Ulica Ludwika Rydygiera, znana również pod wcześniejszymi nazwami, takim jak Gustav–Müller–Straße do 1945 roku i Mehlgasse do 1934 roku, jest jedną z charakterystycznych arterii we wrocławskim Przedmieściu Odrzańskim.
Ulica ta nie tylko łączy różne części miasta, ale także wprowadza do historycznego kontekstu Wrocławia, zachowując swoją bogatą tradycję i kulturę.
Historia
Obecne oblicze ulicy to wynik wielu historycznych przekształceń, które miały miejsce na przestrzeni wieków. Ulica, leżąca na północ od dzisiejszego skrzyżowania z ulicą Drobnera, nawiązuje do dawnej drogi, która okalała od zachodu teren Matthias Feld, znany jako „Maciejowe Pole”. Wspomniana droga, znana jako Kuhgasse (co tłumaczy się jako „Bydlęca” lub „Krowia”), została po raz pierwszy odnotowana w źródłach w roku 1467. To tędy prowadziły stada bydła do miejskich jatek.
Od wieku XVI zabudowa wzdłuż tej drogi systematycznie rozwijała się, przechodząc od południa do północy. Dowodem tego procesu jest zachowana do dziś mapa z 1728 roku, znajdująca się w Archiwum Miejskim, na której obok Kuhgasse widoczny jest także przebieg strumienia, który prowadził do stawu znajdującego się niegdyś przy szpitalu Jedenastu Tysięcy Dziewic.
Droga Kuhgasse na swoim południowym odcinku (przy obecnej ul. Drobnera) była rozdwojona. Obecnie jedno z odgałęzień, zachodnie, nosi nazwę ulicy Śrutowej (wcześniej Schrotgasse do 1945 roku), a drugie to ulica Rydygiera. Oba te odcinki pozostają do dziś bardzo wąskie.
Krótko po rozpoczęciu rozbiórki miejskich fortyfikacji Wrocławia, obszar Matthias Feld, wraz z Kuhgasse, został włączony do granic miasta w roku 1808. Jak zauważył Antkowiak, mieszkańcy tego rejonu kojarzyli nazwę ulicy z negatywnymi, wiejskimi konotacjami. W rezultacie od 1824 roku postanowili zmienić jej nazwę na Mehlgasse, co oznacza „Mączną”. Warto zaznaczyć, że właśnie z lat 20. XIX wieku pochodzi najstarsza z zachowanych kamienic przy tej ulicy, oznaczona numerami 25–27.
W 1892 roku przy ulicy Rydygiera pod numerem 46–48 zrealizowano projekt Szpitala dla Służby, opracowany przez K. Klimma i R. Plüddemanna. Następnie w 1899 roku, pod adresami 22–28, powstał Szpital św. Jerzego, zaprojektowany przez J. Hauke. Po drugiej wojnie światowej pierwszy z tych budynków stał się siedzibą komisariatu milicji, a później policji. Drugi z budynków zachował swoją funkcję jako państwowy Specjalistyczny Szpital im. L. Rydygiera, działający aż do 2004 roku. Następnie, siostry boromeuszki utworzyły tutaj Ośrodek pw. św. Jerzego, który w latach 2008–2013 nosił nazwę Zakład Opiekuńczo-Leczniczy dla Dorosłych pw. św. Jerzego.
Około 1933 roku zmieniono nazwę Mehlgasse na Gustav–Müller–Straße. W czasie oblężenia Festung Breslau w 1945 roku ul. Rydygiera stała się miejscem zlokalizowania rusznikarni oraz składu broni i amunicji. Obiekty te zostały najprawdopodobniej wykryte przez radziecki wywiad, co doprowadziło do ich bombardowania. Tego zdarzenia towarzyszyły ogromne zniszczenia i w gruzach legło około dwudziestu kamienic.
Po wojnie, od 1945 roku, patronem ulicy został Wincenty Witos. 11 grudnia 1951 roku ulicę przekształcono, nadając jej nazwę Jana Ewangelisty Purkyniego. Potem, 23 listopada 1956 roku, ulice nadano obecną nazwę, Ludwika Rydygiera, która obowiązuje do dziś.
Przypisy
- Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM (stan na 10.12.2019 r.), poz. nr 4735.
- Andrzej Heyduk: Breslau names. s. 61. [dostęp 16.12.2019 r.]
- Historia utraty i odzyskania Szpitala pod wezwaniem św. Jerzego (Specjalistycznego Szpitala im. Ludwika Rydygiera) Kongregacji Sióstr Miłosierdzia św. Karola Boromeusza w Trzebnicy [online], www.boromeuszki.wroclaw.pl [dostęp 17.02.2018 r.]
- Kim jesteśmy [online], Ośrodek Świętego Jerzego [dostęp 17.02.2018 r.]
- Eysymontt 2014, s. 15.
- Eysymontt 2014, Rys. 3 Plan Przedmieścia Odrzańskiego z 1728 r., AP, AMW III 259, s. II.
- Encyklopedia Wrocławia 2000, Rydygiera, s. 718.
- Encyklopedia Wrocławia 2000, Jatki Stare albo Wielkie, s. 206–207.
- Antkowiak 1970, s. 220.
- Antkowiak 1970, s. 221.
- System Informacji Przestrzennej Wrocławia – ul. Rydygiera.
- Google Maps – ul. Rydygiera.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Lwowska we Wrocławiu | Ulica Łazienna we Wrocławiu | Ulica Malarska we Wrocławiu | Ulica Miernicza we Wrocławiu | Ulica Michała Bałuckiego we Wrocławiu | Ulica Mielecka we Wrocławiu | Ulica Młodych Techników we Wrocławiu | Ulica Nowa we Wrocławiu | Ulica Ofiar Oświęcimskich we Wrocławiu | Ulica Obornicka we Wrocławiu | Ulica Marii Curie-Skłodowskiej we Wrocławiu | Ulica Lubuska we Wrocławiu | Ulica Lotnicza we Wrocławiu | Ulica Zaporoska we Wrocławiu | Ulica Kwaśna we Wrocławiu | Ulica Kurzy Targ we Wrocławiu | Ulica Kurkowa we Wrocławiu | Ulica Mieszka I we Wrocławiu | Ulica Krowia we Wrocławiu | Ulica Krawiecka we WrocławiuOceń: Ulica Ludwika Rydygiera we Wrocławiu