Ulica Sukiennice we Wrocławiu

Ulice i place

Ulica Sukiennice to jedna z interesujących ulic we Wrocławiu, znajdująca się na Starym Mieście, która ma wiele do zaoferowania zarówno turystom, jak i mieszkańcom. Przebiega przez zespół zabudowy śródrynkowej (tretu), który jest częścią Starego Miasta i łączy się z wrocławskim Rynkiem. Długość tej ulicy wynosi 113 metrów, co czyni ją stosunkowo krótką drogą, ale pełną historycznego uroku.

Ulica ta, mająca status drogi wewnętrznej, powstała po zniszczeniu dawnych Sukiennic, które wcześniej zdobiły to miejsce. Nowa zabudowa, wprowadzona w miejsce zburzonych struktur, została zaprojektowana głównie z myślą o przeznaczeniu mieszkalnym. Wzdłuż ulicy Sukiennice znajdują się zarówno budynki historyczne, które zostały wpisane do rejestru zabytków, jak i obiekty o współczesnym charakterze. Warto zaznaczyć, że jeden z budynków jest ujęty w gminnej ewidencji zabytków, co świadczy o jego historycznym znaczeniu.

Niektóre z tych budynków należą do Urzędu Miejskiego Wrocławia, gdzie służą celom administracyjnym. Warto również wspomnieć, że na ulicy Sukiennice znajduje się Muzeum Miejskie Wrocławia, które przyciąga miłośników historii i kultury, oferując bogate zbiory oraz ciekawe wystawy.

Położenie, droga i jej przebieg

Ulica Sukiennice ma niezwykle istotne znaczenie w układzie architektonicznym Wrocławia. Przebiega przez zespół zabudowy śródrynkowej, zwany tret, położony w obrębie Rynku. Ta malownicza lokalizacja znajduje się w obrębie samorządowego osiedla Stare Miasto, które obejmuje wiele atrakcji, w tym Stare Miasto we Wrocławiu.

Samodzielna droga, przypisana do ulicy Sukiennice, ma długość 113 m i znajduje się na działce ewidencyjnej o powierzchni 855 m². Posiada status drogi wewnętrznej, gdzie dominującym ruchem jest ruch pieszy, natomiast ruch samochodowy jest dozwolony jedynie w ograniczonych sytuacjach – głównie dla użytkowników poszczególnych obiektów oraz dla pojazdów specjalnych i dostawczych, przy czym obowiązują określone godziny. Wymagane jest, aby nawierzchnia drogi była stworzona wyłącznie z kostki i płyt kamiennych, a jej układ powinien harmonijnie nawiązywać do istniejącego układu graficznego.

Ulica Sukiennice łączy się z różnymi placami i innymi ciągami komunikacyjnymi, w tym:

Od strony wschodniej, ulica ma bezpośrednie połączenie z Rynkiem (Rynek Ratusz) poprzez normalne otwarcie, natomiast w zachodnim krańcu łączy się z Rynkiem (Rynek Ratusz) poprzez przejście bramowe w budynku Starego Ratusza. Zaułek Jerzego Grotowskiego, który jest powiązany z ulicą Sukiennice, przebiega przez przejścia bramowe w budynku przy ulicy Sukiennice 5 (w kierunku północnym) oraz przy ulicy Sukiennice 11 (w kierunku południowym).

Nazwy

W trakcie swojej ciekawej historii, ulica zmieniała nazwy, co odzwierciedla jej ewolucję w kontekście kulturowym i historycznym. Oto zmiany, które miały miejsce:

  • Tuchhausstraße, do 1824 r.,
  • Elisabethstraße, od 1824 r. do 1945 r.,
  • Sukiennice, od 1945 r.

Dawna niemiecka nazwa, Elisabethstraße, została nadana na cześć Elżbiety Ludwiki Wittelsbach, urodzonej 13 listopada 1801 roku, a zmarłej 14 grudnia 1873 roku w Dreźnie. Była ona żoną Fryderyka Wilhelma IV Pruskiego, wówczas następcy tronu. Elżbieta była córką króla Bawarii, Maksymiliana I Józefa Wittelsbacha. Ulica zyskała swoje imię na cześć książęcej pary podczas ich wizyty we Wrocławiu w 1824 roku.

Aktualna nazwa – ulica Sukiennice – została nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku nr 94 z dnia 20 grudnia 1945 roku.

Historia

Na obszarze, gdzie obecnie znajduje się ulica Sukiennice, w przeszłości istniał średniowieczny zespół budynków, będący domem dla kupców i znany jako Sukiennice. Po wprowadzeniu reform handlowych w Prusach, które umożliwiły wolny handel, zlikwidowano dotychczasowe przywileje. To doprowadziło do decyzji o zbudowaniu nowych budynków mieszkalnych na terenie Domu Kupców.

W ramach tego projektu zdecydowano o wytyczeniu ulicy, która nosi obecnie nazwę Sukiennice. W historii tej lokalizacji ważnym momentem były działania wojenne związane z oblężeniem Wrocławia w 1945 roku, które spowodowały znaczne zniszczenia wielu domów. Po zakończeniu wojny nastąpiły prace remontowe i odbudowy, które umożliwiły zachowanie fragmentów dawnej zabudowy.

Współczesne budynki, które przetrwały ten trudny czas, zostały w dużej mierze przystosowane do nowych funkcji i z powodzeniem funkcjonują do dziś. W latach 90. XX wieku na dotychczas niezabudowanej przestrzeni powstał nowy budynek pod numerem 6-7.

Więcej informacji można znaleźć w artykule poświęconym Sukiennicom we Wrocławiu.

Zabudowa i zagospodarowanie

Ulica Sukiennice we Wrocławiu charakteryzuje się niepowtarzalnym stylem architektonicznym, tworzącym harmonijną kompozycję z zabytkowymi i współczesnymi budynkami. To przestrzeń, gdzie historia spotyka się z nowoczesnością, a przy tym jest miejscem o bogatym życiu towarzyskim.

Na ulicy znajdują się dwie pierzeje, które składają się z licznych zabytków oraz nowoczesnych obiektów architektonicznych. Zachodni koniec ulicy wieńczy zabytkowy budynek, który pozwala na przejścia i przejazd bramowy, co dodaje jej uroku. Adresy, które możemy znaleźć przy tej ulicy to: 1-2, 3-4, 5, 6, 7, 8, 9, 9a, 10, 11, 12, 13, 14/15.

W dolnych kondygnacjach budynków znajdują się lokale użytkowe, w tym różne restauracje, które zapraszają odwiedzających do spróbowania lokalnych specjałów. Przykłady to:

  • Restauracja Vega pod nr 1-2,
  • Restauracja Rybna pod nr 6,
  • Gospoda Wrocławska, Quorematto,
  • Restauracja Pod Papugami pod nr 9a.

Niektóre z budynków są własnością Urzędu Miejskiego Wrocławia, który wykorzystuje je na potrzeby administracji samorządowej. Wśród nich znajdują się biura związane z funkcjonowaniem miasta, takie jak w budynkach pod nr 9 i 10. Muzeum Miejskie Wrocławia, usytuowane pod adresem 14/15, to jedno z głównych punktów, które zachęcają mieszkańców i turystów do odwiedzin Muzeum Miejskie Wrocławia – wspaniałe miejsce na poznanie historii regionu. Obok znajduje się także Muzeum Sztuki Mieszczańskiej – Stary Ratusz, który dodatkowo wzbogaca architektoniczny krajobraz ulicy.

Ochrona i zabytki

Ochrona obszarowa

Ulica Sukiennice, będąca sercem Wrocławia, znajduje się w obrębie zespołu urbanistycznego Starego Miasta, którego historia sięga XIII–XIX wieku. Zespół ten został włączony do rejestru zabytków pod numerami rej.: 196 z dnia 15.02.1962 oraz A/1580/212 z dnia 12.05.1967 r. Dodatkowo, obszar ten otoczony jest ochroną jako historyczne centrum miasta, które obejmuje szerszy teren, chroniący jego wyjątkowe walory kulturowe i architektoniczne.

Wrocław włączył również ten cenny obszar do Parku Kulturowego „Stare Miasto”, który ma na celu zachowanie oraz odpowiednie kształtowanie krajobrazu kulturowego, odzwierciedlającego historyczny charakter najstarszej części aglomeracji. Warto zauważyć, że szczególną ochroną objęte są przejścia przez blok zabudowy śródrynkowej, które łączą różne sekcje rynku Ratusz. Należą do nich m.in. pasaż usługowy „Przejście Sukiennice” oraz „Przejście Pokutnicze”, które łączą ulicę Więzienną z ulicą Św. Doroty, obecnie znaną jako Zaułek Jerzego Grotowskiego.

Cały blocz śródrynkowy również podlega ochronie, a jego obiekty są uznawane za centralne dominanta o wyjątkowej hierarchii oraz prestiżowym znaczeniu w kontekście wrocławskiej architektury.

Obiekty chronione

W sąsiedztwie ulicy Sukiennice oraz w jej obrębie można spotkać wiele cennych zabytków, które wpisują się w charakter tej historycznej przestrzeni:

StronaObiekt, adresPowstanie, rodzaj ochrony, nr rej., INSPIRE_IDFotografia
PółnocnaKamienica „Pod bł. Jakubem”, obecnie budynek usługowy (Bar „Vega”)
Rynek Ratusz 27a (ulica Sukiennice 1)		XIII wiek, lata 1821-1822; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków A/4031/183 z dnia 15.02.1962 r.		_
PółnocnaKamienica „Pod Złotym Jabłkiem” z usługowym parterem, obecnie budynek biurowo-usługowy
Ulica Sukiennice 2		XIV wiek, lata 1821-1822; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków A/4032/184 z dnia 15.02.1962 r.		_
PółnocnaKamienica „Pod Murzynem” z usługowym parterem, obecnie budynek biurowo-usługowy
Ulica Sukiennice 3		XIV wiek, lata 1821-1822; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków A/4029/185 z dnia 15.02.1962 r.		_
PółnocnaKamienica „Pod Złotym Krzyżem” z usługowym parterem (lata 20. XX wieku sklep J. Henela & C. Fuchsa), obecnie budynek biurowo-usługowy
Ulica Sukiennice 4		XIV wiek, lata 1821-1822; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków A/4030/186 z dnia 15.02.1962 r.		_
PółnocnaKamienica „Pod Złotą Owcą”, obecnie budynek usługowy (restauracja)
Ulica Sukiennice 5		XIV-XV wiek, lata 20. XIX wieku, po 1945 r.
Rodzaj ochrony: gminna ewidencja zabytków, mpzp		_
Północna, nad ulicą i PołudniowaDom Płócienników (kupiecki); od 1863 r. – Nowy Ratusz, obecnie Urząd Miasta Wrocławia
Ulica Sukiennice 9 (ulica Sukiennice 7-9, Rynek Ratusz 3-6)		Lata 1521-1859 (rozebrany), lata 1860-1863 (projekt Friedricha Augusta Stülera) z elementami wcześniejszej budowli (XV wiek, 1859 r.)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków A/2688/206 z dnia 30.12.1970 r.		_
PołudniowaKamienica, obecnie budynek Urzędu Miasta Wrocławia
Ulica Sukiennice 10		XVI wiek – 1 połowa XVII wieku, lata 1821-1822; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków A/2696/260 z dnia 30.12.1970 r.		_
PołudniowaKamienica, obecnie budynek Urzędu Miasta Wrocławia
Ulica Sukiennice 11		XVI wiek – 1 połowa XVII wieku, lata 1821-1822; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków A/2696/260 z dn. 30.12.1970 r.		_
PołudniowaKamienica „Pod Żelaznym Krzyżem”, obecnie budynek Urzędu Miasta Wrocławia
Ulica Sukiennice 12		XVI wiek – 1 połowa XVII wieku, lata 1823-1825; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków 173/187 z dnia 15.02.1962 r.		_
PołudniowaKamienica „Pod Słoniem”, obecnie budynek Urzędu Miasta Wrocławia
Ulica Sukiennice 13		XVI wiek – 1 połowa XVII wieku, lata 1823-1825; projekt Ferdynanda Tschecha (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków 173/187 z dnia 15.02.1962 r.		_
PołudniowaKamienica „Pod Złotym Aniołem”, obecnie MUZEUM MIEJSKIE WROCŁAWIA
Ulica Sukiennice 14		XVI wiek – 1 połowa XVII wieku, lata 20. XIX wieku (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków 174/188 z dnia 15.02.1962 r.		_
PołudniowaKamienica „Pod Złotym Gronem”, obecnie MUZEUM MIEJSKIE WROCŁAWIA
Ulica Sukiennice 15		XVI wiek – 1 połowa XVII wieku, lata 20. XIX wieku (1825 r., XX wiek)
Rodzaj ochrony: rejestr zabytków 174/188 z dnia 15.02.1962 r.		_

Baza TERYT, EMUiA

Dane dotyczące ulicy Sukiennice można znaleźć w bazie TERYT. Informacje te są publikowane przez Główny Urząd Statystyczny, który zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem danych statystycznych w Polsce.

W kontekście ulicy Sukiennice, kluczowe informacje z bazy TERYT to:

  • województwo: dolnośląskie (02),
  • powiat: Wrocław (0264),
  • gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Stare Miasto (0264059) delegatura,
  • miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Stare Miasto (0986946),
  • kategoria/rodzaj: ulica,
  • nazwa ulicy: ul. Sukiennice (21539).

Te dane są niezbędne dla wszystkich zainteresowanych lokalizacją ulicy oraz jej statusem administracyjnym.

Przypisy

  1. UMWr SIP EMUiA 2024 ↓, /poi/pt/8723.
  2. UMWr SIP EMUiA 2024 ↓, /poi/pt/8722.
  3. NID 2024 ↓, poz. 121.
  4. GUS 2024 ↓, ULIC.
  5. UMWr ZW 2023 ↓, wiersz 8721.
  6. UMWr ZW 2023 ↓, wiersz 8720.
  7. WUOZ 2023 ↓, wiersz 8334.
  8. WUOZ 2023 ↓, wiersz 8333.
  9. WUOZ 2023 ↓, wiersz 8332.
  10. UMWr ZW 2023 ↓, wiersz 8719.
  11. UMWr ZW 2023 ↓, wiersz 8718.
  12. UMWr ZW 2023 ↓, wiersz 8717.
  13. WUOZ 2023 ↓, wiersz 8331.
  14. WUOZ 2023 ↓, wiersz 8329.
  15. WUOZ 2023 ↓, wiersz 8328.
  16. UMWr ZW 2023 ↓, wiersz 8716.
  17. WUOZ 2023 ↓, wiersz 8327.
  18. NID 2023 ↓, s. 242.
  19. NID 2023 ↓, s. 221.
  20. Harasimowicz 2006 ↓, s. 850-851 (Sukiennice).
  21. Harasimowicz 2006 ↓, s. 764 (Rynek).
  22. Heyduk 2012 ↓, s. 41 (Elisabethstr.).
  23. UMWr ZW 2023 ↓, wiersz 8712.
  24. ZDiUM drogi 2023 ↓, L.p. 6027 (Sukiennice).

Oceń: Ulica Sukiennice we Wrocławiu

★★★★★
Średnia ocena:4.8 Liczba ocen:7