Ulica Stanisława Leszczyńskiego we Wrocławiu

---

Historia

Historia tej ulicy sięga roku 1875, kiedy to została ona stworzona jako połączenie pomiędzy dzisiejszą ulicą Świdnicką a ulicą Świętej Doroty oraz Zaułkiem Zamkowym. Teren, na którym powstała, był od średniowiecza miejscem stajni miejskich, z pierwszą pisemną wzmianką dotyczącą tych obiektów sięgającą 1340 roku i zapisującą się w miejskich księgach rachunkowych. Pomimo upływu lat, istniała tutaj niegdyś brama, która oddzielała stajnie od ulicy Świdnickiej, a jej relikt – łęk – był widoczny jeszcze w XVIII wieku.

W 1851 roku znana piwiarnia Kisslinga, mieszcząca się pierwotnie przy Rynku 1, została przeniesiona na ulicę Ofiar Oświęcimskich 15/17, a z kolei w 1913 roku powstała nowa piwiarnia przy ulicy Stanisława Leszczyńskiego 7/9. Oba te obiekty przetrwały do dzisiaj, stanowiąc część lokalnego dziedzictwa architektonicznego.

Okres II wojny światowej był jednak czasem zniszczeń – podczas oblężenia Wrocławia w 1945 roku wojna przyczyniła się do znacznego uszczerbku w istniejącej zabudowie. Na szczęście udało się zachować trzy kamienice, chociaż zrujnowana, monumentalna fontanna została rozebrana.

W 1962 roku powstał pięciopiętrowy budynek wzdłuż ulicy Świdnickiej, któremu nadano numery 9 i 11. W tym nowoczesnym obiekcie zlokalizowano wówczas salony odzieżowe popularnych marek, takich jak „Moda Polska” i „Telimena”. W budynku zachowano również pasaż, który prowadzi do ulicy Stanisława Leszczyńskiego.

Początek lat 70. XX wieku przyniósł jeszcze jedną istotną zmianę w układzie urbanistycznym tego obszaru, kiedy to wytyczono Trasę W-Z, co znacząco wpłynęło na historyczny układ ulic w tej części miasta.

Nazwy

Ulica we Wrocławiu, będąca częścią lokalnej historii, posiadała różne miana na przestrzeni lat, co odzwierciedla zmiany polityczne i kulturowe regionu. Oto zestawienie wcześniejszych nazw:

• Königstrasse, do 1945 r.,
• Królewska, od 1945 r. do 1946 r., nazwa potoczna, nieoficjalna,
• Stanisława Leszczyńskiego, od 1945/1946 r.

Pierwotnie, niemiecka nazwa ulicy – Königstrasse – została nadana ku czci króla Prus, Wilhelma I, który później stał się cesarzem. Po zakończeniu II wojny światowej, w latach 1945-1946, wprowadzono nazwę Królewska, która była używana nieoficjalnie, odnosząc się do pierwotnej nazwy niemieckiej.

Aktualnie obowiązująca nazwa, nadana przez Zarząd Miejski, została ogłoszona w okólniku nr 97 z dnia 31.11.1945 r. Nowy patron ulicy, wybrany na to miano, to król Polski Stanisław Leszczyński (ur. 1677 r., zm. 1766 r.), który piastował tron w latach 1704–1711 oraz 1733–1736.

Układ drogowy

Ulica Stanisława Leszczyńskiego jest związana z infrastrukturą drogową w Wrocławiu, która obejmuje sąsiednią ulicę Kazimierza Wielkiego. Do niej przynależy droga gminna o oznaczeniu numer 105022D, która rozciąga się na długości 57 m oraz zajmuje działkę o powierzchni 718 m². Uzupełnia ją droga wewnętrzna, który ma długość 16 m oraz dotyczy działki o powierzchni 558 m².

Ulica ta pełni kluczową funkcję komunikacyjną, łącząc się z innymi ważnymi arteriami. Szczególnie rzuca się w oczy jej bliskie połączenie z drogą, która wkrótce wchodzi w ulicę Kazimierza Wielkiego, tworząc równocześnie dostęp do posesji, w tym do ZETO Wrocław znajdującego się przy Ofiar Oświęcimskich 7/13.

Warto również zauważyć, że na trasie prowadzącej w stronę ulicy Stanisława Leszczyńskiego, znajduje się departament ulicy Świdnickiej, co podkreśla znaczenie tego miejsca w układzie drogowym Wrocławia.

Zabudowa i zagospodarowanie

Wzdłuż ulicy można dostrzec pozostałości trzech kamienic usytuowanych pod numerami 4, 5 oraz 7–9. Na zachodnim odcinku znajduje się nowoczesny budynek mieszkalny, który został wzniesiony przy ulicy Kazimierza Wielkiego. Cała oś zachodnia kończy się budynkiem mieszkalnym, w którym znajdują się także lokale handlowe, zlokalizowane przy ulicy Świdnickiej 9–11, z przejściem utworzonym pod tym budynkiem.

Ulica ta znajduje się w obrębie terenu, który leży na wysokości bezwzględnej pomiędzy 118 a 119 metrami nad poziomem morza. Ten obszar, objęty rejonem statystycznym o numerze 933130, na dzień 31 grudnia 2018 roku miał zarejestrowanych 592 mieszkańców. Gęstość zaludnienia w tym rejonie wynosiła 7452 osoby na kilometr kwadratowy.

Ochrona i zabytki

Obszar ulicy Stanisława Leszczyńskiego znajduje się w strefie ochrony wynikającej z przeszłości urbanistycznej Starego Miasta, które obejmuje czas od XIII do XIX wieku. To miejsce zostało oficjalnie wpisane do rejestru zabytków pod numerem 196 z dnia 15.02.1962 oraz dodatkowymi numerami A/1580/212 z 12.05.1967 r.. Warto zaznaczyć, że w życie weszło także historyczne centrum miasta, które rozciąga się na szerszym obszarze niż wspomniany zespół urbanistyczny, pełniąc rolę pomnika historii. Miasto zadbało również o to, aby tereny te znalazły się w granicach Parku Kulturowego „Stare Miasto”. Celem tego projektu jest nie tylko ochrona kulturowego krajobrazu, ale także jego odpowiednie uporządkowanie, zachowanie oraz kształtowanie historycznego charakteru najstarszej części Wrocławia.

W obrębie ulicy oraz jej bezpośrednim sąsiedztwie można znaleźć wiele cennych zabytków, które przyczyniają się do bogatej historii tego miejsca:

Obiekt i lokalizacja	Data powstania, numer rejestru	Zdjęcie
Pierzeja północna
Budynek biurowy – Zakład Elektronicznej Techniki Obliczeniowej ZETO (tylna elewacja) ul. Ofiar Oświęcimskich 7-13	1966-1969 (projekt A., J. Tarnawscy) gez, mpzp	–
Kamienica z piwiarnią C. Kisslinga z 1913 r., obecnie budynek mieszkalno-usługowy ul. Stanisława Leszczyńskiego 7-9	około 1875 r., 1913 r., po 1945 r. gez, mpzp	–
Kamienica, obecnie budynek mieszkalno-usługowy ul. Stanisława Leszczyńskiego 5	około 1880 r. gez, mpzp	–
Oficyna kamienicy czynszowej, obecnie budynek biurowo-usługowy (część tylnej elewacji) ul. Ofiar Oświęcimskich 19a	1860-1870, po 2000 r.; lata 1869-1870, XX wiek A/2264/501/Wm z dnia 20.12.1992 r.	–
Dom handlowy Schottländera (od 1927 r. – Singera) z dziedzińcem wewnętrznym, obecnie dom handlowy „H&M” (część tylnej elewacji) ul. Świdnicka 7	1896-1897 (projekt Karl Grosser), 1927 r. (przebudowa); 1896, 1927 r. A/1469/540/Wm z dnia 25.08.1994 r.	–
Pierzeja południowa
Hotel i Restauracja „Riegner”, obecnie budynek biurowo-usługowy (w tym grota solna) ul. Stanisława Leszczyńskiego 4	1873-1883 (projekt Friedrich Barchewitz) gez, mpzp	–
Dom Sztuki i Rzemiosła Wilhelma Knittela, obecnie budynek usługowy (fragment tylnej elewacji) ul. Świdnicka 13	1927 r. (projekt Max Strassburg) gez, mpzp	–

Krasnale

Na ulicy Stanisława Leszczyńskiego we Wrocławiu znajdują się wyjątkowe atrakcje, które przyciągają uwagę mieszkańców oraz turystów.

W tym rejonie umieszczono figurki wrocławskich krasnali, znanych jako RoyalDenciaki, które dodają uroku tej lokalizacji.

Figurki te znajdują się przy numerach 5-7/9, gdzie prezentują się wspaniale, stanowiąc ciekawy element urbanistyczny i kulturalny miasta.

---

Oceń: Ulica Stanisława Leszczyńskiego we Wrocławiu

---