagospodarowanie

W XVIII wieku, ulica Włodkowica w Wrocławiu stała się kluczowym miejscem dla wrocławskiej gminy żydowskiej, związaną z wieloma znaczącymi wydarzeniami i obiektami. W 1820 roku zainwestowano w chronione miejsce, nabywając posesję w kwartale pomiędzy ulicą św. Antoniego 35 a Włodkowica 5-9. Już kilka lat później powstała tam synagoga Pod Białym Bocianem, a na posesji nr 14 również zrealizowano Żydowskie Seminarium Teologiczne w 1854 roku. Obecnie, w budynku przy Włodkowica nr 9 mieści się siedziba Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu.

Rezydencja hrabiów Ballestremów, znana jako Pałac Ballestremów, znajdowała się przy Włodkowica 4. Co więcej, wschodnia część ulicy, w rejonie pomiędzy Krupniczą a Świdnicką, rozciągała się wzdłuż Exercierplatz, zwanego dziś Plac Wolności. Na tym obszarze znajdowało się także południowe skrzydło zamku królów pruskich, które budowano w 1845 roku, a które także sięga do historycznego wzmiankowania w kontekście ulicy.

Od 1916 roku wyłącznie część tej ulicy, właśnie ta położona blisko Świdnickiej, gdzie znajdują się budynki Opery oraz Hotelem Monopol, została przekształcona w Agnes Sorma Straße. Cała reszta, do Krupniczej, z kolei włączono do Schloßplatz, znanego jako „Plac Zamkowy”, poprzednio „Ćwiczeniowy”, co daje Włodkowicy długość około 0,47 km.

Po intensywnych zniszczeniach wynikających z ostrzału Festung Breslau wiosną 1945 roku, wiele budynków wzdłuż ulicy uległo zniszczeniom. W następnych latach rozpoczęto odbudowę, dzięki czemu obecnie w budynku nr 20, stojącym blisko skrzyżowania z ul. Ruską, znajduje się urząd stanu cywilnego. Uroczysty patronat nad tą ulicą otrzymał Paweł Włodkowic.

---

Oceń: Ulica Pawła Włodkowica we Wrocławiu

---