Cerkiew, która nosi imię Świętych Cyryla i Metodego, to znacząca prawosławna świątynia znajdująca się we Wrocławiu. Jest to parafia przynależąca do dekanatu Wrocław diecezji wrocławsko-szczecińskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, co czyni ją ważnym ośrodkiem duchowym w regionie.
Oprócz funkcji parafialnej, Cerkiew Świętych Cyryla i Metodego spełnia również zadania związane z ukraińskojęzyczną parafią św. Piotra Mohyły, jednocząc różnorodne społeczności kulturowe i językowe, które obecne są we Wrocławiu.
Historia
Świątynia, która zachwyca swoją historią, znajduje się na Wyspie Piasek, przy ulicy św. Jadwigi 13. Pierwotnie była to rzymskokatolicka świątynia pod wezwaniem św. Anny, której budowa miała miejsce w latach 1686-1690 na podstawie projektu nieznanego włoskiego architekta. Za realizację tego ambitnego projektu odpowiadał Zygmunt Linde, który również przyczynił się do powstania kaplicy św. Elżbiety. W miejscu obecnej cerkwi stała niegdyś średniowieczna kaplica, poświęcona świętym Józefowi, Joachimowi, Natalii i Adrianowi, zburzona w XVII wieku.
Kościół, zbudowany na nowo pod koniec XVII wieku, był pierwszą barokową świątynią w mieście. Charakterystyczny dla niego jest jednonawowy układ oraz bogato zdobiona fasada, która została zwieńczona rzeźbami. W architekturze tej świątyni dostrzec można wyraźne nawiązania do stylu słynnego kościoła Il Gesù w Rzymie.
Do roku 1810 kościół ten był częścią pobliskiego klasztoru sióstr augustianek. Po sekularyzacji dóbr zakonnych w 1810 roku, budynek klasztorny został przekształcony w katolickie seminarium nauczycielskie. W 1852 przywrócono funkcje sakralne niszczejącej świątyni św. Anny, którą obecna parafia prawosławna uznaje za dodatkową patronkę. Należy również wspomnieć, że w latach 1919-1921 kościół służył mniejszości polskiej we Wrocławiu, a później został przekazany starokatolikom.
W czasie walk o Festung Breslau w 1945 roku, gdy dowództwo twierdzy ulokowało się w Królewskiej Bibliotece Uniwersyteckiej, księgozbiór został ewakuowany. Wówczas w kościele św. Anny umieszczono około pół miliona książek. Niestety, 11 maja 1945 roku, cały księgozbiór spłonął, a wnętrze świątyni uległo zniszczeniu.
Po zakończeniu II wojny światowej zrujnowany budynek tymczasowo zabezpieczono. W 1970 roku został przekazany Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu. W 1973 roku rozpoczęto odprawianie liturgii w prowizorycznej kaplicy. Dzięki przeprowadzonym pracom budowlanym widocznie poprawiło się jego sąsiedztwo. Pierwsze nabożeństwo prawosławne w głównej nawie kościoła odprawiono w 1976 roku. W cerkwi zainstalowano ikonostas, który zawiera ikony sprowadzone m.in. z Warszawy oraz ze Strwiążyka.
Krypcie cerkwi znajduje się kaplica Świętych Wileńskich Męczenników – Antoniego, Jana i Eustachego, do której prowadzi osobne wejście. Należy podkreślić, że w latach 2009-2011 cerkiew przeszła gruntowny remont, w tym całkowicie odnowiono elewację, wymieniono pokrycie dachu oraz odbudowano sygnaturkę.
Cerkiew została wpisana do rejestru zabytków 25 listopada 1947 roku pod numerem 3, a 23 października 1961 roku pod numerem A/287/13. Od momentu erygowania parafii do 30 września 2018 roku, funkcję proboszcza pełnił ks. mitrat Eugeniusz Cebulski. Od 1 października 2018 roku proboszczem parafii Świętych Cyryla i Metodego został ks. mitrat płk dr Eugeniusz Bójko. W cerkwi odprawiane są nabożeństwa zarówno w języku polskim, jak i cerkiewnosłowiańskim (parafia Świętych Cyryla i Metodego), a także cerkiewnosłowiańskim i ukraińskim (parafia św. Piotra Mohyły).
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Anna A. Sutowicz, Zapomniany klasztor Panien Kanoniczek na wrocławskim Piasku [online], www.nowezycie.archidiecezja.wroc.pl, grudzień 2011 [dostęp 29.07.2017 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Cerkwie":
Parafia św. Piotra Mohyły we Wrocławiu | Sobór Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy we Wrocławiu | Parafia Świętych Cyryla i Metodego we Wrocławiu | Parafia Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy we WrocławiuOceń: Cerkiew Świętych Cyryla i Metodego we Wrocławiu