Śluza Mieszczańska jest komorową śluzą wodną, usytuowaną na rzece Odrze, w jej odnodze określanej jako Odrą Południową. To niezwykle interesujące miejsce znajduje się we Wrocławiu, pomiędzy Starym Miastem a Nadodrzem.
Śluza ta odgrywa istotną rolę w regulacji poziomu wody oraz umożliwia żeglugę w regionie, co czyni ją kluczowym elementem infrastruktury wodnej Wrocławia.
Historia
Śluza Mieszczańska, zbudowana w latach 1792–1794, początkowo była strukturą drewnianą. Jednakże w latach 1874–1879 przeszła gruntowną przebudowę, zmieniając się w murowaną konstrukcję, która nadal jest istotnym elementem systemu hydrotechnicznego. W odniesieniu do bieżącej lokalizacji śluzy, będzie ona częścią Mieszczańskiego Stopnia Wodnego. Obszar ten mieści się w ramach Śródmiejskiego Węzła Wodnego – Dolnego, który stanowi kluczowy punkt w podatnym na turystykę i rekreację rejonie Wrocławia.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej, użytkowanie szlaków wodnych, w tym śluzy, praktycznie ustało. W rezultacie, nie przeprowadzano regularnych prac konserwacyjnych ani remontów, co doprowadziło do stopniowego popadania w ruinę. Dopiero w 2000 roku podjęto decyzję o rewitalizacji śluzy, co umożliwiło jej ponowne otwarcie dla żeglugi.
Chociaż w przeszłości, ze względu na swoje niewielkie wymiary i konkurencję ze strony innych śluz, takich jak Śluza Piaskowa, droga wodna nie miała szczególnego znaczenia transportowego, obecnie obserwujemy wzrost zainteresowania turystyką wodną. Nowo oddane do użytku przystanie, tak jak Marina Topacz oraz kilka przystani dla białej floty w Zatoce Gondoli, przyczyniają się do ożywienia tej części Wrocławia jako miejsca sprzyjającego rekreacji i wypoczynkowi na wodzie.
Charakterystyka
Śluza Mieszczańska to niezwykły obiekt hydrotechniczny, który ma imponujące wymiary: długość wynoszącą 42,8 metra i szerokość równą 5,3 metra. Różnica poziomów, czyli piętrzenie, osiąga wysokość 5,65 m. Do roku 1959, poziom piętrzenia na tym stopniu był niższy, wynosząc 3,74 m.
Obiekt jest zlokalizowany w 252,3 km Odry, na południowej odnodze, tuż powyżej Mostów Pomorskich, dokładnie na poziomie Mostu Pomorskiego Środkowego. Odległość na wodnym szlaku do kolejnego stopnia, którym jest Śluza Rędzin, wynosi 8,3 km, z kolei do poprzedniej – Śluzy Piaskowej – odległość wynosi zaledwie 0,6 km.
Prawy brzeg śluzy to malownicza Kępa Mieszczańska, natomiast po stronie lewej znajduje się niewielka Wyspa Pomorska. Wyspa ta powstała w wyniku przeprowadzenia przekopu, który był niezbędny podczas budowy śluzy oraz szlaku wodnego.
Poziom wody w górnej części śluzy regulują dwa jazy znajdujące się na odpowiednich odrach: jeden z nich usytuowany jest na Odrze Południowej, a drugi na Odrze Północnej. Z kolei dolny poziom wody jest kontrolowany przez Stopień Wodny Rędzin. Całość zamknięcia stanowią wrota wsporne, które pełnią kluczową rolę w funkcjonowaniu tego obiektu.
Przypisy
- Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu – Komunikat ... w sprawie udostępnienia szlaków wodnych Śródmiejskiego Węzła Wodnego Wrocławia dla ruchu żeglugowego jednostek turystycznych i sportowych (dostęp 08.12.2009 r.)
- wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego, (dostęp 08.12.2009 r.)
- Mariusz Tokarz, Śluza Mieszczańska, Wratislaviae Amici (dostęp 08.12.2009 r.)
- a b c Zespół autorski: dr inż. kpt. ż.s. Jacek Trojanowski - kierownik pracy, dr kpt. ż.s. Krzysztof Wos, dr inż. Anna Galor, dr inż. Bogusz Wisnicki, mgr inż. Marcin Breitsprecher, Analiza potrzeb inwestycyjnych w zakresie żeglugi śródlądowej na rzece Odrze w latach 2007-2013. bip.transport.gov.pl. AKADEMIA MORSKA W SZCZECINIE, INSTYTUT INŻYNIERII TRANSPORTU, Zakład Żeglugi Śródlądowej i Gospodarki Wodnej, SZCZECIN 2006 (dostęp 08.12.2009 r.)
Pozostałe obiekty w kategorii "Drogi i trasy":
Śluza Szczytniki | Trasa W-Z (Wrocław) | Wschodnia Obwodnica Wrocławia | Obwodnica śródmiejska Wrocławia | Trasa Mieszczańska we Wrocławiu | Estakada Gądowianka | Kolej gondolowa „Polinka” we Wrocławiu | Obwodnica staromiejska WrocławiaOceń: Śluza Mieszczańska