Koszary Grenadierów we Wrocławiu, znane również jako Elfer Kaserne, to niezwykle interesujący obiekt historyczny, który znajduje się przy ulicy Podwale w Wrocławiu, pod numerami 27 i 28. Budynek ten został pierwotnie wybudowany z myślą o funkcji koszarowej. Początkowo mieścił koszary Kirasjerów, a następnie Grenadierów, co odzwierciedla jego militarne dziedzictwo.
Po zakończeniu II wojny światowej obiekt przeszedł znaczące zmiany, stając się miejscem o użyteczności publicznej. Przez lata korzystały z niego różne instytucje oraz firmy, co podkreśla jego wszechstronność w zmieniających się realiach społecznych i gospodarczych.
Zważywszy na swoje znaczenie, budynek został wpisany do rejestru zabytków w dniu 25 stycznia 1993 roku, jako obiekt z 1835 roku, pod numerem rejestru A/676/506/Wm. Jego historia oraz architektura czynią go istotnym elementem wrocławskiego dziedzictwa kulturowego.
Historia
Historia budowy koszar w Wrocławiu sięga roku 1824, kiedy to dokonano zakupu gruntu, który został przeznaczony na potrzeby 1 Śląskiego Pułku Kirasjerów Gwardii „Wielki Elektor” (Leib-Kürassier-Regiment Grosser Kurfürst). W latach 1828–1832 powstał tutaj dwukondygnacyjny budynek, którego projekt stworzył dyrektor budowy – Schubert. Teren, na którym zlokalizowane były koszary, mieścił się w obrębie obecnych ulic: Piłsudskiego, Pawłowa oraz Tęczowa.
Pierwsze przeniesienie pułku miało miejsce w 1835 roku, kiedy to osiedlił się on tutaj z poprzednich koszar usytuowanych na Kępie Mieszczańskiej. Natomiast w latach 1867–1872 Kirasjerzy przenieśli się do nowo wybudowanych koszar, położonych dziś przy Alei Generała Józefa Hallera. Budynek przy ulicy Podwale został przeznaczony dla 2 Śląskiego Pułku Grenadierów „Król Fryderyk III nr 11” (Grenadier-Regiment 11 „König Friedrich III).
Wkrótce po tym, Grenadierzy zrezygnowali z koszar na rzecz budynków przy ulicy Długiej. W drugiej połowie XIX wieku zaszły znaczne zmiany w zagospodarowaniu terenów koszar, które zaczęto sprzedawać pod zabudowę mieszkalną. W kolejnych latach budynek przeszedł liczne rozbudowy oraz przebudowy. Po zakończeniu II wojny światowej, obiekt był użytkowany do celów publicznych, w tym przez Politechnikę Wrocławską.
W następstwie przemian ustrojowych w Polsce, koszary zyskały nowe przeznaczenie, stając się siedzibą wielu firm, w tym Przedsiębiorstwa Zmechanizowanych Robót Budownictwa Przemysłowego „Zachód”. W kolejnych latach, struktura użytkowania obiektu ulegała dalszym zmianom, dostosowując się do potrzeb lokalnej społeczności, w tym m.in. Starostwa Powiatu Wrocławskiego.
Architektura
Pierwotna struktura Koszar Grenadierów we Wrocławiu została zaprojektowana jako obiekt o wydłużonym prostokącie, składający się z dwóch kondygnacji oraz krótkich skrzydeł bocznych. W jego centrum znajduje się ryzalit główny, a po obu stronach umiejscowione są dwa ryzality narożne, co nadaje budowli charakterystyczny wygląd.
W drugiej połowie XIX wieku, dokładnie w latach 70., nastąpiła istotna rozbudowa obiektu. Wówczas zdecydowano się na nadbudowę dodatkowej kondygnacji, co znacząco wpłynęło na formę architektoniczną budynku, oraz na rozbudowę skrzydeł bocznych. To podkreśla ciągły rozwój i dostosowywanie budowli do zmieniających się potrzeb.
Na początku XX wieku, w latach 1906-1909, przeprowadzono kolejną przebudowę, która wprowadziła nowoczesne rozwiązania architektoniczne tamtego czasu.
Ostatnia renowacja miała miejsce w latach 2019-2021 i obejmowała gruntowny remont zewnętrzny i wewnętrzny. W wyniku tych prac elewacja budynku zyskała nowy kolor, co nadało mu świeży i odnowiony wygląd.
Przypisy
- https://www.wroclaw.pl/remont-budynku-prokuratury-odslonieto-fragment-elewacji
- https://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/7,35771,26842120,elewacja-budynku-prokuratury-okregowej-we-wroclawiu.html?disableRedirects=true
- https://fotopolska.eu/Wroclaw/b9168,Prokuratura_Rejonowa.html?najnowsze
- https://www.tuwroclaw.com/wiadomosci,blekitna-elewacja-prokuratury-gotowa-remont-przeniosl-sie-do-wnetrz-zdjecia-z-drona,wia5-3273-58942.html
- Harasimowicz 2006, s. 1006 (Zachód).
- Harasimowicz 2006, s. 878-879 (2 Śl. Pułk Grenadierów...).
- Harasimowicz 2006, s. 682-683 (Podwale).
- Harasimowicz 2006, s. 407 (Koszary Kirasjerów).
- Nid 2013, s. 218.
- Harasimowicz 2006, s. 407 (Koszary Grenadierów).
- Harasimowicz 2006, s. 878 (1 Śl. Pułk Kirasjerów...).
Pozostałe obiekty w kategorii "Budynki wojskowe":
Wojewódzki Sztab Wojskowy we Wrocławiu | Arsenał Miejski we Wrocławiu | Bunkier przy placu Strzegomskim we Wrocławiu | Budynek Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu | Dawne więzienie miejskie we Wrocławiu | Zakład Karny Nr 1 we Wrocławiu | 2 Wojskowy Szpital PolowyOceń: Koszary Grenadierów we Wrocławiu