Ulica Tadeusza Rejtana we Wrocławiu

---

Historia

Obszar, przez który przebiega ulica Tadeusza Rejtana, kiedyś stanowił strefę przedfortyfikacyjną Starego Miasta, rozwijając się przed Bramą Świdnicką. W XVI wieku był znany jako Wygon Świdnicki (Schweidnitzer Vorstadt), obejmując teren od podwala aż do obecnej estakady kolejowej, oraz od ul. Stawowej i Dworcowej.

W pierwszej połowie XIX wieku, wzdłuż dzisiejszej ulicy Józefa Piłsudskiego, znajdowały się wiejskie domki ogrodników. Ten obszar został włączony do granic miasta w 1808 roku.

Ulica została wytyczona w 1875 roku na terenach wcześniej należących do przedsiębiorstw braci Bauerów. Stworzyła połączenie z już istniejącymi wcześniej ulicami: Stawową (Teichstrasse) oraz Hugona Kołłątaja (Neue Taschenstrasse).

Podczas działań wojennych na początku 1945 roku, w efekcie oblężenia Wrocławia, zniszczona została kamienica o numerze 9. W 1969 roku dokonano natomiast rozbiórki kamienicy pod numerem 12. Powstały wolny teren został przeznaczony na poszerzenie ulicy Hugona Kołłątaja. Mimo tych zmian, większość przedwojennej zabudowy ulicy przetrwała.

W latach po zakończeniu II wojny światowej i przejęciu administracji przez Polaków, ulica ta cieszyła się bardzo złą opinią, uważano ją za niebezpieczną z powodu ryzyka napaści ze strony bandytów. Dodatkowo, miejsce to było znane jako obszar, gdzie prostytutki szukały klientów, zaczepiając przechodzących mężczyzn po zapadnięciu zmroku.

W 1998 roku, na miejscu zniszczonej kamienicy o numerze 9, powstał nowoczesny garaż wielopoziomowy, zaprojektowany przez architektów Edwarda Lacha i Annę Rumińską.

Nazwy

W historii omawianej ulicy pojawiały się różne nazwy, które miały swoje znaczenie i kontekst. W latach 1875-1945 funkcjonowała jako Ernststrasse, a od 1945 roku przyjęła obecną nazwę, czyli Tadeusza Rejtana. Niemiecka nazwa ulicy, Ernststrasse, nawiązywała do postaci Ernsta Bauera, jednego z braci Bauerów, którzy byli właścicielami przedsiębiorstw znajdujących się we Wrocławiu. To właśnie na terenach ich działalności powstała ta ulica.

W 1945 roku Zarząd Wrocławia postanowił zmienić nazwę ulicy, co ogłoszono w okólniku nr 94 z dnia 20 grudnia. Akt ten upamiętnia Tadeusza Rejtana, patrioty i posła nowogródzkiego, który wyróżniał się swoją niezłomnością w walce przeciwko legalizacji rozbiorów Polski. Urodził się w 1746 roku, a swoją działalność zakończył w 1780 roku.

Warto również dodać, że imię Tadeusza Rejtana nosiły do lat 50. XX wieku inne ulice, zlokalizowane na Brochowie – ówcześnie będącym samodzielnym miastem, oraz na Muchoborze Wielkim, które było podwrocławską wsią. Z chwilą włączenia tych obszarów w granice Wrocławia dokonano również zmian w nazwach ulic.

Układ drogowy

Ulica Tadeusza Rejtana we Wrocławiu odgrywa istotną rolę w układzie komunikacyjnym miasta. Jej znaczenie jest szczególnie widoczne w kontekście połączeń z innymi drogami, które zapewniają płynność ruchu i wpływają na dostępność okolicznych obszarów.

Ulica łączy się z następującymi drogami publicznymi, kołowymi oraz innymi drogami:

Typ powiązania	Nazwa drogi	Zdjęcie	Informacje
skrzyżowanie	ulica Stawowa śródmiejska droga dojazdowa (planowana klasa lokalna)	_	ruch w lewo i w prawo
skrzyżowanie (sygnalizacja świetlna na przejściu dla pieszych w rejonie ulicy Hugona Kołłataja)	ulica Hugona Kołłątaja torowisko tramwajowe (główny szlak tramwajowy) klasa lokalna	_	ruch na wprost

Droga

Ulica Tadeusza Rejtana to miejsce, które rozciąga się przez osiedlePrzedmieście Świdnickie znajdujące się w historycznej dzielnicy Stare Miasto we Wrocławiu. Jej początek ma miejsce na ulicy Stawowej, a kończy na ulicy Hugona Kołłątaja. Jest to publiczna droga, zakwalifikowana jako gminna (numer drogi: 106483D, numer ewidencyjny drogi: G1064830264011) oraz klasyfikowana jako dojazdowa. Długość ulicy wynosi dokładnie 137 metrów, co czyni ją drogą o charakterze lokalnym.

Ulica Tadeusza Rejtana zlokalizowana jest na działce ewidencyjnej nr 36, AM-35, w obrębie Stare Miasto. Powierzchnia tej działki wynosi 1792 m², a szerokość pasa drogowego oszacowano na około 18 m. Ruch na tej drodze odbywa się w jednym kierunku, od ulicy Hugona Kołłątaja w stronę ulicy Stawowej. Na całej długości zachowano strefę ograniczenia prędkości do 30 km/h oraz strefę płatnego parkowania.

Powierzchnia jezdni pokryta jest masą bitumiczną, a wzdłuż ulicy znajdują się zarówno miejsca postojowe, jak i chodniki. Ulica leży na wysokości bezwzględnej od około 118,0 do 118,6 m n.p.m.

Warto zauważyć, że przez ulicę Tadeusza Rejtana nie przebiegają żadne linie komunikacji miejskiej. W pobliżu biegnie jednak ulica Hugona Kołłątaja, która jest kluczowym elementem wrocławskiego transportu publicznego. Ulicą tą prowadzi wydzielone torowisko tramwajowe, gdzie znajdują się dwa tory w kierunkach przeciwnych, obsługujące linie tramwajowe, które kontynuują jazdę ulicą Józefa Piłsudskiego oraz Peronową.

Przy skrzyżowaniu z ulicą Tadeusza Rejtana zlokalizowany jest jeden z przystanków tramwajowych, przeznaczony wyłącznie dla kierunku do ulicy Józefa Piłsudskiego i Peronowej. To miejsce jest częścią większego zespołu przystanków, który obejmuje również przystanki przy ulicach: Józefa Piłsudskiego, Peronowej oraz Stawowej. Zespół ten nosi nazwę „Dworzec Główny”, który w połączeniu z dworcem kolejowym Wrocław Główny oraz dworcem autobusowym, położonym po południowej stronie linii kolejowej, stanowią najważniejsze węzły przesiadkowe, klasyfikowane jako wewnętrzny węzeł śródmiejski. Wymieniony przystanek ujęty w zespół przystanków obejmuje zarówno przystanek tramwajowy, jak i autobusowy, chociaż tylko niektóre linie autobusowe wyznaczone są trasą ulicą Hugona Kołłątaja, obejmując zarówno kursy dzienne, jak i nocne.

Zabudowa i zagospodarowanie

Ulica Tadeusza Rejtana to istotny element obszaru śródmiejskiego we Wrocławiu, który wyróżnia się gęstą zabudową miejską. Ta specyfika charakteryzuje się pomieszaniem funkcji mieszkaniowej z innymi rodzajami zabudowy. W kontekście podziału urbanistycznego, teren ten jest definiowany jako śródmieście oraz jako jednostka urbanistyczna Przedmieścia Świdnickiego i Oławskiego.

Funkcjonalnie, ulica wpisuje się w układ pasmowy miasta, zajmując miejsce w obszarze uznawanym za centralne pasmo aktywności gospodarczej. Z wysoką intensywnością wykorzystania terenu, dominacja funkcji mieszkaniowej rodzi również wysoką gęstość zaludnienia, mimo obecności wielu obiektów usługowych w tym rejonie.

W planie urbanistycznym można zaobserwować wyraźną strukturę bloku urbanistycznego w formie kwartałów zabudowy. Funkcje reprezentacyjne są usytuowane na zewnątrz tych kwartałów, podczas gdy funkcje użytkowe lokują się wewnętrznie. Wzdłuż ulicy panuje pierzejowa zabudowa, co dodatkowo podkreśla charakter tego obszaru.

Istotnym elementem struktury miejskiej jest również gęsta sieć ulic oraz linie transportu publicznego. Ulica Hugona Kołłątaja, wraz z rozbudowaną strefą skrzyżowania z ulicą Tadeusza Rejtana, stanowi centralny punkt ogólnomiejskiej przestrzeni publicznej. Natomiast ulicę Stawową klasyfikuje się jako przestrzeń publiczną o charakterze ogólnomiejskim.

Wzdłuż ulicy Tadeusza Rejtana, budynki wznoszą się na wysokość od czterech do sześciu kondygnacji nadziemnych. Wyjątek stanowi budynek pod numerem 9, który ma aż osiem kondygnacji nad ziemią, co przyczynia się do zróżnicowania architektonicznego tego miejsca.

Punkty adresowe, budynki

Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis punktów adresowych mieszczących się przy ulicy Tadeusza Rejtana, według stanu z lutego 2022 roku:

• strona południowa – numery nieparzyste:
• ulica Tadeusza Rejtana 1: kamienica z funkcją usługową w przyziemiu, składająca się z sześciu kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 3: kamienica z parterem usługowym, licząca pięć kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 5: kamienica o pięciu kondygnacjach nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 5a: budynek mieszkalny, również o pięciu kondygnacjach nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 7: kamienica, która ma pięć kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 9: budynek biurowy z wielopoziomowym garażem, składający się z ośmiu kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 11: obiekt użyteczności publicznej, biurowy, o sześciu kondygnacjach nadziemnych.

• strona północna – numery parzyste:
• ulica Tadeusza Rejtana 2: kamienica z usługowym przyziemiem, licząca sześć kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 4: kamienica, którama także usługowe przyziemie oraz sześć kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 4a: obiekt o innej funkcji, z jedną kondygnacją nadziemną,
• ulica Tadeusza Rejtana 6: kamienica z funkcją usługową w parterze, mająca sześć kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 8: kamienica z parterem usługowym, składająca się z pięciu kondygnacji nadziemnych,
• ulica Tadeusza Rejtana 10: kamienica licząca cztery kondygnacje nadziemne.

Demografia

Ulica Tadeusza Rejtana we Wrocławiu przebiega przez dwa rejony statystyczne, które charakteryzują się różną gęstością zaludnienia oraz ilością osób zameldowanych. Poniżej przedstawiamy szczegóły, które dotyczą stanu na dzień 31 grudnia 2021 roku.

Numer rejonu statystycznego	Osoby zameldowane	Gęstość zaludnienia [lud./km²]	Usytuowanie	Numery domów
933370	479	25 391	Północna strona	od 2 do 10
933380	221	20 161	Południowa strona	od 1 do 11

Ochrona i zabytki

Obszar, w którym znajduje się ulica Tadeusza Rejtana, jest objęty szczególną ochroną i został wpisany do gminnej ewidencji zabytków pod nazwą Przedmieście Południowe. Zabytkowy układ urbanistyczny tego rejonu formowany był na przestrzeni wieków, a jego historia sięga aż XIII wieku. Okres intensywnej zabudowy tego obszaru przypada na lata od około 1840 do lat 60. XX wieku.

Obszar ten obejmuje historyczny układ urbanistyczny, rozciągający się na południe od Podwala Świdnickiego, w obszarze ulicy Sądowej, Grabiszyńskiej, Kolejowej, placu Rozjezdnego, Swobodnej, a także ulicy Józefa Piłsudskiego oraz Dworcowej. Zachowanie tego obszaru ocenia się jako zadowalające, przypisując mu stopień 4 – dobry / 5 – bardzo dobry.

Wzdłuż ulicy oraz w jej bliskim sąsiedztwie zlokalizowane są istotne zabytki, które również zostały ujęte w gminnej ewidencji zabytków:

Obiekt i Lokalizacja	Data powstania i Ochrona	Zdjęcie
Południowa strona
Kamienica, obecnie mieszkalna z usługowym parterem ul. Tadeusza Rejtana 1	Rok 1877 Ochrona: gez, mpzp	_
Kamienica, obecnie mieszkalna z usługowym parterem ul. Tadeusza Rejtana 3	Rok 1876 Ochrona: gez, mpzp	_
Kamienica ul. Tadeusza Rejtana 5	Rok 1876 Ochrona: gez, mpzp	_
Kamienica ul. Tadeusza Rejtana 7	Rok 1875 Ochrona: gez, mpzp	_
Hotel „Hauptbanhof”, późniejszy hotel robotniczy nr 1 PKP, następnie budynek użyteczności publicznej (w tym kancelarie radców prawnych) ul. Tadeusza Rejtana 11	Rok 1875 (1875-1877, 1916) Ochrona: rejestr zabytków nr A/2376/418/Wm z 30.12.1982 r., A/2376/418/Wm z 14.06.2010 r.	_
Północna strona
Kamienica, obecnie mieszkalna z usługowym parterem ul. Tadeusza Rejtana 2 (oraz ul. Stawowa 14)	Rok 1890 Ochrona: gez, mpzp	_
Kamienica, obecnie mieszkalna z usługowym parterem ul. Tadeusza Rejtana 4	Rok 1876 Ochrona: gez, mpzp	_
Kamienica, obecnie mieszkalna z usługowym parterem ul. Tadeusza Rejtana 6	Rok 1876-1877 Ochrona: gez, mpzp	_
Kamienica, obecnie mieszkalna z usługowym parterem ul. Tadeusza Rejtana 8 (oficyna)	Rok 1875-1876 Ochrona: gez, mpzp	_
Kamienica ul. Tadeusza Rejtana 10	Około 1905-1910 Ochrona: gez, mpzp	_

Baza TERYT

Dane z bazy TERYT można znaleźć w materiale Głównego Urzędu Statystycznego, który zawiera szczegółowy spis ulic.

Oto kluczowe informacje na temat ulicy Tadeusza Rejtana:

• województwo: dolnośląskie (02),
• powiat: Wrocław (0264),
• gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Stare Miasto (0264059) delegatura,
• Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Stare Miasto (0986946) delegatura,
• kategoria/rodzaj: ulica,
• Nazwa ulicy: ul. Tadeusza Rejtana (18575).

---

Oceń: Ulica Tadeusza Rejtana we Wrocławiu

---