Plac Wolności we Wrocławiu

---

Historia

Przed 1807

W obszarze, który obecnie zajmuje plac Wolności, znajdowały się wcześniej wojskowe tereny ćwiczeń. Te lokalizacje były ulokowane w pobliżu miejskich umocnień oraz pałacu królów pruskich, który Fryderyk II nabył od barona Spätgena. Pałac przeszedł gruntowną przebudowę w latach 1750-1752, co znacząco wpłynęło na krajobraz tego miejsca.

Okres 1807–1945

Po rocznej klęsce pruskich obrońców w roku 1807, armia napoleońska zdecydowała o zlikwidowaniu murów miejskich. To zaowocowało powstaniem promenady, która przeznaczona była na rekreację i spacery mieszkańców. Placem, który wcześniej nazywano placem Ćwiczeń bądź Zamkowym, w dalszym ciągu kierowano większe wydarzenia publiczne, co krystalizowało ten teren jako symbol pruskiej potęgi.

W latach 1843–1846 pałac królewski przeszedł rozbudowę według koncepcji Friedricha Augusta Stülera, co umożliwiło królowi podziwianie defilad i pokazów wojskowych z okien swojego gabinetu. To w tym miejscu odbyły się także szczególne wydarzenia, takie jak imprezy naukowe, na przykład komers profesorów i studentów Uniwersytetu Wrocławskiego, które miało miejsce w sierpniu 1911, z okazji stulecia uczelni. W latach trzydziestych plac służył także jako miejsce wykonywania masowych wydarzeń, w tym m.in. akcji palenia książek zorganizowanej 10 maja 1933 oraz Wielkoniemieckiego Święta Sportu i Gimnastyki w 1938 r., które zaszczycił swoją obecnością Adolf Hitler.

Okres 1945–2000

Po zakończeniu II wojny światowej na placu zorganizowano pierwszą większą defiladę, która odbyła się 26 maja 1945 roku, celebrując powrót żołnierzy z frontu. Następnie plac Wolności przez kilka lat był trasą tymczasowej linii kolejowej, która transportowała gruz z ruin miasta w kierunku dworca Świebodzkiego i dworca Marchijskiego. Później, aż do połowy lat pięćdziesiątych, teren ów nazywano placem Prezydenta Bolesława Bieruta.

Od lat sześćdziesiątych do siedemdziesiątych tradycją stał się organizowany w maju Kiermasz Książki. Niestety, po wprowadzeniu stanu wojennego nie udało się go reaktywować. W latach po 1989 plac przez pewien czas pełnił funkcje półlegalnego targowiska, które w końcu zlikwidowano na przełomie lat 90., jednak czasami przyciągała on miłośników muzyki na koncerty odbywające się pod gołym niebem.

Skatepark

Na początku XXI wieku plac Wolności wzbogacił się o skatepark, w którym zainstalowano różne rampy, boksy oraz barierki, idealne dla skaterów, BMX-owców i rolkarzy pragnących doskonalić swoje umiejętności. Budowla została w całości wykonana z betonu, co wywołało kontrowersje wśród lokalnych sportowców, którzy preferowali bardziej elastyczne materiały. Niestety, 14 sierpnia 2005 roku na skateparku doszło do tragicznego wypadku, co ostatecznie doprowadziło do jego zamknięcia.

Narodowe Forum Muzyki

W latach 2007-2010 na placu miały miejsce prace archeologiczne związane z budową Narodowego Forum Muzyki, które zakończono w 2015 roku. Obiekt ten zyskał nowoczesną salę koncertową z miejscami dla 1800 osób, trzy sale kameralne, przestrzenie biurowe oraz wystawiennicze. W trakcie budowy powstał również podziemny parking zdolny pomieścić 660 pojazdów, którego wjazd znajduje się przy ulicach Krupniczej i Zamkowej. W celu zapewnienia dogodnej komunikacji, na placu zamontowano również windy oraz oszklone wiaty.

Mury miejskie

Plac Wolności zlokalizowany jest przy Fosie Miejskiej, w obrębie dawnej miejskiej fortyfikacji, która istniała tu od czasów średniowiecza aż do okresu wojen napoleońskich. W trakcie badań archeologicznych między 2007 a 2012 rokiem, związanych z budową Narodowego Forum Muzyki oraz parkingu podziemnego, odkryto wiele pozostałości murów obronnych. W 2010 roku natrafiono na dobrze zachowane fragmenty muru z XVI wieku, którego długość wynosiła około 200 m. Jego przebieg jednak kolidował z planami budowy parkingu, co doprowadziło do podjęcia decyzji o jego rozbiórce. Część cegieł zabezpieczono, a niektóre z nich posłużyły do stworzenia wystawy.

W 2015 roku ukazały się informacje o odkryciu wału ziemnego z początku XIII wieku, jednak jego pierwotna funkcja wciąż pozostaje tajemnicą. Podczas kolejnych badań odsłonięto także fragmenty muru oraz unikalne łupinowe baszty z XIV wieku, które przetrwały mimo budowy sąsiedniego skrzydła pałacu królewskiego. Te fragmenty zostały wyeksponowane dzięki zastosowaniu specjalnej komory oraz grubego szkła, co umożliwia obserwację murów z poziomu placu. Reszta muru została ponownie zasypana, a jego przebieg zaznaczono przy pomocy jaskrawych, czerwonych płyt chodnikowych.

---

Oceń: Plac Wolności we Wrocławiu

---