Ulica Garncarska we Wrocławiu

---

Historia

Na wschodniej stronie ulicy mieściła się cegielnia, co miało swoje odzwierciedlenie w nazwach używanych od 1403 roku. Teren ten był znany jako den czigelschewnen, co w tłumaczeniu znaczy Ceglana, w podobny sposób jak pobliski plac Polski, który w ówczesnych czasach nosił nazwę Ceglarski. Z czasem powstały kolejne cegielnie, a także zaczęto produkcję garnków. Z 1372 roku zachowały się informacje o konflikcie między miastem a biskupem związanym z tym obszarem.

Do roku 1807 wyznaczona przestrzeń znajdowała się wewnątrz miejskich murów obronnych. Na tym terenie stała Brama Ceglarska, która została zbudowana w XIV wieku i przekazana w przebudowie w 1535 roku. W 1585 roku natomiast, zlikwidowano basteję, a w okresie 1586-1589 wzniesiono Bastion Ceglarski. Wkrótce po tym, w latach 1800-1807 rozpoczęto jego rozbiórkę, a wzdłuż północnej części ulicy, wzdłuż brzegu rzeki Odry, powstała Promenada Staromiejska z malowniczym wzgórzem widokowym, obecnie znanym jako Wzgórze Polskie. Oferuje ono wspaniałe widoki na panoramę historycznej zabudowy.

Ulica Garncarska niegdyś łączyła się z nieistniejącą już dzisiaj ulicą Polską (Polnischegasse, Basteigasse), która prowadziła do ulicy Bernardyńskiej i została zlikwidowana w 1964 roku.

Po zachodniej stronie ulicy widnieje kompleks budynków, obecnie wykorzystywany przez Akademię Sztuk Pięknych, która została wzniesiona dla Królewskiej Szkoły Sztuki, Budownictwa i Rzemiosła i była użytkowana od 1867 roku.

Na południowym końcu ulicy znajduje się zespół budowli z rotundą, w której umieszczona jest Panorama Racławicka. Budowa tego obiektu rozpoczęła się 10 listopada 1966 roku, a jego projektami zajęli się Ewa Dziekońska oraz Marek Dziekoński. Natomiast sama panorama została przygotowana przez Jana Stykę i Wojciecha Kossaka, którzy są także upamiętnieni na przylegającej do kompleksu ulicy Jana Styki i Wojciecha Kossaka. Otwarcie ekspozycji panoramy miało miejsce w 1985 roku.

Nazwy

W trakcie swojej długiej historii, ten fragment Wrocławia zmieniał nazwy, co odzwierciedla bogate dziedzictwo kulturowe miasta. Ulica Garncarska obecnie nosi swoje imię, jednak nie zawsze tak było. Oto jak kształtowały się nazwy tej ulicy:

• By den czigelschewnen (Ceglana), od 1403 r. do 1945 r.,
• Garncarska, od 1945 r..

Aktualna nazwa ulicy została oficjalnie wprowadzona przez Zarząd Miejski, a informacja ta została ogłoszona w okólniku nr 97 z dnia 31 listopada 1945 roku.

Układ drogowy

Ulica Garncarska we Wrocławiu stanowi istotny element lokalnego układu drogowego. Droga gminna o numerze 105000D, która ma długość 91 m, została sklasyfikowana jako droga dojazdowa i zajmuje działki o łącznej powierzchni 785 m². Zasadniczo, ulica ta łączy ulicę Jana Ewangelisty Purkyniego z placem Polskim, a ponadto znajduje się w strefie ograniczenia prędkości do 30 km/h. Ruch rowerowy na tej drodze jest szczegółowo regulowany, pozwalając na kontraruch rowerowy, co zwiększa jej dostępność dla rowerzystów.

W kontekście powiązań z innymi drogami, można wyróżnić kilka ważnych lokalizacji. Ulica Garncarska krzyżuje się z:

• placem: plac Polski,
• deptakiem: Bulwar Xawerego Dunikowskiego, w obrębie Promenady Staromiejskiej,
• ulicą: ulica Jana Ewangelisty Purkyniego.

Zabudowa i zagospodarowanie

Wzdłuż zachodniej części ulicy można zobaczyć kwartał zabudowy, w którego skład wchodzi kompleks budynków Akademii Sztuk Pięknych. Budynki te osiągają wysokość sięgającą do 27 m, co nadaje okolicy charakterystyczny wygląd. Z kolei północny skraj oraz wschodnia strona ulicy obfitują w tereny zielone, takie jak plac Polski oraz Promenada Staromiejska, a także Wzgórze Polskie, które zostało urządzone na fundamentach Bastionu Ceglarskiego. W tej lokalizacji znajduje się także nieużytkowany obiekt byłego szaletu miejskiego.

Na południowym końcu ulicy, tuż za ulicą Jana Ewangelisty Purkyniego, można dostrzec kompleks zabudowy z rotundą Panoramy Racławickiej. Ulica ta jest ulokowana na obszarze o wysokości bezwzględnej mieszczącej się pomiędzy 117,5 a 118,5 m n.p.m. Jeśli chodzi o populację, to teren po wschodniej stronie ulicy obejmuje rejon statystyczny nr 933170, gdzie gęstość zaludnienia wynosiła 6389 osób/km² przy 493 zameldowanych. Natomiast obszar po zachodniej stronie znajduje się w rejonie statystycznym nr 933180, z gęstością 60 osób/km² i 19 osobami zameldowanymi (dane te pochodzą z dnia 31.12.2018 r.).

Na północ od ulicy usytuowany jest Bulwar Xawerego Dunikowskiego, który w ramach Promenady Staromiejskiej, prowadzi wzdłuż brzegów rzeki Odry. Jest to kluczowy odcinek w rejonie głównego ramienia rzeki, gdzie Odra Górna dzieli się na dwa zasadnicze ramiona – Odrę Północną oraz Odrę Południową. Przebieg tych ramion ma kluczowe znaczenie w kontekście Śródmiejskiego Węzła Wodnego.

---

Oceń: Ulica Garncarska we Wrocławiu

---