Ulica Pomorska jest znaną i interesującą arterią we Wrocławiu, która meandruje w kierunku północ-południe. Stanowi ona jedną z głównych ulic w obrębie Przedmieścia Odrzańskiego, które od średniowiecza pełniło znaczącą rolę w komunikacji między miastem, a okolicznymi terenami.
Ulica ta łączy Wrocław z drogami wyjazdowymi w stronę Osobowic, Różanek oraz Żmigrodu. Historia omawianej ulicy jest bogata oraz związana z istotnymi wydarzeniami miejskimi.
Na szczególną uwagę zasługuje także rozgałęzienie tej ulicy, które odbywa się w pobliżu obecnego placu Staszica. To miejsce, będące niegdyś bramą do Wrocławia, stanowi ważny punkt na mapie tej niezwykłej części miasta.
Historia
Południowa część dawnej trasy, znajdująca się w pobliżu rzeki Odry, zwłaszcza w rejonie obecnych Mostów Pomorskich, które powstały dopiero w roku 1930, nosiła niegdyś nazwę Kuhgasse, co w tłumaczeniu oznacza „Zaułek Krowi” lub „Bydlęca Ścieżka”. Powód tej nazwy wiązał się z bliskością miejskiej rzeźni, usytuowanej na przeciwległym brzegu Odry. Fragment ten upamiętniony jest na szkicowej mapie z 1728 roku, a jego przebieg jest obecnie identyfikowany przez badacza R. Eysymontta z trasą dzisiejszej ulicy Rydygiera, która znajduje się w odległości kilku metrów na wschód od Pomorskiej. W północnej części, w okolicach współczesnej ulicy Ptasiej, droga prowadziła przez obszary bagniste i odnóg Odry, gdzie znajdował się most Graue Wolf Brücke – znany jako faszynowy „Most Szarego Wilka”, wzmiankowany już w 1736 roku.
W latach 60. XIX wieku na Pomorskiej wyrastały kamienice czynszowe, które w dużej mierze oparte były na wcześniejszym układzie ulic Szpaczej i Sroczej. W okolicach skrzyżowania z aktualną ulicą Dubois znajdowała się w XVIII i XIX wieku popularna gospoda, znana również jako kawiarnia Birn Baum, co można przetłumaczyć jako „Grusza”. W kamienicy nr 16, w latach 1891–1892, mieszkał młody student z Königliche Universität zu Breslau (dziś Uniwersytet Wrocławski), a był nim późniejszy profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, historyk literatury Ignacy Chrzanowski.
Po stronie zachodniej Pomorskiej, na obszarze prywatnego ogrodu, który miasto uzyskało w 1813 roku od inspektora miejskiego von Pilsacha, zniszczonego w czasie oblężenia miasta w 1807 roku, w 1816 roku utworzono pierwszy park miejski we Wrocławiu, znany jako Wäldchen (w tłumaczeniu „Lasek”). Z kolei po wschodniej stronie początkowo zorganizowano przytułek dla osób samotnych, natomiast w późniejszym czasie zbudowano tam szpital św. Jerzego, który po II wojnie światowej nosił nazwę Szpitala Specjalistycznego im. Ludwika Rydygiera.
Na skrzyżowaniu Pomorskiej z ulicą św. Wincentego znajdowała się oberża Zum polnischen Bischof, działająca do 1892 roku. Obecny kształt ulicy Pomorskiej, który został ukształtowany po II wojnie światowej, nie odbiega zasadniczo od oryginalnej trasy do Różanki z początku XIX wieku. Należy zaznaczyć, że jej początkowy odcinek, w kierunku południowo-wschodnim, biegł tą samą drogą, którą obecnie znamy jako ulicę Dubois. Fragment między mostami Pomorskimi a skrzyżowaniem z Dubois miał samodzielną nazwę, nazywaną do 1945 r. Am Oderkronwerk, później przyjętą jako ulica Gdyńska. W 1951 roku zdecydowano o likwidacji nazwy ulicy Gdyńskiej, a wszystkie przyległe posesje włączono do Pomorskiej, a południowo-wschodni fragment ulicy Pomorskiej formalnie przyporządkowano do ul. Dubois. Dodatkowo, odcinek ulicy Kaszubskiej, biegnący po zachodniej stronie skweru (obecnie znanego jako skwer Adamowicza) przed 1945 rokiem nosił nazwę Am Wäldchen i także został zaliczony do Pomorskiej.
Przypisy
- Skwer Adamowicza. fotopolska.eu. [dostęp 02.03.2023 r.]
- Wykaz dróg w zarządzie ZDiUM (stan na 28.02.2023 r.), poz. nr 4570 i poz. nr 4573.
- Anna Umięcka: Skwer Pawła Adamowicza. Wrocław jeszcze raz upamiętni zamordowanego prezydenta Gdańska. Oficjalny portal miasta Gdańska, 17.05.2019 r. [dostęp 02.03.2023 r.]
- Eysymontt 2017a, s. 3.
- Eysymontt 2017b, s. 2.
- Bednorz 2014, s. 140.
- Bednorz 2014, s. 141.
- Bednorz 2014, s. 142.
- Steinwender, Trauer i Wendt 1930, s. 34.
- Höcker 1907, Plan von Breslau (II – Oder-Kronwerk), s. 8–9.
- Antkowiak 1970, s. 193.
- Antkowiak 1970, s. 194.
- fragment planu Wrocławia z 1942 r.
- fragment planu Wrocławia z 1948 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Poznańska we Wrocławiu | Ulica Psie Budy we Wrocławiu | Ulica Skwierzyńska we Wrocławiu | Ulica Sokolnicza we Wrocławiu | Ulica Stanisława Worcella we Wrocławiu | Ulica Szczytnicka we Wrocławiu | Ulica św. Barbary we Wrocławiu | Ulica św. Jana Kapistrana we Wrocławiu | Ulica św. Katarzyny we Wrocławiu | Ulica św. Wita we Wrocławiu | Ulica Owsiana we Wrocławiu | Ulica Osobowicka we Wrocławiu | Ulica Oporowska we Wrocławiu | Ulica Oławska we Wrocławiu | Plac św. Macieja we Wrocławiu | Ulica Mikołaja Reja we Wrocławiu | Ulica Makowa we Wrocławiu | Ulica Łódzka we Wrocławiu | Ulica Kolejowa we Wrocławiu | Ulica Klemensa Janickiego we WrocławiuOceń: Ulica Pomorska we Wrocławiu