Ulica Michała Bałuckiego we Wrocławiu

---

Historia

Ulica Michała Bałuckiego zyskała swoją obecną formę po roku 1807, kiedy to z dnia na dzień zburzono miejskie mury obronne, co umożliwiło rozwój urbanistyczny okolicy.

W 1846 roku ulica zyskała imię Agnieszki, znana wtedy jako Agnesstrasse. Z kolei w 1852 roku wykonano brukowaną nawierzchnię, a do 1860 roku zakończono jej zabudowę, co znacząco wpłynęło na jej charakter.

W trakcie oblężenia Wrocławia w 1945 roku, niestety, wiele budynków uległo zniszczeniu. Szczególnie dotknięta została kamienica pod numerem 5, która nigdy nie została odbudowana. Pomimo zniszczeń, inne budynki pozostały w użytkowaniu aż do dnia dzisiejszego.

Warto zwrócić uwagę na kamienicę znajdującą się pod adresem Michała Bałuckiego 2, która została wybudowana w 1863 roku według projektu znanego architekta Carla Meineckego. Początkowo była to zwykła kamienica mieszkalna, lecz w 1907 roku, a dokładniej około roku 1910, przekształcono jej wnętrza na potrzeby szkoły muzycznej. Ta placówka działała tam przez 15 lat, tworząc ciekawe lokale dla mieszkańców.

Wkrótce jednak budynek przeszedł kolejne zmiany. Ostatecznie został przebudowany na biura dla Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie Karlsruhe. Prace w tym zakresie zostały zrealizowane na podstawie projektu spółki architektonicznej Hadda&Schlesinger z 1922 roku, co sprawiło, że biurowiec zyskał nowoczesną, kubistyczną oraz ekspresjonistyczną fasadę.

Po zakończeniu wojny, obiekt ponownie zyskał funkcję mieszkalną. W 2016 roku, dzięki inicjatywie Towarzystwa Benderowskiego oraz Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia, złożono wniosek do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wpis kamienicy do rejestru zabytków. Wniosek ten okazał się skuteczny, a oficjalny wpis został dokonany 21 kwietnia 2020 roku.

Nazwy

W swojej historii, ta ulica przeszła kilka przemian nazw, które odzwierciedlają jej bogatą przeszłość. Poniżej przedstawiamy w skrócie etapy tej ewolucji:

• od 1846 r. do 1945 r. nosiła nazwę Agnesstrasse,
• od 1945 r. funkcjonuje pod nazwą Michała Bałuckiego.

Niemiecka nazwa Agnesstrasse została nadana w roku 1846 na cześć Agnieszki Mauthener, która była wnioskodawczynią tego mianowania oraz ówczesną właścicielką terenu, przez który ulica przebiegała. Dzisiejszą nazwę nadano w wyniku decyzji Zarządu Wrocławia, ogłoszonej w okólniku nr 94 z dnia 20 grudnia 1945 roku. Upamiętnia ona Michała Bałuckiego, który urodził się w 1837 roku i zmarł w 1901 roku. Był on znanym komediopisarzem oraz prozaikiem, a jego dzieła miały swoje premiery w latach 1878-1892, również w Wrocławiu. Sztuki Bałuckiego były wystawiane przez amatorskie zespoły przy polskich organizacjach, takich jak Towarzystwo Przemysłowców Polskich, Towarzystwo Handlowców, Kółko Towarzyskie Akademików Wrocławskich Narodowości Polskiej oraz Towarzystwo Młodzieży Polskiej we Wrocławiu.

Układ drogowy

Ulica Michała Bałuckiego to ważny element w układzie drogowym Wrocławia. Przypisana do niej droga gminna nr 104981D ma długość 163 metrów i klasyfikowana jest jako droga dojazdowa. Istnieją również miejsca postojowe rozmieszczone wzdłuż jezdni, co ułatwia parkowanie mieszkańcom i odwiedzającym.

Ulica ta znajduje się na działce ewidencyjnej o powierzchni 2.466 m². Warto zaznaczyć, że nawierzchnia jezdni wykonana jest z masy bitumicznej, co zapewnia jej trwałość oraz komfort poruszania się.

Ulica Michała Bałuckiego łączy się z innymi drogami publicznymi oraz kołowymi. W poniższej tabeli przedstawione są szczegóły dotyczące tych połączeń:

Typ	Nazwa drogi	Zdjęcie
skrzyżowanie	ulica Tadeusza Kościuszki	_
skrzyżowanie	ulica Józefa Piłsudskiego	_

Zabudowa i zagospodarowanie

Obszar, przez który przebiega ta ulica, odzwierciedla historycznie ukształtowaną zabudowę miejską, charakterystyczną dla dawnej struktury przedmieścia. Posiada zwartą oraz gęstą formę budynków w układzie pierzejowym, co nadaje mu unikalny charakter. Warto zwrócić uwagę na zabytkowe kamienice z lat 1860-1889, które świadczą o bogatej historii tej okolicy, oraz na budynki z 1910 i 1920 roku, które również wnoszą wartość architektoniczną.

Budynki te, o wysokości wynoszącej od 4 do 5 kondygnacji, mają przypisane głównie funkcje mieszkalne, ale również zaleca się zachowanie istniejących i kształtowanie nowych usług centrotwórczych w parterach tych kamienic. Tylko posesja o numerze 5 stanowi przerwę w pierzei zachodniej, wykorzystywaną na wjazd do wnętrza międzyblokowego oraz na zabudowę jednostanowiskowych garaży, które umiejscowione są na niewielkich działkach o powierzchniach od 18 do 21 m², traktowanych jako odrębne nieruchomości.

Jednakże, zastrzeżenie występuje w kwestii konieczności rozbiórki tych garaży, co pozwoliłoby na uzupełnienie pierzei o nową zabudowę plombową. Planowana zabudowa powinna zawierać lokale usługowe w parterach oraz garaż podziemny, dostosowany wysokością do istniejącej architektury, a także zapewnić przejazd do wnętrza międzyblokowego, przez odpowiednio ukształtowany przejazd bramowy.

Warto również zaznaczyć, że ulica przebiega przez teren o wysokości bezwzględnej od 117,9 do 118,5 m n.p.m., co wpływa na jej charakter i architekturę otaczającej przestrzeni.

Demografia

Ulica Michała Bałuckiego we Wrocławiu przechodzi przez obszary statystyczne, w których odnotowuje się wysoki stopień zaludnienia. Według dostępnych danych, które pochodzą z dnia 31 grudnia 2019 roku, te informacje ukazują aktualny stan demograficzny w tej okolicy.

Numer rejonu statystycznego	Liczba mieszkańców	Gęstość zaludnienia [osób/km²]	Lokalizacja
933310	502	23.718	Zachodnia część
933320	464	18.107	Wschodnia część

Ochrona i zabytki

Obszar, na którym znajduje się ulica Michała Bałuckiego, jest objęty ewidencją zabytków jako część tzw. Przedmieścia Południowego. Ochrona tego terenu dotyczy przede wszystkim historycznego układu urbanistycznego, który rozwijał się od XIII wieku, a następnie przechodził istotne zmiany od około 1840 roku aż do wczesnych lat 60. XX wieku. Wszelkie kamienice znajdujące się przy tej ulicy są wpisane do gminnej ewidencji zabytków, z wyjątkiem jednej, która została ujęta w rejestrze zabytków. To rodzi wymóg dotrzymywania rygorystycznych zasad zachowania ich pierwotnego charakteru. W okolicy ulicy oraz w jej bezpośrednim sąsiedztwie odnajdziemy szereg zabytków i obiektów o znaczeniu historycznym, które stanowią ważne elementy kultury regionu.

Obiekt i lokalizacja	Data powstania, numer rejestru	Zdjęcie
skrzyżowanie z ul. T. Kościuszki
rejon placu Tadeusza Kościuszki skrzyżowanie ul. M. Bałuckiego i T. Kościuszki	1807 r. A/1491/543/Wm z dnia 15.12.1994 r.	_
strona zachodnia
Śląski Kredytowy Bank Zbożowy S.A. „Schlesische Getreide Kreditbank Aktiengesellschaft”, obecnie mieszkalno-usługowy budynek ulica Michała Bałuckiego 1	około 1920 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 3	około 1870 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 7	około 1870 r., XX wiek typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 9	około 1860-1870 r., XX wiek typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 11	1889 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Józefa Piłsudskiego 40	około 1920 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
strona wschodnia
Kamienica ulica Tadeusza Kościuszki 13	około 1875-1880 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica, szkoła muzyczna, następnie siedziba Towarzystwa Ubezpieczeń na Życie Karlsruhe, obecnie budynek mieszkalny ulica Michała Bałuckiego 2	około 1910 r. typ ochrony – gez, mpzp A/6176 z dnia 21.04.2020 r.	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 4	około 1870-1880 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 6	około 1870 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 8	około 1880 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 10	około 1860-1870 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 12	około 1860-1870 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 14	około 1870 r. typ ochrony – gez, mpzp, 2008 (rewitalizacja)	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 16	około 1870 r. typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica ulica Michała Bałuckiego 18	około 1870 r., XX wiek typ ochrony – gez, mpzp	_
Kamienica, obecnie mieszkalny budynek z usługowym parterem ulica Józefa Piłsudskiego 42	około 1870 r., XX wiek typ ochrony – gez, mpzp

Baza TERYT

W oparciu o dane statystyczne, które można znaleźć w propozycji Głównego Urzędu Statystycznego, w bazie TERYT zgromadzono następujące informacje dotyczące ulicy Michała Bałuckiego w Wrocławiu.

W szczególności, ulica ta znajduje się w obrębie województwa dolnośląskiego (02), w powiecie wrocławskim (0264). Jest to gmina miejska, a dokładnie gmina/dzielnica/delegatura Wrocław, co zostało potwierdzone pod numerem delegatury (0264011).

Miasto podstawowe to Wrocław (0986283), a jego część, która dotyczy historycznego centrum, to Wrocław-Stare Miasto (0986946), co również klasyfikuje ją jako delegaturę.

Nazwa ulicy, która stanowi przedmiot analizy, to ul. Michała Bałuckiego, której numer identyfikacyjny to (00661).

---

Oceń: Ulica Michała Bałuckiego we Wrocławiu

---