Ulica św. Wita we Wrocławiu

Ulice i place

Ulica Świętego Wita we Wrocławiu to niezwykle malowniczy zakątek, który ma wiele do zaoferowania zarówno mieszkańcom, jak i turystom. Położona jest w historycznym sercu Wrocławia, na Starym Mieście, gdzie splatają się wątki historii i nowoczesności. Ulica ta stanowi ważne połączenie, ponieważ łączy plac Nowy Targ z ulicą Wita Stwosza, co czyni ją istotnym elementem w układzie komunikacyjnym tej części miasta.

Długość ulicy wynosi zaledwie 151 metrów, jednak jej znaczenie oraz architektura przyciągają uwagę przechodniów. Warto zatrzymać się w tym miejscu, aby podziwiać nie tylko otaczające budowle, ale również atmosferę, która sprawia, że każda wizyta na ulicy Świętego Wita staje się niezapomnianym przeżyciem.

Historia

„Ulica ta była już przedmiotem wzmianki w 1346 roku, co czyni ją jedną z historycznych arterii Wrocławia. W bliskim sąsiedztwie znajdowała się kaplica poświęcona św. Wita. W latach 1715–1719 w zachodniej pierzei tej ulicy wzniesiono barokowy pałac, który był dziełem Franza von Hatzfeld. Niestety, obiekt ten spotkał się z tragicznym losem, gdyż został zniszczony w trakcie wojny siedmioletniej w 1760 roku. Ruiny, które pozostały, rozebrano w 1763 roku, a na ich miejscu w latach 1765–1773 wzniesiono nową siedzibę Hatzfeldów, zbudowaną dla księcia Franza Philippa Adriana von Hatzfelda.

W 1912 roku nastąpiła rozbudowa obszaru w kierunku Nowego Targu, a budynki były wykorzystywane przez Nadprezydium Prowincji Śląskiej. Niestety, pałac uległ zniszczeniu w wyniku działań wojennych w 1945 roku, a w latach 60. XX wieku budowla została całkowicie rozebrana. Z braku pozostałości jedynie część parteru została zachowana, a jej adaptacja na nowy obiekt przyczyniła się do utworzenia galerii sztuki Biura Wystaw Artystycznych.

Warto zaznaczyć, że podczas oblężenia Wrocławia w 1945 roku wschodnia pierzeja ulicy została kompletnie zniszczona. Po wojnie zdecydowano o budowie dwóch biurowców: biurowca Biura Projektów i Studiów Taboru Rzecznego z 1968 roku, później znanego jako Navicentrum, znajdującego się w północnej części ulicy oraz Biurowca Żeglugi Śródlądowej, który powstał w latach 1966–1967. Obecnie obydwa te budynki zostały rozebrane, a w ich miejscu powstaje nowa inwestycja.

Natomiast w zachodniej pierzei ulicy wciąż znajduje się biurowiec Urzędu Miejskiego Wrocławia oraz pałac Hatzfeldów, który został spalony przez hitlerowców w marcu 1945 roku. Po wojnie obiekt został częściowo rozebrany oraz zaadaptowany na galerię sztuki, do której dobudowano nową część.

Nazwy

Ulica we Wrocławiu ma bogatą historię, a jej nazwy odzwierciedlają przemiany kulturowe i językowe tego miejsca. W ciągu lat nosiła ona kilka nazw, każda z nich związana z czasem, w którym funkcjonowała.

  • Vitus gasse (Wita), używana od 1346 roku aż do 1562 roku,
  • Świętego Wita, istniejąca od 1562 roku do końca XVI wieku,
  • Ziegengasse, która współistniała z nazwą poprzednią od końca XVI wieku i stała się jedyną nazwą tej ulicy od 1824/1825 roku aż do 1945,
  • Świętego Wita, przywrócona po 1945 roku.

Warto zaznaczyć, że wcześniejsza nazwa Ziegengasse, mająca swoje korzenie w średniowieczu, wywodzi się od niemieckiego słowa ziege, co oznacza 'koza’. Istnieje teoria, że nazwa ta nawiązywała do pobliskiej ulicy Krowiej. Po wojnie, nowa nazwa ulicy wróciła do pierwotnego brzmienia, z tą różnicą, że zyskała dodatek „świętego”, który wcześniej nie był obecny. Została ona formalnie nadana przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku nr 97 z dnia 31.11.1945 roku.

Możliwe jest również, że w nazwie tej chodziło o patrona kaplicy św. Wita, która znajdowała się w sąsiedztwie ulicy, choć brak jest jednoznacznych dowodów potwierdzających to w kontekście średniowiecznego nazewnictwa.

Układ drogowy

Ulica Świętego Wita we Wrocławiu posiada przydzieloną drogę gminną o długości 151 metrów, która klasyfikowana jest jako droga dojazdowa.

Różne ulice i miejsca są ze sobą połączone, w tym:

Zabudowa i zagospodarowanie

W południowej części ulicy św. Wita we Wrocławiu znajduje się budynek galerii BWA, który zachował fragmenty dawnego Pałacu Hatzfedtów. To istotny element architektoniczny, który z pewnością przyciąga uwagę mieszkańców i turystów.

Na północnej stronie ulicy ulokowany jest budynek dawnego Nadprezydium Rejencji Śląskiej, obecnie przekształcony w Urząd Miejski Wrocławia. Jego wschodnia elewacja przylega bezpośrednio do ulicy, co nadaje urbanistyce tego obszaru wyjątkowy charakter.

Do roku 2017 pierzeja wschodnia obejmowała teren, na którym znajdowały się dwa powojenne biurowce, oddzielone niezabudowaną przestrzenią. W wyniku decyzji o rewitalizacji obszaru, oba budynki zostały zdemontowane, co otworzyło drogę dla nowej inwestycji, która ma na celu rozwój w tym rejonie.

Nowy projekt, który zrealizowano w tym miejscu, przewiduje budowę obiektu biurowo-usługowego, handlowego oraz hotelowego. Prace budowlane rozpoczęły się w 2017 roku i realizowane są według koncepcji Maćków Pracownia Projektowa, co zwiastuje nową erę dla tej części Wrocławia.

Ochrona i zabytki

Ulica Świętego Wita, usytuowana w sercu Wrocławia, znajduje się w obrębie zespołu urbanistycznego Starego Miasta, który obejmuje okres od XIII do XIX wieku. Ten cenny obszar został wpisany do rejestru zabytków pod numerem rej.: 196 w dniu 15.02.1962 oraz A/1580/212 w dniu 12.05.1967. W celu wzmocnienia ochrony tej części miasta, ustanowiono historyczne centrum miasta, które obejmuje nieco szerszy zasięg niż wspomniany wcześniej zespół urbanistyczny i jest uznawane za pomnik historii.

Wrocław, jako miasto, dostrzega wartość tego obszaru, dlatego włączyło go do Parku Kulturowego „Stare Miasto”. Park ten koncentruje się na ochronie krajobrazu kulturowego, jego uporządkowaniu oraz zachowaniu, a także odpowiednim kształtowaniu historycznego charakteru najstarszej części Wrocławia.

W kontekście infrastrukturalnym, ulica wymaga zastosowania nawierzchni z elementów kamiennych, a jej oś widokowa zapewnia atrakcyjny widok na obiekt wyróżniający się w kierunku północnym, który znajduje się na placu Nowy Targ.

W bezpośrednim sąsiedztwie ulicy znaleźć można liczne zabytki, które dodają wartości historycznej tej lokalizacji:

  • Hotel „Lothus”, wcześniej hotel „Deutsches Haus”, a potem hotel „Sajgon”. Budowla powstała w latach 1903–1904, a po 1945 roku została wpisana do rejestru zabytków pod nr 677/508/Wm z dnia 25.01.1993, zamykając oś widokową ulicy w kierunku południowym.
  • Portyk pałacu Hatzfeldów, który obecnie pełni funkcję galerii Awangarda. Wzniesiony został w latach 1715–1722 oraz 1766–1773 (projekt Carl Gotthard Langhans). Ten obiekt ma numer rejestru zabytków A/2796/173 z dnia 15.02.1962 r i znajduje się w pierzei zachodniej.
  • Nadprezydium Prowincji Śląskiej (Oberpräsidium), obecnie Urząd Miasta Wrocławia. Jego początki sięgają IX wieku, a rozbudowa miała miejsce w latach 1914–1918 (proj. K. Löwe; po 1945 r.), zarejestrowany jako zabytkowy nr A/2269/504/Wm z dnia 15.01.1993, usytuowany w pierzei zachodniej.

Oceń: Ulica św. Wita we Wrocławiu

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:21