Plac Legionów we Wrocławiu

---

Historia

W trakcie historycznych wydarzeń, jakim było oblężenie Wrocławia w 1945 roku, obszar w pobliżu placu uległ dramatycznemu zniszczeniu, a wiele budynków z początków XX wieku zostało doszczętnie zniszczonych i wypalonych. W tym kontekście warto zaznaczyć, że jedynie dwie kamienice z okresu przedwojennego przetrwały ten tragiczny czas, i znajdują się one centralnie na placu.

Po zakończeniu wojny, teren wokół placu został objęty nowymi inwestycjami budowlanymi, które zostały zrealizowane na podstawie projektu przygotowanego przez biuro przedsiębiorstwa Miastoprojekt Wrocław. W ramach realizacji tych przedsięwzięć powstało osiedle mieszkaniowe Plac PKWN, a prace budowlane prowadził architekt Kazimierz Bieńkowski, w których uczestniczyli między innymi H. Chorążak, T. Izbicki, K. Jarodzki, S. Prymon oraz Z. Wadowska. Projekt tego osiedla zrealizowano w połowie lat pięćdziesiątych XX wieku, a jego budowa miała miejsce na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych, dokładnie między 1956 a 1962 rokiem. Celem tego przedsięwzięcia była stworzenie przestrzeni, w której mieszkania mogłyby współistnieć z różnymi funkcjami usługowymi.

Nowa zabudowa obejmowała obszar rozciągający się od ulicy Grabiszyńskiej, przez Joachima Lelewela, aż po ulicę Tęczową w kierunku placu Muzealnego. To w obrębie tej przestrzeni zrealizowano pierwsze we Wrocławiu budynki punktowe, zaprojektowane przez Konrada Jarodzkiego, które zostały usytuowane wzdłuż nowo wytyczonego odcinka ulicy Józefa Piłsudskiego. Odcinek ten stanowił łącznik między placem Legionów a placem Orląt Lwowskich, a budowy te miały miejsce w 1961 roku. Nowe obiekty projektowano z myślą o ich umiejscowieniu w głębi działek, co pozwoliło na poszerzenie wspomnianej ulicy Józefa Piłsudskiego, ówcześnie znanej jako ul. Świerczewskiego. Zastosowano tutaj nowoczesną jak na tamte czasy technologię wznoszenia ścian konstrukcyjnych, znaną jako technologia wielkoblokowa.

W latach siedemdziesiątych XX wieku przy skrzyżowaniu ulicy Grabiszyńskiej i Piłsudskiego powstał wielokondygnacyjny blok mieszkalny z funkcją usługową zaprojektowany przez T. Izbickiego, znany dziś jako budynek „Lotos”. Ten obiekt, ze względu na swoją wysokość (52 metry), stanowi wszelką miarą dominujący element w panoramie miejskiej tego obszaru.

W czasach, gdy w Polsce panował ustrój socjalistyczny, na placu organizowano liczne pochodzy pierwszomajowe, a w ich trakcie ustawiana była trybuna honorowa, co w znaczący sposób wpisało się w publiczny charakter tego miejsca.

Nie sposób również pominąć znaczenia placówek handlowych w rejonie placu. Księgarnia założona przez Dom Książki w 1962 roku, znana wówczas jako Księgarnia imienia Władysława Reymonta, obecnie funkcjonuje jako księgarnia „Wratislavia”. Ponadto, znana jest także placówka handlowa – sklep z galanterią skórzaną „Krokodyl”, który działa na rynku od roku 1962, a po prywatyzacji w 1984 roku stał się istotnym punktem w handlu. Niemniej jednak, na marzec 2024 roku przewidziane jest zakończenie jego działalności.

Ulice

W obrębie placu Legionów we Wrocławiu krzyżują się różnorodne ulice, co stwarza istotne skrzyżowanie. W szczególności wyróżniają się następujące arterie:

• Józefa Piłsudskiego,
• Grabiszyńska,
• Sądowa.

Ulica Józefa Piłsudskiego łączy się w tym rejonie z ulicą Joachima Lelewela, która prowadzi od placu Rozjezdnego. Dodatkowo, jest tu także ulica, która stanowi przedłużenie placu Muzealnego i prowadzi do ulicy Tadeusza Kościuszki.

Warto zaznaczyć, że łączy się także plac Muzealny z ulicą Sądową przez drogę gminną o długości około 181 m, która zawiera miejsca parkingowe przynależące do placu Legionów. Zarówno ulice Józefa Piłsudskiego, Grabiszyńska, jak i Sądowa, obsługiwane są przez linie tramwajowe, a na ich skrzyżowaniu usytuowane są przystanki tramwajowe oraz autobusowe, oznaczone jako „Plac Legionów”.

Nazwy

Historia placu w Wrocławiu jest pełna zmian i ewolucji, co znajduje odzwierciedlenie w jego różnych nazwach, które nadajeły mu znaczenie w różnych okresach historycznych. Niektóre z najważniejszych nazw to:

• Sunnenplatz – do 1945 r.,
• plac Słoneczny – od 1945 r. do 23 marca 1948 r.,
• plac PKWN – od 1945 r. do 1990 r. (według innych źródeł – od 24 marca 1948 r. do 31 grudnia 1991 r.),
• plac Legionów – od 1990 r. (według innych źródeł – od 1 stycznia 1992 r.).

Pochodzenie pierwotnej nazwy placu nawiązuje do ulic, które kiedyś rozchodziły się z centralnie położonego miejsca we wszystkich kierunkach, tworząc swego rodzaju promienie. Ponadto, plac wchłonął dawną ulicę Telegraphenstrasse, gdzie znajdował się Główny Urząd Telegraficzny. Ulica ta, do lat 1965/1970, nosiła nazwę ulicy Krótkiej.

---

Oceń: Plac Legionów we Wrocławiu

---