Ulica św. Jadwigi to ważny element wrocławskiego średniowiecznego układu urbanistycznego, stanowiący fragment tzw. „szlaku bursztynowego”. Dzieje tej ulicy sięgają czasów, kiedy Wrocław pełnił kluczową rolę jako ośrodek handlowy.
Ta ulica prowadzi przez wyspę Piasek, łącząc różne części miasta i oferując jednocześnie niezapomniane widoki na otaczające ją tereny. Rozpoczyna się od Mostu Piaskowego, skąd rozciąga się widok na malownicze wody rzeki, a kończy w rejonie mostów Młyńskich, które stanowią nie tylko elementy komunikacyjne, ale również historyczne i kulturowe tego regionu.
Historia
Przebieg, budowle i nazwy
W czasach średniowiecznych, obszar ten był zlokalizowany nieopodal wewnętrznych murów miejskich, stanowiąc główną trasę dla osady Piasek, która była częścią Przedmieścia Piaskowego. Właścicielem tej osady w XII wieku był Piotr Włost (zm. 1153), pełniący funkcję palatyna Bolesława Krzywoustego. To właśnie on, przed rokiem 1149, zainicjował budowę klasztoru kanoników regularnych św. Augustyna na Piasku, sprowadzając zgromadzenie z Francji. Po lokalizacji klasztoru, na tym samym terenie, wkrótce powstała również Biblioteka Uniwersytecka.
Po zgonie Piotra Włosta, jego żona wznosiła w sąsiedztwie tej pierwszej budowli kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku. Obie te konstrukcje, wzniesione z kamienia w stylu romańskim, zostały przekształcone w XIV wieku wraz z powstaniem pobliskiego żeńskiego klasztoru i kaplicy cmentarnej (kościoła św. Anny, który budowano od 1375 do 1385). W tym czasie pierwotne budynki w stylu romańskim zostały zastąpione nowymi, gotyckimi.
Warto dodać, że w roku 1408 położono pierwszy bruk na dzisiejszej ulicy św. Jadwigi. Wzdłuż tej ulicy początkowo znajdowały się budynki użyteczności publicznej, w tym przyklasztorna szkoła, szpital oraz kaplica św. Józefa. Na początku XV wieku, w okolicy zamieszkiwali głównie piekarze i karczmarze. Ulica ta nie posiadała nazwy w okresie średniowiecza — obiekty były określane jako po prostu „na Piasku” albo opisywano je detalicznie, takimi frazami jak „koło młyna na Piasku”. Z czasem, w XX wieku, ulica była znana pod różnymi nazwami; w latach 1824 zyskała miano Neue Sand Gasse (Nowy Zaułek Piaskowy), a od II połowy XIX wieku nosiła nazwę Neue Sand Straße. Po zakończeniu II wojny światowej przyjęła imię Jadwigi Śląskiej — świętej Kościoła katolickiego, znanej jako żona Henryka I Brodatego oraz matka Henryka II Pobożnego, kanonizowanej w 1267 roku.
W roku 1558 wzdłuż ulicy zarejestrowano już 23 posesje czynszowe. W okresie między 1686 a 1690 rokiem, obok klasztoru żeńskiego wzniesiono kościół św. Jakuba, a w 1818 roku nastąpiła kasata majątków zakonnych, co skutkowało, że dawny kościół św. Anny z 1385 roku przekształcono w szpital św. Anny. Zaledwie ćwierć wieku później patronat barokowego kościoła św. Jakuba zmieniono na świętą Annę, która stała się jego nową opiekunką.
Oblężenie Wrocławia
W czasie oblężenia Festung Breslau w 1945 roku, w podziemiach Biblioteki Uniwersyteckiej na Piasku, znajdowała się ostatnia kwatera dowództwa obrony twierdzy. Została ona przeniesiona tam w kwietniu 1945 roku z Liebichs Höhe, czyli współczesnego Wzgórza Partyzantów. Niemiecki plan zakładał wysadzenie budynku Biblioteki w powietrze, aby stworzyć grubą warstwę gruzu, która miała chronić kwaterę przed radzieckim bombardowaniem. W związku z tym, pracownicy Biblioteki zaczęli przenosić swoje zbiory do kościoła św. Anny, gdzie wkrótce zgromadzono około 300 tysięcy książek. Plany wysadzenia jednak nie doszły do skutku z powodu braku materiałów wybuchowych. Niestety, zbiory biblioteczne ucierpiały: 11 maja 1945 roku, zaledwie kilka dni po kapitacji Niemców, w gmachu Biblioteki doszło do pożaru, który szybko przeniósł się na kościół św. Anny, niszcząc jego barokowe wnętrze i gromadzone tam księgi.
Po II wojnie światowej
Po wojnie, zabudowa ulicy uległa poważnemu zniszczeniu w tak dużym stopniu, że jedynie część z niej nadawała się do odbudowy. Niemniej jednak, udało się uchronić przed całkowitym zniszczeniem najważniejsze zabytki, takie jak kościół Najświętszej Marii Panny na Piasku oraz obiekt Biblioteki Uniwersyteckiej, które zlokalizowane były po wschodniej stronie ulicy. Po stronie przeciwnej zrekonstruowano barokowy kościół św. Anny, obecnie znany jako cerkiew Świętych Cyryla i Metodego przy ul. św. Jadwigi 13. W tym samym czasie odbudowano również budynek dawnego klasztoru, a także późnogotycki kościół św. Anny, który zamieniono w szpital, oraz inne pobliskie kamienice, jak „Pod Okiem Opatrzności” i „Pod Królem Salomonem”. W latach 60. XX wieku rozważano również budowę szerokiej arterii mającej obejmować torowisko tramwajowe, aby odciążyć wąską ulicę św. Jadwigi, jednak te plany nigdy nie zostały zrealizowane. Ostatecznie reorganizacja ruchu drogowego w centrum Wrocławia została przeprowadzona w inny, nieco odmienny sposób.
Ulica sw. Jadwigi biegnie z południowego zachodu, przy moście Piaskowym, do północnego wschodu, przy mostach Młyńskich i ma długość około 210 metrów. Na całej jej długości przechodzi przez nią dwutorowa linia tramwajowa. Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej z 21 stycznia 2016 roku, ulica ta zaliczana jest do wrocławskiego Starego Miasta.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica św. Jerzego we Wrocławiu | Ulica św. Antoniego we Wrocławiu | Ulica św. Doroty we Wrocławiu | Ulica św. Ducha we Wrocławiu | Ulica św. Idziego we Wrocławiu | Ulica św. Marcina we Wrocławiu | Ulica św. Marii Magdaleny we Wrocławiu | Ulica Świętej Trójcy we Wrocławiu | Ulica Świętokrzyska we Wrocławiu | Ulica Tadeusza Kościuszki we Wrocławiu | Ulica Sztabowa we Wrocławiu | Ulica Szewska we Wrocławiu | Ulica Ślężna we Wrocławiu | Ulica Szczęśliwa we Wrocławiu | Ulica Swobodna we Wrocławiu | Ulica Sukiennice we Wrocławiu | Ulica Stefana Czarnieckiego we Wrocławiu | Ulica Stawowa we Wrocławiu | Ulica Stanisława Małachowskiego we Wrocławiu | Ulica Stanisława Leszczyńskiego we WrocławiuOceń: Ulica św. Jadwigi we Wrocławiu