Ulica Białoskórnicza, znajdująca się we Wrocławiu, to nie tylko miejsce o bogatej historii, ale także symbol rozwoju rzemiosła na tych terenach. Dawniej jej bieg wzdłuż wschodniej krawędzi Czarnej Oławy, fosy miejskiej, umiejscowionej wewnątrz linii murów miejskich, tworzył istotny szlak komunikacyjny. Ulica ta rozciąga się pomiędzy Ruską na południu a ulicą św. Mikołaja na północy, a także przecina ją w jej centralnym punkcie.
Osiedlanie się rzemieślników, szczególnie garbarzy, w tym rejonie sprzyjało sąsiedztwo z wodami Czarnej Oławy. W 1273 roku został tutaj założony cech białoskórników, co przyczyniło się do intensywnego rozwoju rzemiosła w tym miejscu. Budynki, które powstały w tej okolicy, cechowały się lekką konstrukcją, a ich niewielki rozmiar był wynikiem ograniczonej powierzchni działek usytuowanych między murami miejskimi a fosą.
W 1355 roku ulica Białoskórnicza, znana również jako Weißgerbergasse, została wymieniona jako część drogi łączącej ulicę św. Mikołaja z Odrą, w sąsiedztwie dawnej wieży wodnej, która znajdowała się nieopodal skrzyżowania z ulicą Łazienną. Warto zaznaczyć, że odcinek południowy ulicy, między Ruską a św. Mikołaja, przez wiele lat nosił nazwę Töpfergasse, co w tłumaczeniu oznacza "Zaułek Garncarski".
Po epidemii cholery w 1866 roku, woda Czarnej Oławy została zasypana, a na jej miejscu rozwinęło się nowe zagospodarowanie, które przyjęło nazwę na swoim północnym odcinku – Weißgerber Ohle ("Oława Białoskórnicza"), natomiast na południowym odcinku – Reussen Ohle ("Oława Ruska").
Warto także wspomnieć o tragicznym losie tej ulicy podczas oblężenia Festung Breslau wiosną 1945 roku, kiedy to zachodnia pierzeja uległa całkowitemu zniszczeniu, podobnie jak część Oławy Białoskórniczej oraz Oławy Ruskiej, które zyskały miano Zaułka Ruskiego. Zniszczenia te dotknęły także pierzei wschodniej, która została poważnie uszkodzona. Po wojnie, w latach sześćdziesiątych, przystąpiono do odbudowy zniszczonych kamienic.
W latach siedemdziesiątych XX wieku przez przestrzeń pomiędzy Białoskórniczą a Nowym Światem przebudowano trasę średnicową, co znacznie zmieniło charakter tego miejsca. Obecnie ulica Białoskórnicza, szczególnie w swojej północnej części, stanowi wąską zatoczkę parkingową, która znajduje się równolegle do wschodniej jezdni trasy średnicowej. W dolnym odcinku ulicy, pomiędzy ulicami Ruską a Św. Mikołaja, zachował się jedynie szeroki asfaltowy chodnik z kostką brukową oraz zatoczka autobusowa.
Zabytki
Ulica Białoskórnicza we Wrocławiu pełna jest historycznych skarbów, które zostały uwiecznione w rejestrze zabytków. Warto zwrócić szczególną uwagę na niezwykłe obiekty architektoniczne, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Poniżej przedstawiono najważniejsze z nich:
- fragment pozostałości murów obronnych z XIII w., ul. Białoskórnicza 2-3,
- kamienica z połowy XVIII w., ul. Białoskórnicza 5,
- kamienica z 2. połowy XVI w., ul. Białoskórnicza 6,
- kamienice, ul. Białoskórnicza 6, 7, 8, 9,
- kamienica z XVII w., ul. Białoskórnicza 10,
- kamienica z XVII w., ul. Białoskórnicza 16,
- kamienice z XVI-XVIII w., ul. Białoskórnicza 17-24,
- 2 kamienice z XVIII-XIX w., ul. Białoskórnicza 17, 18,
- kamienica z połowy XVI w., ul. Białoskórnicza 19,
- 2 kamienice z XVII-XVIII w., ul. Białoskórnicza 20/21,
- 2 kamienice z XVI-XVIII w., ul. Białoskórnicza 22/23,
- kamienica, ul. Białoskórnicza 24/25,
- 2 kamienice z XVIII w., ul. Białoskórnicza 26/27.
Każdy z tych obiektów ma swoją unikalną historię i wpisuje się w bogaty krajobraz architektoniczny Wrocławia.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 224 [dostęp 14.02.2024 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r., s. 217 [dostęp 14.02.2024 r.]
- Na mapie z 1807 występuje jeszcze Töpfergasse, a w 1837 – już na obu odcinkach Weißgerber Gasse.
- Te miejsca zniknęły z map Dolnego Śląska bezpowrotnie.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Bulwar Xawerego Dunikowskiego we Wrocławiu | Aleja Jana Kasprowicza we Wrocławiu | Plac Grunwaldzki we Wrocławiu | Plac Kościelny we Wrocławiu | Plac Świętojański we Wrocławiu | Bulwar Piotra Włostowica we Wrocławiu | Bulwar św. Matki Teresy z Kalkuty we Wrocławiu | Plac Zgody we Wrocławiu | Plac Bzowy we Wrocławiu | Plac Ciesielski we Wrocławiu | Ulica Bałtycka we Wrocławiu | Plac Wolności we Wrocławiu | Ulica Andrzeja Frycza Modrzewskiego we Wrocławiu | Rynek Ratusz we Wrocławiu | Plac Społeczny we Wrocławiu | Plac Solidarności we Wrocławiu | Ulica Żmigrodzka we Wrocławiu | Plac Powstańców Warszawy we Wrocławiu | Plac Polski we Wrocławiu | Plac Nowy Targ we WrocławiuOceń: Ulica Białoskórnicza we Wrocławiu