Arsenał Miejski we Wrocławiu

---

Historia

Wrocławski arsenał, którego historia sięga XV wieku, jest jednym z najstarszych obiektów tego typu na terenie Europy. Jego powstanie miało miejsce przed rozpoczęciem budowy podobnych kompleksów w Krakowie, Warszawie, a także w Berlinie i Wiedniu. Rada miejska Wrocławia podjęła decyzję o zaczęciu budowy pierwszego budynku kompleksu w drugiej połowie XV wieku, dokładnie w roku 1459.

Arsenał ulokowano blisko Bramy Mikołajskiej, na rozległym placu, który charakteryzował się sąsiedztwem murów obronnych oraz Odry. Jego przeznaczenie początkowo było inne niż dzisiaj, bowiem budowla służyła za spichlerz, gdzie gromadzono zboże na wypadek oblężenia. W miarę upływu czasu, od XVI wieku, zaczęto w nim lokować również broń, przenosząc ją z innych miejsc, takich jak piwnice Ratusza, Małej Wagi na Rynku oraz z murów miejskich.

Budowla zaczęła być znana jako zeughaus (cekhauz), a w jej wnętrzu przechowywano nie tylko działa i kule, lecz także broń palną oraz drzewcową. W obrębie dziedzińca, w miarę postępujących prac budowlanych, zaczęły powstawać różne obiekty, takie jak wozownia, kuźnia oraz rusznikarnia. Ważnym elementem arsenału było to, że proch strzelniczy przechowywano w osobnej, specjalnie zaprojektowanej baszcie.

Świetność danej struktury osiągnęła w XVII wieku, kiedy to w latach dwudziestych stworzono obecny kształt cekhauzu, a także ostatni wzniesiony budynek bramny, który wypełniał przestrzeń pomiędzy spichlerzem a skrzydłem wschodnim. Z tego okresu pochodzi również manierystyczna obudowa kamiennej studni na dziedzińcu.

W wyniku dominacji pruskiej, w styczniu 1742 roku, król Fryderyk II ogłosił Wrocław twierdzą i przekształcił arsenał w magazyny wojskowe. Murki oraz stalowe ogrodzenie zyskały formę trójskrzydłowego, czterokondygnacyjnego budynku, który przetrwał bombardowania miasta w 1945 roku. Niezwykłym odkryciem była ukryta w 1962 roku romańska tympanon św. Jaksy z XII wieku, który przez długie lata uważano za zaginiony.

Po 1945 roku

Obecnie arsenał jest częścią Muzeum Miejskiego Wrocławia, gdzie w północnym i wschodnim skrzydle znajdują się zbiory Muzeum Militariów. W roku 2001 stary spichlerz przekształcono w siedzibę Muzeum Archeologiczne, oraz Archiwum Budowlane Muzeum Architektury.

W jednym z obiektów na terenie arsenału, w czworobocznej baszcie, ma swoją siedzibę Bractwo Kurkowe Miasta Wrocławia. Obiekt ten stał się również miejscem organizacji wielu wydarzeń kulturalnych, w tym corocznego festiwalu muzyki kameralnej pod nazwą Wieczory w Arsenale.

Architektura

Budowla ta wyróżnia się charakterystycznym kształtem czworoboku o wymiarach 73 x 55 m, z przestronnym dziedzińcem umiejscowionym wewnątrz. Taki układ architektoniczny powstawał w wyniku stopniowego dobudowywania kolejnych skrzydeł.

Najstarszą częścią arsenału jest skrzydło południowe, które zostało wzniesione w 1459 roku. Tuż po nim zrealizowano północne skrzydło, które ukończono w rok później.

W późniejszym czasie, na przełomie XV i XVI wieku, budynek został rozbudowany. Zachodnia część powstała w 1570 roku, natomiast ostatnie, wschodnie skrzydło datowane jest na XVII wiek.

---

Oceń: Arsenał Miejski we Wrocławiu

---