Trasa W-Z to kluczowa wewnętrzna obwodnica Wrocławia, która znacząco ułatwia podróżowanie po mieście. Dzięki temu szlakowi kierowcy mają możliwość ominięcia całego centrum Wrocławia, łącznie z Rynkiem, a także z secesyjnymi zabytkami Starego Miasta.
Wbrew oczekiwaniom, nie jest to trasa wyłącznie w kierunku wschód-zachód, ponieważ obejmuje także odcinek, który umożliwia samochodom poruszanie się w kierunku południkowym. Dzięki temu szeroki ruch drogowy ma możliwość uniknięcia największych zatorów w obrębie ścisłego centrum, co jest szczególnie istotne w godzinach szczytu.
Przebieg trasy
Opis trasy W-Z rozpoczyna się przy moście Grunwaldzkim, a następnie prowadzi przez różne kluczowe punkty Wrocławia. Trasa kieruje się dalej poprzez plac Społeczny, na którym znajdują się liczne atrakcje, a także wschodni odcinek ulicy Oławskiej. Kolejnym istotnym miejscem na trasie jest plac Dominikański, a także plac św. Krzysztofa, który dodaje uroku tej części miasta.
Następnie trasa kontynuuje przez ul. Kazimierza Wielkiego, a później zmierza w kierunku ulicy Ruskiej, gdzie ruch odbywa się z zachodu na wschód. Z kolei ulica św. Mikołaja umożliwia przejazd w przeciwnym kierunku. Te dwie ulice krzyżują się z Podwalem, co prowadzi nas w okolicę pl. Jana Pawła II, który do roku 2006 znany był jako pl. 1 Maja.
Północna odnoga trasy wykorzystuje ulice Nowy Świat, z ruchem z północy na południe, oraz Białoskórniczą, gdzie ruch odbywa się zgodnie z kierunkiem z południa na północ. Mimo połączenia wysokiej jakości, te odcinki uliczne nadal noszą swoje historyczne nazwy, co nadaje unikalny charakter tej szerokiej trasie.
Cała trasa składa się z dwóch jezdni, każda o 2-3 pasy ruchu, a także dwutorowego (niekiedy trójtorowego) torowiska tramwajowego. W drogowych rozwiązaniach zastosowano częściowo bezkolizyjne skrzyżowania z przejściami podziemnymi oraz krótkimi tunelami drogowymi, jak ma to miejsce na placu Dominikańskim i placu Społecznym, gdzie estakady pozwalały na sprawny ruch pojazdów. Dalsze przejścia podziemne umiejscowione są w ciągu ulicy Świdnickiej oraz w Promenadzie Staromiejskiej, na wysokości byłej zewnętrznej Bramy Oławskiej, a także pod placem Jana Pawła II.
Historia
Pierwsze projekty dotyczące budowy trasy, która niemal w całości odpowiada współczesnemu przebiegowi, zaczęły się pojawiać już wkrótce po I wojnie światowej. Celem ich realizacji było m.in. opracowanie planu sanacji centrum Wrocławia, który stworzyli Maksa Berg, Richard Konwiarz oraz Ludwig Moshamer w 1919 roku. Od tego momentu, trasa ta stała się istotnym elementem różnorodnych projektów urbanistycznych dotyczących wrocławskiego centrum przez cały okres międzywojenny oraz w latach powojennych.
Oficjalne rozpoczęcie robót budowlanych ogłosił 18 grudnia 1973 roku prezydent Marian Czuliński, który zapowiedział zakończenie inwestycji na 30-lecie PRL, przypadające na 22 lipca następnego roku. Właśnie w tym dniu oddano do użytku pierwszy odcinek trasy, który połączył ulice Mikołaja i Ofiar Oświęcimskich. Kiedy północne odcinki zostały otwarte cztery lata później, spowodowało to konieczność usuwania z Rynku linii autobusowych oraz tramwajowych począwszy od maja 1978 roku.
Realizacja trasy, zaprojektowanej m.in. przez Andrzeja Gretschela, miała miejsce w latach 1977-1991 i poprowadzona została w miejscu dawnej wewnętrznej fosy miejskiej. W ramach prac usunięto ruiny dwóch ciągów domów, które zniszczyły działania wojenne, a także wyburzono kilka nienaruszonych budynków. Budowa trasy doprowadziła do przerwania historycznego ciągu ulicy Świdnickiej, co znacząco wpłynęło na układ komunikacyjny w tym obszarze.
Przed otwarciem nowego odcinka obwodnicy śródmiejskiej, która w ramach nowego przebiegu zaktualizowała ulice Klecińska i Na Ostatnim Groszu, trasa była częścią drogi krajowej nr 94. Warto dodać, że przed reformą sieci drogowej, która miała miejsce w 2000 roku, fragment ten był częścią drogi krajowej nr 344.
Ważniejsze obiekty przy trasie
Na trasie W-Z w Wrocławiu znajduje się wiele istotnych obiektów, które zasługują na uwagę. Oto lista najważniejszych miejsc, uporządkowanych od wschodu do zachodu, a następnie ku północy:
- ekspresjonistyczna poczta główna, zaprojektowana przez architekta Lothara Neumanna, z lat 1926–1929,
- nowoczesne centrum handlowe Galeria Dominikańska, autorstwa Edwarda Lacha, wybudowane w latach 1999–2001,
- ewangelicki kościół św. Krzysztofa,
- imponujący gmach banku, obecnie NBP, zaprojektowany przez Alvina Wedemanna w latach 1909–1911,
- wielofunkcyjny budynek handlowo-biurowy Szewska Centrum z parkingiem piętrowym, architektów Stefana Müllera, Pawła Jaszczuka, Mariusza Grochowskiego i Dariusza Ropackiego; znajduje się przy skrzyżowaniu z ulicą Szewską,
- Zespół zabudowy mieszkalno-usługowej,
- modernistyczny dawny dom handlowy rzemiosła artystycznego Wilhelm Knittel, zaprojektowany przez Maxa Strassburga w 1929 roku, który znajduje się przy skrzyżowaniu z ulicą Świdnicką. W XIX wieku w tym miejscu znajdowały się stajnie miejskie, wzmiankowane już w 1346 roku,
- dawny pałac królewski,
- ewangelicki Kościół Opatrzności Bożej, znany również jako dawny Dworski,
- biurowiec Europaeum, zaprojektowany przez architektów Jacka Bala i Macieja Chorążaka,
- Biblioteka Uniwersytecka, stworzona przez Richarda Plüddemanna w latach 1887–1891, z tylną elewacją skierowaną ku trasie. Wejście dostępne jest od strony północnej, ul. Karola Szajnochy,
- biurowiec Wratislavia Tower, z wielosalowym kinem Nowe Horyzonty,
- dawny szpital Bożego Grobu,
- dawny arsenał.
Przypisy
- Magda Nogaj: Zaczęło się od epidemii cholery, a potem było już tylko gorzej. Jak powstawała trasa w-z we Wrocławiu. Wyborcza.pl Wrocław, 29.11.2017 r. [dostęp 29.09.2019 r.]
- Najważniejsze państwowe święto w PRL-u. 06.11.2017 r. s. wrocław.pl. [dostęp 15.11.2017 r.]
- a b c Beata Maciejewska: Wrocławska trasa W-Z miała wyprowadzić z Rynku tramwaje i samochody. Zbudowano ją w zaledwie 7 miesięcy. wroclaw.wyborcza.pl. [dostęp 22.07.2021 r.]
- Autoatlas Polska 1:300 000. Warszawa: ABW Sp. z o.o., 2001 r.
- Wrocław 1:20 000, Wrocław: Eko-Graf, 1994 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Drogi i trasy":
Wschodnia Obwodnica Wrocławia | Obwodnica śródmiejska Wrocławia | Trasa Mieszczańska we Wrocławiu | Estakada Gądowianka | Kolej gondolowa „Polinka” we Wrocławiu | Obwodnica staromiejska Wrocławia | Śluza Mieszczańska | Śluza SzczytnikiOceń: Trasa W-Z (Wrocław)