Ulica Skwierzyńska we Wrocławiu

---

Historia

Ulica Skwierzyńska we Wrocławiu to miejsce z bogatą historią, sięgającą mniej więcej końca XIX wieku. Jej bieg rozpoczyna się na skrzyżowaniu z ulicą Owsianą. Projekt ulicy został zawarty w planie regulacyjnym z 1895 roku, natomiast sama ulica została wytyczona w 1904 roku, podczas gdy budowa związana z nowo wzniesionym nasypem kolejowym była w toku. W okolicy tej ulicy wzniesiono kamienice czynszowe, z wyjątkiem narożnej działki przy skrzyżowaniu z ulicą Skwierzyńską, która miała zostać przeznaczona na budowę szkoły.

W tamtych czasach powstało osiedle charakteryzujące się zwartą, gęstą zabudową pierzejową, która wypełniała poszczególne kwartały ulic. Ulica Skwierzyńska krzyżuje się z ulicą Lubuską, której historia sięga już 1373 roku, oraz z ulicą Lwowską, powstałą na przełomie XIX i XX wieku.

Ok. 1903 roku zainicjowano pierwsze plany budowy szkoły, w tym dodatkowego budynku pomocniczego przy ulicy Skwierzyńskiej 1-7. Istnieją wzmianki, że w projekcie brał udział Richard Plüddemann lub członkowie jego biura architektonicznego. Plany zostały zatwierdzone w 1908 roku, a sama inwestycja zrealizowana w latach 1910-1911. 20 kwietnia 1911 roku miał miejsce uroczysty akt otwarcia Miejskiej Szkoły Wyższej dla Dziewcząt imienia Cesarzowej Augusty, czyli Augusta-Schule Städtische Oberschule für Mädchen.

Po zakończeniu II Wojny Światowej budynek uległ znacznym zniszczeniom podczas oblężenia Wrocławia w 1945 roku. Po odbudowie, która miała miejsce w znacznie uproszczonej formie modernistycznej, ponownie oddano go do użytku w 1950 roku. Początkowo mieściły się w nim szkoły związane z przemysłem chemicznym, w tym Technikum Przemysłu Włókien Sztucznych Ministerstwa Przemysłu Chemicznego oraz Technikum Chemiczne, które rozpoczęło działalność w 1955 roku.

W ciągu lat w roku 1994 powstało XXV Liceum Ogólnokształcące, a od 2002 roku zorganizowano Zespół Szkół Chemicznych. Z kolei od 2007 roku ulokowane tu zostało Technikum nr 15, które funkcjonuje w ramach wspomnianego zespołu szkół.

W latach 1964-1975 zrealizowano zabudowę wolnych terenów po zniszczonych kamienicach na osiedlu Południe, gdzie powstała zabudowa mieszkaniowa osiedla „Anna”. Zespół „Miastoprojektu” pod kierownictwem Kazimierza Bieńkowskiego wygrał konkurs na projekt zabudowy tego obszaru, który miał miejsce w roku 1962. Budynki w tej okolicy zaczęły powstawać w technologii wielkiej płyty. Wrocławska Spółdzielnia Mieszkaniowa była inwestorem tych przedsięwzięć.

W grudniu 1971 roku oddano do użytku budynki przy ulicy Skwierzyńskiej 17-19 oraz 22-24, natomiast budynek przy Lubuskiej 1-3 został zrealizowany w 1980 roku. Długo pozostający niezabudowany teren w kwartale ulic Skwierzyńskiej, Lubuskiej oraz Wincentego Stysia, z wyjątkiem dwóch kamienic przy ulicy Skwierzyńskiej 18 i 20, stał się miejscem inwestycji realizowanej przez Spółdzielnię Mieszkaniową Wrocław-Południe w latach 1996-1999.

Na tym obszarze z kolei powstał zespół zabudowy, który zrealizowano według projektu Biura Architektonicznego Bzdęga-Wiśniewski. W skład zespołu projektowego weszli Tomasz Bzdęga, Marek Wiśniewski, Jerzy Chmura, Rafał Dudzik i Paweł Horn. W 1998 roku zespół ten został uhonorowany nagrodą pod patronatem Prezydenta Miasta Wrocławia za wyjątkowe walory architektoniczne.

W roku 1868 Gajowice zostały włączone do Wrocławia. W wyniku zniszczeń wojennych, zabudowa Gajowic uległa znacznemu osłabieniu. Jednak w latach 60. oraz 70. XX wieku miała miejsce odbudowa osiedla Gajowice, stanowiąca jedno z największych przedsięwzięć mieszkaniowych w powojennej historii miasta. Właśnie wówczas powstała większość zabudowy przy ulicy Skwierzyńskiej, która przebiega przez teren tego osiedla.

Na zlecenie kupca Jacoba Manasse, znany architekt Wilhelm Heller w XIX wieku przygotował projekt rezydencji, która zrealizowana została w formie dużej kamienicy w stylu neogotyckim około 1899 roku. Budowla ta miała pięć kondygnacji i zachwycała dekoracyjną fasadą z finezyjnymi balustradami balkonów oraz efektownymi wykuszami. Uznawana była za wizytówkę, która podkreślała status jej mieszkańców. W latach 2014-2015 przeprowadzono gruntowną modernizację budynku, znaną jako Casa Solare, a inwestorem była firma AB Andrzej Balcer. Powstało 18 lokali mieszkalnych, które charakteryzowały się różnorodnymi metrażami oraz lokalami usługowymi na parterze.

Na koniec, w kwartale ulic Skwierzyńskiej, Zaporoskiej oraz Gajowickiej (rondo Żołnierzy Wyklętych), od lutego 1998 do stycznia 2001 roku zrealizowano kompleks mieszkalno-usługowy o imponującej powierzchni 9.950 m² z kubaturą 53.250 m³. Projekt wykonała pracownia Architekt s.c., a inwestorem była Spółdzielnia Mieszkaniowa „Budowlani” z Wrocławia.

Za architektoniczne osiągnięcia tego projektu, w czerwcu 2001 roku, architekci Juliusz Modlinger i Marek Wołyniec zostali uhonorowani nagrodą przyznaną przez Towarzystwo Miłośników Wrocławia podczas XIII Konkursu Klubu Budowniczych Wrocławia, za realizację najładniejszego budynku roku 2000.

Nazwy

W swojej historycznej drodze, ulica Skwierzyńska miała kilka nazw, które świadczą o jej minionych czasach i związanych z nimi wydarzeniach.

• Schwerinstrasse, do 1946 r.,
• Skwierzyńska, od 1946 r..

Niemiecka nazwa, Schwerinstrasse, wywodzi się od Kurta Christopha von Schwerin, postaci urodzonej 26 października 1684 roku w Löwitz koło Anklam. Był on poległym 6 maja 1757 roku w bitwie pod Pragą, a także hrabim oraz generalnym feldmarszałkiem. Dziś ulica funkcjonuje pod współczesną nazwą, która została nadana przez Zarząd Wrocławia i ogłoszona w okólniku nr 33 z 15 maja 1946 roku.

Układ drogowy

Droga gminna nr 105655D, znana jako ulica Skwierzyńska we Wrocławiu, ma długość 745 metrów, a jej numer ewidencyjny to G1056550264011. Pełni ona ważną rolę w lokalnej infrastrukturze, łącząc inne kluczowe ulice.

Na odcinku od ulicy Szczęśliwej do ulicy Żelaznej, ul. Skwierzyńska dysponuje dwiema jezdniami. Większość jezdni pokryta jest nawierzchnią z granitowej kostki brukowej, natomiast fragment od ul. Owsianej do ul. Lubuskiej jest wykonany z materiału bitumicznego.

Ulica ta łączy się z innymi drogami publicznymi oraz kołowymi, co przedstawia poniższa tabela:

Typ	Nazwa drogi	Zdjęcie
skrzyżowanie	ulica Owsiana	_
włączenie do drogi publicznej	droga wewnętrzna (do ul. W. Stysia)	_
skrzyżowanie	ulica Lubuska	_
włączenie do drogi publicznej	ciąg pieszo-rowerowy do ul. W. Stysia (wzdłuż budynku przy ulicy Wincentego Stysia 53-69)	_
włączenie do drogi publicznej	droga wewnętrzna (do ul. ks. Schneidera oraz T. Zielińskiego)	_
skrzyżowanie	ulica Lwowska ciąg pieszo-rowerowy (do ul. ks. Schneidera oraz T. Zielińskiego)	_
skrzyżowanie	ulica Zaporoska	_
skrzyżowanie	ulica Szczęśliwa	_
skrzyżowanie	ulica Żelazna	_

Warto podkreślić, że cała ulica jest usytuowana na działkach ewidencyjnych o łącznej powierzchni 16 713 m². Szczegóły dotyczące tych działek zobaczymy w poniższej tabeli:

Numer działki	Powierzchnia	Zagospodarowanie	Położenie	Zdjęcie
nr 15, AM-33, obręb Południe	9.134 m²	Droga gminna	Od ul. Owsianej do ul. Zaporoskiej	Brak
nr 44/3, AM-13, obręb Grabiszyn	7.579 m²	Droga gminna	Od ul. Zaporoskiej do ul. Żelaznej	Brak

Obecnie, cała ulica Skwierzyńska znajduje się w strefie ograniczonej prędkości do 30 km/h, z wyjątkiem skrzyżowań z ulicą Owsianą i Zaporoską. W ramach tej strefy, ulica ta oraz jej przyległe tereny są również udostępnione dla rowerzystów. Na odcinku jednokierunkowym od ulicy Zaporoskiej do ulicy Szczęśliwej przewidziano kontraruch, co pozwala na swobodny przejazd rowerów w obu kierunkach.

Ulica Skwierzyńska jest również uznawana za kluczową dla spójności przestrzennej osiedla, a wzdłuż niej są kursy linii autobusowych, co ułatwia mieszkańcom dostęp do komunikacji miejskiej.

Zabudowa i zagospodarowanie

Ulica Skwierzyńska we Wrocławiu jest obiektem o bogatej strukturze zabudowy i zróżnicowanym zagospodarowaniu przestrzennym. Rozpoczyna się od skrzyżowania z ulicą Owsianą, gdzie nad nią przebiegają linie kolejowe nr 271 i nr 273.

Północno-zachodnia część ulicy, od Owsianej do Lubuskiej, dominowana jest przez infrastrukturę edukacyjną. Znajduje się tam szkoła oraz dom mieszkalny dla zatrudnionych, a także gmach Technikum nr 15 z boiskiem i strzelnicą. W dalszej części tej strony ulokowano blok mieszkalny, który znajduje się na ulicy Lubuskiej 1-3.

Natomiast po południowo-wschodniej stronie na tym samym odcinku ulokowano zespół garaży oraz nowoczesną zabudowę mieszkaniową, w tym zachowane dwie kamienice znajdujące się w przedziale od 4 do 20b na ulicy Skwierzyńskiej.

Kontynuując w kierunku ulicy Zaporoskiej, można zauważyć, że tereny są zajęte przez wolnostojące, powojenne bloki. Po stronie północno-zachodniej, szczególnie na ulicy Skwierzyńskiej 17-19, a po stronie południowo-wschodniej – na 22-24 i Zaporoskiej 24-26, znajdują się również tereny zielone nazwane Skwer Ptasi Zagajnik oraz Skwer ks. Schneidera.

Od Zaporoskiej do ulicy Szczęśliwej cała długość ulicy jest objęta ciągłą zabudową pierzejową. Na północno-zachodniej stronie dominuje zabudowa kamienic przy ulicy Skwierzyńskiej 21-31 oraz powojenna architektura przy 33 i Szczęśliwej 36. Dodatkowo, w tej okolicy znajdują się oficyny z adresami 27a, 27b oraz 29a na Skwierzyńskiej. Po stronie południowo-wschodniej znajdują się nowoczesne budynki mieszkalno-usługowe, zlokalizowane pod adresami Szczęśliwa 38-42a, Skwierzyńska 26-28b oraz Zaporoska 35-39f.

Ostatni odcinek ulicy, prowadzący do Żelaznej, charakteryzuje się zabudową wolnostojącą. Na północno-wschodniej stronie znajdują się budynki mieszkalne przy numerach 35, 37 i 38, natomiast po stronie południowo-zachodniej można znaleźć zabudowę od numeru 30 do 50. W tej okolicy ulokowano także obiekt edukacyjny oznaczony adresem Skwierzyńska 34a, który to jest siedzibą Wrocławskiej Szkoły Przyszłości.

Odcinek ulicy przebiega przez tereny o wysokości bezwzględnej w granicach od 118,7 do 120,0 m n.p.m.

Zieleń

Wzdłuż ulicy Skwierzyńskiej znajdują się dwa wyróżniające się obszary zieleni miejskiej, które pełnią istotną rolę w krajobrazie tego miejsca. Pierwszym z nich jest Skwer Ptasi Zagajnik, który zajmuje imponującą powierzchnię 4.154 m². Drugi to Skwer ks. Schneidera, który ma powierzchnię wynoszącą 2.988 m².

Warto także zauważyć, że na ulicy Skwierzyńskiej planowane jest tworzenie oraz zachowanie szpalerów drzew, co niewątpliwie przyczyni się do poprawy jakości życia mieszkańców oraz estetyki tej miejskiej przestrzeni.

Demografia

Ulica Skwierzyńska we Wrocławiu jest przykładem miejsca o zróżnicowanej demografii, która odnosi się do kilku obszarów statystycznych o znacznym zaludnieniu. Dane dotyczące liczby mieszkańców pochodzą z dnia 31 grudnia 2019 roku.

Numer rejonu statystycznego	Liczba mieszkańców	Gęstość zaludnienia [os./km²]	Lokalizacja
931312	679	11681	od ul. Owsianej do dr. wewn. i od ul. Lubuskiej do ul. Zaporoskiej, strona południowo-wschodnia
931311	648	7903	od ul. Owsianej do ul. Zaporoskiej, strona północno-zachodnia oraz fragment strony południowo-wschodniej
930760	1049	33748	od ul. Zaporoskiej do ul. Szczęśliwej, strona północno-zachodnia
930790	750	9127	od ul. Zaporoskiej do ul. Żelaznej, strona południowo-wschodnia i od ul. Szczęśliwej do ul. Żelaznej, strona północno-zachodnia

Ochrona i zabytki

W otoczeniu ulicy Skwierzyńskiej oraz jej najbliższych okolic można odnaleźć wiele interesujących zabytków oraz obiektów historycznych. Warto zwrócić uwagę na różnorodność architektoniczną i historyczną, którą oferują te miejsca.

Obiekt oraz położenie	Data powstania i nr rej.	Zdjęcie
Odcinek od ul. Owsianej do ul. Lubuskiej
Kamienica, ul. Skwierzyńska 18	około 1910 r. gez: rodzaj ochrony – inny	_
Kamienica, ul. Skwierzyńska 20	około 1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny
Odcinek od ul. Zaproskiej do ul. Szczęśliwej
Kamienica z farbiarnią Kellinga oraz restauracją Felixa Grojeckiego, obecnie apartamentowiec Casa Solare, ul. Skwierzyńska 21 / ul. Zaporoska 33	XIX/XX wiek, 2014 r. (remont, przebudowa) gez: rodzaj ochrony – inny	_
Kamienica, ul. Skwierzyńska 23	około 1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny	_
Kamienica, ul. Skwierzyńska 25	około 1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny	_
Kamienica, ul. Skwierzyńska 27	około 1910-1915 r. gez: rodzaj ochrony – inny	_
Oficyna mieszkalna, ul. Skwierzyńska 27a	około 1905 r. gez: rodzaj ochrony – inny
Kamienica, ul. Skwierzyńska 29	około 1905 r. gez: rodzaj ochrony – inny	_
Oficyna mieszkalna, ul. Skwierzyńska 29a	około 1910 r. gez: rodzaj ochrony – inny	_
Kamienica, ul. Skwierzyńska 31	około 1910 r. gez: rodzaj ochrony – inny	_

Działalność konserwatorska w tej części Wrocławia dotyczy zarówno dzielnicy Południe, jak i Gajowic, które wspólnie znajdują się w gminnej ewidencji zabytków. Takie ujęcie w dokumentacji pozwala na ochronę oraz zachowanie dziedzictwa kulturowego w regionie.

Osiedle kompletne

Ulica Skwierzyńska, pełniąc kluczową rolę w urbanistyce Wrocławia, rozciąga się przez obszar znany jako osiedle kompletne – Śródmieście Południowe. Obszar ten został szczegółowo zaplanowany przez urbanistów w celu stworzenia przestrzeni, która spełnia określone standardy jakości życia mieszkańców.

W ramach projektu, który opiera się na szerokich konsultacjach społecznych, wyznaczone zostały kierunki dalszego rozwoju. Realizacja tych kierunków opiera się na Wytycznych przestrzennych, które kładą szczególny nacisk na aspekty związane z tworzeniem osiedli kompletnych. Wskazuje się na różnorodne elementy zagospodarowania przestrzennego, które mają związek z ulicą Skwierzyńską, w tym:

• połączenia piesze i rowerowe,
• miejsca odpoczynku i spotkań,
• przestrzenie sprzyjające bioróżnorodności,
• tworzenie szpalerów drzew,
• utrzymanie zieleni wysokiej,
• promocję aktywnego trybu życia.

Te elementy są istotne w kontekście podnoszenia jakości życia mieszkańców oraz dbałości o środowisko naturalne w tym obszarze. Ulica Skwierzyńska przez to staje się nie tylko miejscem komunikacyjnym, ale także przestrzenią sprzyjającą interakcji społecznej i relaksowi.

Baza TERYT

Na temat ulicy Skwierzyńskiej we Wrocławiu istnieje wiele interesujących informacji, które zostały zrockowane przez Główny Urząd Statystyczny. W szczególności warto zwrócić uwagę na dane pochodzące z bazy TERYT, która szczegółowo opisuje ulice w Polsce.

Oto kluczowe informacje dotyczące tej ulicy:

• województwo: dolnośląskie (02),
• powiat: Wrocław (0264),
• gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska,
• Miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto,
• Gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław-Krzyki (0264039), Wrocław-Fabryczna (0264029),
• Nazwa ulicy: ul. Skwierzyńska (20189).

---

Oceń: Ulica Skwierzyńska we Wrocławiu

---