Plac Grunwaldzki we Wrocławiu

---

Historia

Założenia architektoniczne

Ulica, która współcześnie jest istotnym elementem placu Grunwaldzkiego, znana również jako oś Grunwaldzka, została zaprojektowana w latach 80. XIX wieku. Jej celem było polepszenie komunikacji między nowymi wschodnimi oraz północno-wschodnimi dzielnicami Wrocławia a jego centrum. Głównym pomysłodawcą tego przedsięwzięcia był Richard Plüddemann, radca budowlany. Prestiżowa, dwupasmowa aleja zwana Kaiserstraße została skonstruowana w taki sposób, aby łączyć nowo zbudowany Most Grunwaldzki (wcześniej nazywany Kaiserbrücke) z Mostem Szczytnickim, znanym także jako Fürstenbrücke (Most Szczytnicki).

W połowie trasy, wynoszącej 1350 m, utworzono skrzyżowanie znane jako Scheitniger Stern, co tłumaczy się jako „Szczytnicka Gwiazda”. Jest to zasłużona nazwa ze względu na fakt, że zbiegało się tam sześć ulic w różnych kierunkach, chociaż obecnie, w okolicach placu Grunwaldzkiego, łączy się pięć kierunków drogowych, ponieważ szósta ścieżka została zabudowana w latach 60. XX wieku. Ostateczne ukończenie trasy miało miejsce dopiero pod koniec lat 20. XX wieku, co było efektem wykupu gruntów na wschodniej części szlaku.

Okres II wojny światowej

Znaczna część obecnego placu została wytyczona w ostatnich tygodniach II wojny światowej, gdy Armia Czerwona oblegała Festung Breslau w 1945 roku. Po zajęciu peryferyjnego lotniska na Gądowie i utracie możliwości zaopatrywania twierdzy drogą lotniczą, Karl Hanke, regionalny lider NSDAP (Karl Hanke), zdecydował o wybudowaniu lotniska w mieście, co miało być realizowane wzdłuż osi Kaiserstraße. W wyniku tych działań, wszystkie istniejące wzdłuż tej alei budynki, w tym reprezentacyjne kamienice oraz ewangelicki kościół Marcina Lutra, który był jednym z najwyższych obiektów we Wrocławiu, zostały zniszczone. Działania te miały miejsce na terenach, gdzie dziś znajdują się gmachy D-1 i D-2 Politechniki Wrocławskiej. W wyniku tych działań, teren był intensywnie odgruzowywany, pomimo zagrożenia atakami radzieckich samolotów, co przyniosło wiele ofiar wśród lokalnej ludności oraz przymusowych robotników. Z tego lotniska tylko dwa samoloty miały okazję wystartować, z czego jednym był Junkers Ju 52, który 10 kwietnia ewakuował 22 rannych.

_

_

Okres powojenny

Po zakończeniu II wojny światowej, plac Grunwaldzki przez długie lata funkcjonował jako największe targowisko miasta, potocznie nazywane szaberplacem, gdzie handlowano mieniem pochodzącym z opuszczonych niemieckich domów. W latach 50. XX wieku rozpoczęto planowanie nowych zabudowy na tym terenie. Najpierw na południowej stronie głównej osi zaczęto wznosić obiekty Politechniki (Zespół budynków Politechniki Wrocławskiej D1 i D2), Akademii Rolniczej (Akademii Rolniczej), a później także Uniwersytetu (Uniwersytetu), w tym akademików „Dwudziestolatka” oraz „Parawanowiec”. W wyniku pośpiechu podczas budowy jednego z obiektów AR doszło 22 marca 1966 roku do poważnej katastrofy budowlanej. W kolejnych latach, od 1967 do 1975, po północnej stronie Placu Grunwaldzkiego zrealizowano osiedle mieszkalne zaprojektowane przez architektkę Jadwigę Grabowską-Hawrylak. Osiedle składa się z sześciu wieżowców o modernistycznej formie, które wyróżniają się zaokrąglonymi profilami balkonu. Dodatkowo, na dachach tych budynków znajdują się tarasy widokowe, lecz ich konstrukcja, z materiałów o niskiej jakości, przyczyniła się do nadania im potocznej nazwy „Sedesowców”. W tym samym rejonie powstały także akademiki „Ołówek” oraz „Kredka” według projektu architektonicznego Krystyny i Mariana Barskich.

Rondo Reagana

Do końca lat 90. XX wieku na części placu, w obszarze pomiędzy ulicami Curie-Skłodowską, Piastowską, Reja oraz Grunwaldzką, funkcjonowało targowisko, głównie oferujące owoce i warzywa. W marcu 2006 roku rozpoczęła się kompleksowa modernizacja Placu Grunwaldzkiego. Po przebudowie, 4 kwietnia 2007 roku oddano do użytku skrzyżowanie, które przemieniono w rondo o eliptycznym kształcie, z dachem pokrywającym jego ugrupowanie centralne, pełniącym funkcję węzła komunikacji miejskiej, z przystankami tramwajowymi oraz autobusowymi (linie: 1, 2, 4, 10, 12, 13, 16, 19). Centralna część, z przejściem podziemnym, została otwarta 15 marca 2008 roku. Na miejscu dawnego targowiska powstał w kwietniu 2007 roku trójkondygnacyjny kompleks handlowo-usługowy, znany jako Pasażem Grunwaldzkim. W ramach usprawnienia funkcjonowania ronda Reagana oraz Pasażu, zbudowano dodatkowe przejście podziemne łączące obszar ograniczony pl. Grunwaldzkim, ulicą Curie-Skłodowską oraz Wybrzeżem Wyspiańskiego.

---

Oceń: Plac Grunwaldzki we Wrocławiu

---