Navicentrum

---

Historia

„Historia przedsiębiorstwa sięga roku 1952, kiedy to zainaugurowano działalność w formie państwowej. Z dniem 1 lipca 1951 roku powołano Centralne Biuro Konstrukcyjne Taboru Rzecznego, a na podstawie zarządzenia z 1 sierpnia 1951 roku utworzono Biuro Konstrukcyjne Taboru Rzecznego z siedzibą we Wrocławiu, ulokowaną przy ulicy Siemieńskiego 12. Pierwszym dyrektorem został Czesław Śladkowski. W okresie od 1952 do 1992 roku firma kilkakrotnie zmieniała swoją nazwę oraz lokalizację.

W roku 1973 biuro przeniosło swoją siedzibę do nowego budynku przy Placu Nowy Targ 28, którego budowa rozpoczęła się w 1965 roku. Projekt tego budynku oparty był na typowym szkicu architektonicznym. W 1992 roku, od 1 stycznia, przedsiębiorstwo przekształciło się w spółkę pracowniczą, a Navicentrum, jako jedna z pionierskich pracowni projektowych w Europie, rozpoczęło wprowadzanie systemu pchanego dla transportowych jednostek wodnych.

W latach 50-tych i 60-tych rozwiązanie to stanowiło fundament dla eksploatowanych statków na rzekach. Od 1958 roku realizowane były projekty jednostek zgodnie z nowo opracowanym typoszeregiem barek motorowych BM-500, a także barek o nośności 660 ton. Do charakterystycznych projektów należały również pogłębiarki oraz lodołamacze, a w 1998 roku biuro przekazało zaprojektowany statek naukowo-badawczy dla Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie.

W trakcie swojej działalności, biuro stworzyło projekty dla ponad 300 typów śródlądowych obiektów. Współpracowało z polskimi stoczniami, a także z zagranicznymi armatorami z Belgii, Egiptu, Holandii, Francji, Niemiec, Nigerii, Norwegii i Wietnamu. W początkowych latach pełniło również rolę w zakresie dokumentacji remontowej floty oraz produkcji specjalnej związanej z przemysłem stoczniowym. Biuro kontynuowało również prace nad projektowaniem barki „Wielkiej Wrocławki”.

Dodatkowo, działalność obejmowała prace badawcze i studialne w dziedzinie żeglugi, nowych metod budowy i remontów jednostek, organizacji produkcji w stoczniach, a także opracowywaniu kwestii ekonomicznych transportu śródlądowego oraz rozwoju z wykorzystaniem informatyki w branży. W pewnym okresie funkcjonowała również pracownia projektowa budownictwa wodnego.

W swoim szczytowym okresie w latach 70. XX wieku, biuro zatrudniało ponad 450 pracowników oraz posiadało filie w takich miastach jak Szczecin, Gdańsk, Płock, Warszawa i Opole. Niestety, z biegiem czasów i spadkiem żeglugi śródlądowej liczba pracowników w 2015 roku zmniejszyła się do około 15 osób. Kadrę biura stanowili początkowo specjaliści z byłego Wydziału Konstrukcyjnego Stoczni Odrzańskich oraz absolwenci prestiżowych uczelni, takich jak Politechnika Gdańska, Szczecińska i Wrocławskiej.

Przedsiębiorstwo w różnych okresach miało podległe jednostki, które działały poza główną siedzibą. W skład nich wchodziły:

• pracownia modelowa na terenie Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu,
• pracownia projektowa przy Wrocławskiej Stoczni Rzecznej,
• badawcza pracownia Zakładu Studiów i Badań w Wrocławiu,
• projektowa pracownia w Płocku,
• badawcza pracownia w Warszawie przy ul. Chocimska 4,
• Zespół Projektowy w Gdańsku przy Wały Piastowskie 4.

Biuro było częścią zjednoczenia branżowego – Zjednoczenia Żeglugi Śródlądowej i Stoczni Rzecznych w Wrocławiu, nadzorowanego przez Ministerstwo Żeglugi. Po likwidacji tego ministerstwa w 1974 roku przedsiębiorstwo zostało przydzielone do Zjednoczenia Morskich Stoczni Remontowych w Gdańsku, co skutkowało wydzieleniem jednostek badawczych. W 1976 roku postanowiono włączyć Centrum do Zjednoczenia Żeglugi Śródlądowej. Ostatecznie, po połączeniu Biura Badawczo Projektowego Żeglugi Śródlądowej ze Centrum, powstało nowoczesne państwowe Centrum Badawczo Projektowe Żeglugi Śródlądowej „Navicentrum”, które funkcjonowało pod auspicjami Zjednoczenia Żeglugi Śródlądowej, podległym Ministerstwu Komunikacji.

Nazwy

W różnych okresach działalności, przedsiębiorstwo zmieniało swoją nazwę, wprowadzając kolejne modyfikacje, które odzwierciedlały jego rozwój i zmiany w branży. W pierwszej fazie, od 1952 roku do 1 lipca 1958 roku, funkcjonowało jako:

• Biuro Konstrukcyjne Taboru Rzecznego (BKTR),
• od 11 lipca 1958 roku do 30 czerwca 1973 roku zmieniło nazwę na Biuro Projektów i Studiów Taboru Rzecznego (BPiSTR),
• w okresie od 1 lipca 1973 roku do 16 października 1973 roku działało jako Centrum Badawczo-Projektowe Żeglugi Śródlądowej i Stoczni Rzecznych,
• następnie, przez okres od 30 czerwca 1973 roku do 1 stycznia 1992 roku, przyjęto nazwę Centrum Badawczo Projektowe Żeglugi Śródlądowej NAVICENTRUM (CBPŻŚ),
• a od 1 stycznia 1992 roku funkcjonuje jako Przedsiębiorstwo Projektowo-Usługowe NAVICENTRUM Sp. z o.o.

Zaprojektowane jednostki

W Navicentrum odbyło się niezwykle ciekawe projektowanie różnorodnych jednostek pływających, które obejmują wiele rodzajów statków oraz ich funkcji.

Do prominentnych projektów zaliczają się:

• holowniki o mocy 250 KM w wersji parowej oraz 300 KM w wersji motorowej,
• pchacze noszące nazwy takie jak „Mazur”, „Żubr”, „Tur”, „Bizon”, „Nosorożec”, „Muflon”, „Koziorożec”, „Bawół”, „Łoś”, „Daniel”, „Renifer”, „Karibu”, „Jeleń”,
• barki motorowe serii BM-500 i BM-600,
• barki o nośności 600 t: BP-2000, BPZ-3450 oraz BP-ATO,
• barki pchane o łącznej nośności 4000 t,
• zbiornikowce śródlądowe, które są przystosowane do przewozu wielu substancji, w tym paliw płynnych, chemikaliów oraz olejów jadalnych,
• statki pasażerskie, które mogą pływać po śródlądowych drogach wodnych, takich jak rzeki czy jeziora, a także są przeznaczone dla morskiej żeglugi przybrzeżnej,
• flotylla jednostek, które są przystosowane do prac regulacyjnych i budowlanych; wśród nich znajdują się kafary, szalandy, warsztaty pływające, dźwigi pływające, koszarki oraz kotwiarki, które wspierają administrację dróg wodnych śródlądowych.

Wśród innych, bardziej specyficznych projektów znajdują się:

• zestaw pchany przeznaczony na rzekę Rodan, który składa się z pchacza o mocy 3200 KM oraz dwóch bark o nośności 3500 t każda,
• pchacz o mocy 2×675 KM, który jest zaprojektowany do pchania jednej barki o nośności 2350 t,
• statek naukowo-badawczy dla Wyższej Szkoły Morskiej w Szczecinie,
• drobnicowiec o nośności 1100 t, zrealizowany dla Wietnamskiej Republiki Demokratycznej,
• lodołamacz L-250,
• kabotażowce KŻ-450 „Flora” i „Emilia”, tworzone na potrzeby Żeglugi Szczecińskiej,
• zbiornikowce wodne typu „Śnieżka”, które są przeznaczone do zaopatrywania statków morskich w wodę,
• bunkierki paliwowe dla byłych CPN w Szczecinie, takie jak ZB-400, ZB-700 oraz ZB-1000,
• kutry hydrograficzne typu ZKH-400 „Galaktyka” oraz ZKH-150,
• promy drogowe oraz pasażerskie dla rejonu Świnoujścia i Gdańska,
• około 20 typów wyspecjalizowanych statków, zarówno morskich, jak i przybrzeżnych oraz portowych, w tym jednostki takie jak „Flora” dla Żeglugi Szczecińskiej, towarowiec 499 BRT dla Anglii o nazwie „Sla Thanes”, drobnicowiec DRM 540/740 o nazwie „Frendo Norden” skierowany do Norwegii oraz różnorodne statki obsługi portowej.

Przekształcenie

Tradycyjna struktura przedsiębiorstwa „Navicentrum” stawała przed trudnościami w obliczu dynamicznych zmian politycznych oraz upadku żeglugi śródlądowej. W szczególności rozpoczęty w Polsce proces przekształceń własnościowych zmusił firmę do podjęcia zdecydowanych działań. Kluczowym krokiem, który podejmowano, było zorganizowanie spotkania informacyjnego dla pracowników, w którym udział wzięli przedstawiciele dyrekcji, rady pracowniczej oraz konsultanci zewnętrzni. Spotkanie odbyło się 9 listopada 1990 roku.

Na tym zebraniu uchwalono decyzję, która zobowiązywała dyrekcję oraz członków rady pracowniczej do przygotowania wniosku skierowanego do Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej. Wniosek miał na celu wszczęcie postępowania likwidacyjnego w intencji sprzedaży przedsiębiorstwa nowo utworzonej przez pracowników spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Rejestracja spółki miała miejsce 4 grudnia 1990 roku w Państwowym Biurze Notarialnym we Wrocławiu.

Następnie sformułowano istotne terminy dot. likwidacji:

• rozpoczęcie likwidacji ustalono na 1 grudnia 1991 roku, na podstawie Zarządzenia Nr 242 Ministerstwa Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 20 listopada 1991 roku,
• zakończenie likwidacji wyznaczono na 31 grudnia 1991 roku,
• decyzją nr 83 Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 13 maja 1992 roku przedsiębiorstwo uznano za zlikwidowane.

Od momentu zakończenia procesu likwidacji, firma „Navicentrum” rozpoczęła działalność jako spółka prawa handlowego, zyskując status spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Współczesność

Po przekształceniach ustrojowych w Polsce, przedsiębiorstwo państwowe ewoluowało w spółkę pracowniczą, co znacząco wpłynęło na jego funkcjonowanie. W chwili obecnej firma operuje jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, działając zgodnie z przepisami zawartymi w kodeksie handlowym.

Zgodnie z ofertą spółki, firma specjalizuje się w projektowaniu oraz nadzorze autorskim w zakresie budowy jednostek pływających, zarówno tych przeznaczonych do żeglugi śródlądowej, jak i morskiej. Dzięki bogatemu doświadczeniu, możliwe jest dostosowywanie projektów do wymogów różnych standardów obowiązujących na świecie, jak i wymagań ustalanych przez towarzystwa klasyfikacyjne.

Warto również zaznaczyć, że firma została zarejestrowana w Krajowym Rejestrze Sądowym, co jest ważnym krokiem w jej działalności, a jej numer KRS to 0000065873.

---

Oceń: Navicentrum

---