Ulica Oporowska we Wrocławiu

---

Historia

Historia ulicy Oporowskiej łączy się z dziejami Gajowic, gdzie znaczącą datą jest rok 1868, który oznacza moment włączenia tej lokalizacji w granice Wrocławia. Na przełomie XIX wieku wiele terenów w okolicy ulicy zaczęło być zagospodarowywane, a gęsta zabudowa kamienic czynszowych zaczęła się pojawiać. W 1896 roku, w zachodniej części obszaru, uruchomiono drogę kolejową umiejscowioną na nasypie, znaną jako kolejowa obwodnica towarowa. W latach 1891-1901, w sąsiedztwie tej drogi, stworzono trakt spacerowy znajdujący się wzdłuż nasypu, z aleją drzew oraz różnorodnymi elementami małej architektury, w tym placem Srebrnym.

Na południowej stronie placu, w obrębie ulic: Stalowej, Kwaśnej, Kruczej oraz Oporowskiej, planowano budowę Parku Sportowego Grabiszyn. Projekt parku, pierwotnie nazwany Volkspark am Sauberbrunn (czyli park ludowy przy kwaśnym źródle), miał nawiązywać do istniejącego sąsiedniego parku. Niestety, jego realizacja odbyła się tylko częściowo, co skutkowało powstaniem stadionu przy Oporowskiej oraz odcinka promenady biegnącej wzdłuż torów kolejowych, gdzie posadzono szpalery drzew. Na pozostałych terenach zaaranżowano ogródki działkowe.

Podczas II wojny światowej, w wyniku oblężenia Wrocławia w 1945 roku, wiele budynków w tym rejonie uległo całkowitemu zniszczeniu. Po odgruzowaniu terenu ulicy Oporowskiej, pojawiła się możliwość nowych inwestycji. W 1959 roku rozpoczęto projektowanie osiedla mieszkaniowego na terenie Gajowic, które zostało odnowione po zakończeniu działań wojennych. Prace realizowane były przez zespół architektów pod kierownictwem Igora Tawryczewskiego od 1960 do 1970 roku.

W wyniku tego projektu wzdłuż Oporowskiej zbudowano osiedle mieszkaniowe „Gajowice”, a punktowce we wschodniej części rejonu placu Srebrnego oraz ulicy Grabiszyńskiej oddano do użytku w 1963 roku. W centralnej części osiedla znajdował się plac Icchaka Lejba Pereca, do którego w przyszłości przewidywano możliwość zabudowy usługowej. Z czasem, między ulicami Żelazną, Icchaka Lejba Pereca, Ołowianą oraz Oporowską, pojawiły się nowe budynki mieszkalno-usługowe, które zostały zrealizowane w latach 1992-1995 według projektu architektów: Wojciecha Jarząbek, P. Spychały oraz E. Wróblewskiej.

Nadal istniejący stadion – Stadion Oporowska – przez wiele lat przyciągał miłośników sportu jako obiekt klubu Śląsk Wrocław, sekcji piłkarskiej. Po zakończeniu wojny, dawny trakt spacerowy wzdłuż nasypu kolejowego popadł w zapomnienie, a jego estetyczne i krajobrazowe walory zanikły przez brak odpowiedniej konserwacji, choć nadal zachowuje on duży potencjał rekreacyjny. W 2012 roku zrealizowano projekt zagospodarowania wnętrz międzyblokowych oraz placów zabaw, skierowany na obszar Oporowskiej, Srebrnej, Grabiszyńskiej oraz Cynowej.

Nazwa

W historii omawianego placu występowały różne nazwy, które miały znaczenie zarówno w kontekście lokalnym, jak i historycznym. Można wyróżnić dwa kluczowe okresy:

• Opperauer Strasse, do 1945 r.,
• Oporowska, od 1945 r..

Obydwie nazwy ulic, funkcjonujące w języku niemieckim oraz polskim, mają swoje korzenie w nazwie osiedla Oporów (Opperau). Współczesna forma nazwy – ulica Oporowska – została formalnie przyjęta przez Zarząd Wrocławia, co zostało ogłoszone w okólniku nr 97 z dnia 31.12.1945 r..

Droga

Ulica Oporowska to publiczna droga, która została zakwalifikowana jako gminna, co można zaobserwować po przypisanym numerze drogi, który to 106157D oraz numerze ewidencyjnym drogi G1061570264011. Łączna długość tej ulicy wynosi 707 metrów.

Droga ta jest usytuowana na dwóch głównych działkach ewidencyjnych, które charakteryzują się powierzchnią odpowiednio: 3 671 m² dla odcinka od ulicy Żelaznej do ulicy Stalowej oraz 5 793 m² dla odcinka od ulicy Stalowej do placu Srebrnego. Suma powierzchni wynosi zatem 9 464 m².

Warto podkreślić, że jest to drogą jednojezdniową. Nawierzchnia w zdecydowanej większości odcinka jest betonowa, z wyjątkiem pewnych miejsc. W okolicy ulicy Żelaznej i Ołowianej zachowały się fragmenty brukowane z kostki granitowej, natomiast w przejeździe pod budynkiem znajdującym się przy ulicy Żelaznej 62-64 zastosowano nawierzchnię wykonaną z masy bitumicznej.

Teren, przez który przebiega Oporowska, wznosi się na wysokości bezwzględnej w przedziale od około 118,8 do 119,9 m n.p.m.. Na odcinku prowadzącym od przejazdu pod budynkiem przy ulicy Żelaznej 62-64 do ulicy Stalowej, droga jest jednokierunkowa z ruchem w tym kierunku, jednak z dozwolonym kontraruchem dla rowerów.

Cała długość ulicy Oporowskiej znajduje się w strefie ograniczenia prędkości do 30 km/h, z wyjątkiem miejsca, gdzie skrzyżowanie następuje z ulicą Stalową. W ramach tej strefy stworzono również wskazania dla ruchu rowerowego, które są powiązane z innymi ulicami w otoczeniu.

Układ drogowy

Ulica Oporowska we Wrocławiu ma istotne znaczenie w układzie drogowym miasta. Łączy się z różnorodnymi drogami publicznymi oraz innymi ważnymi arteriami. Oto szczegóły dotyczące powiązań ulicy:

Rodzaj powiązania	Nazwa drogi	Numer drogi	Zdjęcie	Opis
skrzyżowanie	ulica Żelazna	105823D	Brak	skręć w prawo oraz w lewo
skrzyżowanie	ulica Ołowiana	106156D	Brak	skręt w lewo
włączenie do drogi publicznej	gminna droga wewnętrzna	dz. 2/63, AR_14, obręb Grabiszyn	Brak	skręt w prawo
skrzyżowanie	ulica Stalowa	106264D	Brak	w górę oraz w prawy dół
skrzyżowanie	ulica Nikolowa	106145D	Brak	Brak
przejście dla pieszych i przejazd rowerowy	ciąg pieszo-rowerowy	CP_03	Brak	w kierunku ROD Gajowice
skrzyżowanie	ulica Cynowa	105961D	Brak	Brak
skrzyżowanie	plac Srebrny	106262D	Brak	skręt w lewo

Wokół tej ulicy znajduje się zespół mieszkaniowy „Gajowice”, co zwiększa znaczenie komunikacyjne tej lokalizacji.

Zabudowa i zagospodarowanie

Ulica Oporowska, znajdująca się we Wrocławiu, ma swoje miejsce na terenie samorządowego osiedla Gajowice, jakie historycznie przynależy do dawnej dzielnicy Fabryczna. Wspomniana ulica jest otoczona rozległą zabudową, w której dominują budynki mieszkalne Osiedla Gajowice, wzniesione w latach 60. i 70. XX wieku. Tego rodzaju architektura zazwyczaj określana jest mianem wielkich osiedli blokowych.

W wyróżniającym się obszarze przy Oporowskiej znajduje się zespół mieszkaniowy „Gajowice”, usytuowany po północnej stronie ulicy na odcinku od ulicy Stalowej do placu Srebrnego. W oparciu o stworzone dokumenty planistyczne, takie jak studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego z 2010 oraz 2018 roku, zespół ten został uznany za dobro kultury współczesnej. W związku z tym objęty jest szczególną ochroną wedle ustawy dotyczącej planowania i zagospodarowania przestrzennego.

Informacje podkreślają, że zespół ten ma istotne znaczenie w kontekście urbanistyki i kompozycji osiedla, a punkty składające się na jego strukturę są oceniane jako wyróżniające. Co więcej, wyrazistym akcentem architektonicznym jest budynek mieszkalny, oznaczony numerami od 58 do 74 przy ulicy Żelaznej, gdzie numery 62 i 64 są usytuowane nad Oporowską. Sama ulica przebiega w tunelu pod tym budynkiem, co powoduje, że znajduje się ona na poziomie gruntu, tym samym tworząc przejście na parterze tego obiektu.

Na południowej stronie ulicy, od przychodni przy ulicy Stalowej do hotelu, zlokalizowane są zespoły jednostanowiskowych garaży parterowych, które oddzielają tereny rodzinnych ogrodów działkowych od ulicy.

W pobliżu Oporowskiej można znaleźć kilka budynków użyteczności publicznej, pełniących wartościowe funkcje, w tym:

• Przedszkole Integracyjne nr 89 im. Juliana Tuwima, ulica Oporowska 1,
• Przychodnia Grabiszyn, ulica Stalowa 50,
• Hotel Śląsk – WKS, ulica Oporowska 60,
• Boisko sportowe WKS (Stadion Oporowska), ulica Oporowska 62.

Zieleń urządzona

W okolicy ulicy Oporowskiej w Wrocławiu znajdują się różnorodne tereny zieleni urządzonej, które stanowią integralną część urbanistycznego krajobrazu tego obszaru. W szczególności wyróżniają się następujące lokalizacje:

Nazwa obiektu	Powierzchnia (m²)	Zdjęcie	Opis
Zieleń międzyblokowa ul. Grabiszyńska i ul. Żelazna	8 060	–	Znajduje się pomiędzy budynkami ul. Żelazna 76-78 a ul. Grabiszyńska 108
Zieleń międzyblokowa ul. Oporowska	brak dostępnych informacji	–	Od ul. Grochowej w kierunku budynków ul. Oporowska 2-4 oraz 6-8
Rodzinny Ogród Działkowy „Gajowce”	111 637	–	Od ul. Kruczej w kierunku budynków przy ul. Stalowej/Oporowskiej

W kontekście zieleni otaczającej tę ulicę, warto również zwrócić uwagę na zabudowę mieszkaniową osiedla „Gajowice”. Została ona starannie zaprojektowana zgodnie z zasadami modernizmu, co przejawia się w luźnym i swobodnym rozmieszczeniu budynków. Takie rozwiązania sprzyjają powstawaniu przestronnych miejsc między blokami, które charakteryzują się otwartą, przyjazną strukturą.

Dzięki temu w obszarze tym zyskały na znaczeniu przestrzenie sprzyjające wypoczynkowi, spotkaniom oraz integracji mieszkańców. Zielone przestrzenie międzyblokowe, które tu występują, wzbogacają lokalny krajobraz, a obecność wysokiej zieleni dostarcza cienia oraz wspiera bioróżnorodność, co jest niezwykle ważne w miejskim ekosystemie.

Baza TERYT

Dane pochodzące z bazy TERYT są kluczowe dla określenia struktury ulic w Polsce. Informacje te można znaleźć w zbiorach Głównego Urzędu Statystycznego, które stanowią bazę danych odnoszącą się do różnych lokalizacji.

W odniesieniu do ulicy Oporowskiej we Wrocławiu, dane zarejestrowane są następująco:

• województwo: dolnośląskie (02),
• powiat: Wrocław (0264),
• gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska, Wrocław-Fabryczna (0264029) delegatura,
• miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto, Wrocław-Fabryczna (0986290) delegatura,
• kategoria/rodzaj: ulica,
• nazwa ulicy: ul. Oporowska (15100).

Wszystkie te informacje świadczą o charakterystyce ulicy, jej przynależności oraz ważności w kontekście lokalnym.

---

Oceń: Ulica Oporowska we Wrocławiu

---