Ulica Inżynierska we Wrocławiu

---

Historia

W przeszłości, na trasie dzisiejszej inżynierskiej ulicy, istniała stara droga polna, która była znana od średniowiecza. Droga ta obiegała tereny wsi Grabiszyn, rozmieszczonej wzdłuż nowoczesnej ulicy Grabiszyńskiej, od obecnej ulicy Bzowej aż do Klecińskiej. Ta wieś była typowym przykładem osiedla ogrodniczego, w którym uprawiano warzywa, zioła, a także kwiaty, a produkcja mleka i serów korzystnie wpłynęła na dostarczanie tych dóbr do sąsiedniego miasta.

Na południe od wspomnianej drogi, od początków XX wieku, znajdowały się ogrody, sad (Eichborngarten) oraz rezydencja Ludwiga Eichborna, który był patrycjuszem oraz bankierem. W 1891 roku, po wschodniej stronie opisanych terenów, zainaugurowano budowę Towarowej Obwodnicy Wrocławia, która zaczęła funkcjonować w 1896 roku. Z czasem ogrody i sad podlegały przekształceniom, stając się ogrodami działkowymi.

W 1911 roku obszar, gdzie mieści się dziś ulica Inżynierska, został włączony do Wrocławia. W latach 1919–1926, w oparciu o projekt Paula Heima oraz współpracę z architektem Albertem Kempterem, powstało osiedle dla spółdzielni Siedlungsgeselleschaft Eichborngarten, które miało pomieścić około 3700 mieszkańców, zbudowano wtedy blisko 800 domów jedno- i wielorodzinnych, z ogrodami o powierzchni od 80 do 600 m².

Osiedle to zajaśniało jako przykład architektury kompozycyjnej inspirowanej angielskimi osiedlami ogrodowymi, w których dominowała oszczędna forma typu street cum square, a ulica Bzowa kończyła się na placu Bzowym. Ulica Inżynierska została wytyczona w 1921 roku, przy północnym końcu osiedla, na śladzie wspomnianej drogi.

W okresie 1927-1929, na zachodnim odcinku nowej ulicy, zrealizowano budowę katolickiej świątyni – kościoła św. Klemensa Dworzaka, zaprojektowanego przez Kurta Langera. Niestety, budowla całkowicie zniszczyła się w 1945 roku i do dziś się nie odbudowała. Tragedie wojenne, które miały miejsce podczas oblężenia Wrocławia w 1945 roku, spowodowały znaczne zniszczenia w tej części miasta. Armia Czerwona zdobyła obszar relatywnie wcześnie, bo już w lutym 1945 roku, gdy front zbliżył się do ulicy Jemiołowej.

W latach 70. XX wieku, ulicę Inżynierską otoczyła nowa zabudowa, w tym pięciokondygnacyjne bloki mieszkalne, a część nowej struktury powstała dla Spółdzielni Mieszkaniowej „Metalowiec”. Na końcu ulicy powstały wysokie bloki (numery 56-84). Przy skrzyżowaniu z aleją Pracy zbudowano budynek szkoły, a na terenie pomiędzy ulicami Inżynierską, Grabiszyńską, a aleją Pracy w 1967 roku rozpoczęto działalność zespołu szkół budowlanych, które charakteryzowały się nowoczesnymi obiektami jak na ówczesne czasy.

Po wojnie, między ulicami Grabiszyńską, Inżynierską, aleją Pracy i zajezdnią (dziś Centrum Historii Zajezdnia, otwartym w latach 2013-2016), znajdowały się różne zakłady, takie jak Transbud. Tereny te zostały rozebrane w 2007 roku, a przeznaczono pod nową zabudowę mieszkalno-usługową.

W latach 2007–2010, obszar ulicy Grabiszyńskiej, alei Pracy oraz ulicy Inżynierskiej widział realizację projektu Corte Verona, z adresami ul. Grabiszyńska 214, al. Pracy 2, ul. Inżynierska 47-51. Pracownia Biura Projektów Lewicki Łatak zrealizowała założenia, a inwestorem była firma Verona Building.

W 2010 roku, na skrzyżowaniu ulicy Inżynierskiej z aleją Pracy, powstało rondo, które od 2013 roku nosi imię Jerzego Woźniaka, bohatera Armii Krajowej, skazanym na śmierć przez stalinowców. Uroczystość nadania nazwy miała miejsce 11 kwietnia 2013 roku, w której uczestniczyli znamienici goście, w tym ówczesny prezydent Wrocławia, Rafał Dutkiewicz oraz prof. Włodzimierz Suleja z IPN.

Na końcu ulicy Inżynierskiej, od stycznia 2016 do maja 2017 roku, odbywała się rozbudowa i przebudowa budynku handlowo-usługowego, który nazwano Tarasy Grabiszyńskie (adres: ul. Grabiszyńska 238-240), investorem była Spółdzielnia Mieszkaniowa „Metalowiec”, a projekt wykonała pracownia ARCH-E. Generalnym wykonawcą robót był Budimex.

W marcu 2017 roku rozpoczęto budowę osiedla Kwadrat przy ulicy Grabiszyńskiej 180. Część budynków uzyskała adresy przy ulicy Inżynierskiej 23-39b, a zakończenie budowy miało miejsce w czwartym kwartale 2019 roku. Inwestorem była firma Profit Development, projekt powstał w biurze AP Szczepaniak, a generalnymi wykonawcami były firmy: Polski Koncern Budowlany Polkonbud oraz Profit Development.

Nazwy

W swojej bogatej historii ulica zmieniała swoje nazwy. Przez lata nosiła dwa główne miana:

• Hochwaldstrasse, od 27.08.1927 r. do 1946 r.,
• Inżynierska, od 1946 r.

Niemiecki odpowiednik, Hochwaldstrasse, nawiązywał do pobliskiego wzniesienia, które dzisiaj znane jest jako Chełmiec. Wysokość tego szczytu wynosi 850 m n.p.m. i znajduje się w Górze Wałbrzyskich. Nazwa, którą posługujemy się dzisiaj, została przyjęta przez Zarząd Wrocławia, a formalnie ogłoszona w okólniku nr 33 wydanym dnia 15.05.1946 r.

Układ drogowy

Ulica Inżynierska jest częścią gminnej sieci drogowej o długości 898 metrów, która łączy się z ulicą Kruczą w kierunku zachodnim. Jest to droga o niewielkim natężeniu ruchu, co potwierdza jej klasyfikacja jako droga lokalna (numer drogi 106031D, numer ewidencyjny G1060310264011). Dodatkowo, z gminnej drogi odchodzi łącznik biegnący wzdłuż nasypu kolejowego, na którym znajdują się linie kolejowe, w tym LK nr 349, a także LK nr 756 oraz LK nr 758, co tworzy tzw. Towarową Obwodnicę Wrocławia. Łącznik ten ma długość 434 metrów i prowadzi do alei generała Józefa Hallera.

Ulica łączy się z kilkoma drogami publicznymi, które obejmują zarówno drogi kołowe, jak i inne ulice miejskie. Szczegóły dotyczące tych powiązań przedstawiają tabelę:

Typ powiązania	Nazwa drogi	Zdjęcie
kontynuacja	ulica Krucza	_
włączenie do drogi publicznej	ulica Inżynierska – łącznik	_
skrzyżowanie	ulica Różana	_
skrzyżowanie	ulica Bzowa	_
skrzyżowanie	ulica Pierwiosnkowa	_
włączenie do drogi publicznej	ulica Spawaczy ogólnodostępna droga wewnętrzna	_
rondo – rondo Jerzego Woźniaka	aleja Pracy	_
skrzyżowanie	ulica Budowlana	_
bez wylotu	droga wewnętrzna	_

Powiązanie	Droga	Zdjęcie
Włączenie do drogi publicznej	Ulica Inżynierska	_
Włączenie do drogi publicznej	Ulica Makowa	_
Włączenie do drogi publicznej	Aleja generała Józefa Hallera (Obwodnica śródmiejska Wrocławia)	_

Całość ulicy położona jest na działkach ewidencyjnych, które mają łącznie powierzchnię 18 576 m² dla drogi gminnej oraz 3039 m² w przypadku drogi wewnętrznej-łącznika. Szczegóły dotyczące tych działek znajdują się w poniższej tabeli:

Droga	Działka	Pole powierzchni	Zdjęcie
Gminna droga od ulicy Kruczej do Alei Pracy (Rondo Woźniaka)	Nr 17 AM-26, obręb Grabiszyn	9541 m²	–
Gminna droga od Alei Pracy (Rondo Woźniaka) do ulicy Budowlanej	Nr 9 AM-24, obręb Grabiszyn	5600 m²	–
Gminna droga od ulicy Budowlanej	Nr 4/25 AM-24, obręb Grabiszyn	2121 m²	–
Gminna droga, koniec ulicy	Nr 4/13 AM-24, obręb Grabiszyn	1314 m²	–
Wewnętrzna droga, łącznik	Nr 79/3 AM-26, obręb Grabiszyn	3039 m²	–

Na całej długości jezdnia ulicy pokryta jest nawierzchnią z masy bitumicznej, co zapewnia komfort przejazdu. Co ważne, ulicą Inżynierską przebiegają linie transportu miejskiego, które są integralną częścią komunikacji w mieście. Na trasie funkcjonują przystanki autobusowe, w tym jeden blisko skrzyżowania z ulicą Bzową, oznaczony nazwą „Inżynierska”. Warto również zauważyć, że końcowy odcinek ulicy, począwszy od alei Pracy, jest strefą ograniczenia prędkości do 30 km/h. Ruch rowerowy jest zintegrowany z drogami rowerowymi, które przebiegają wzdłuż ulicy Grabiszyńskiej oraz alei generała Józefa Hallera.

Zabudowa i zagospodarowanie

Początek Inżynierskiej łączy się z końcem Kruczej, gdzie znajduje się nasyp kolejowy z wiaduktami, po których biegną tory kolejowe. Linia kolejowa, jaka przebiega w tym miejscu to LK nr 349, jak również linie nr 756 oraz 758. Warto zaznaczyć, że zachodni wiadukt, związany z linią 349 oraz 756, został wpisany do gminnej ewidencji zabytków, natomiast wiadukt wschodni, obsługujący linię nr 758, nie figuruje w tym rejestrze. W okolicy, po stronie wschodniej przy Kruczej, na północ od niej, znajduje się boisko przy Stadionie Oporowska, a na południu Wzgórze Gajowickie (Pafawag), które dodają zieleni i atrakcyjności tej lokalizacji.

Na zachodzie nasypu kolejowego, wzdłuż ulicy Inżynierskiej, do ulicy Bzowej po stronie północnej i do Alei Pracy po stronie południowej, rozwija się kameralne osiedle mieszkaniowe. Składają się na nie zarówno zachowane budynki przedwojenne, jak i powojenne obiekty jednorodzinne, bliźniacze oraz wielorodzinne, w tym pięciokondygnacyjne bloki mieszkalne z lat 70. XX wieku. Przechodząc za ulicę Bzową na północ, charakter zabudowy zmienia się – pod numerem 17 stoi budynek administracyjno-biurowy z funkcją handlową i usługową, który liczy dwie kondygnacje, a jego powierzchnia zabudowy wynosi 569 m², lokalizując się na działce o wielkości 2413 m². Mieści się tam między innymi apteka.

Na Inżynierskiej 19 znajduje się także supersam z jedną kondygnacją, który zajmuje powierzchnię 1 064 m² i leży na działce 2 470 m². Parking usytuowany jest przy ul. Inżynierskiej 21, zajmujący 1002 m². Kontynuując, na odcinku do Alei Pracy spotkamy nowoczesną zabudowę z XXI wieku. To Osiedle Kwadrat, oferujące średniowysokie budynki z podstawową funkcją mieszkalną i dodatkowymi funkcjami hotelarskimi oraz handlowymi. Powstało tu 300 mieszkań, 8 lokali użytkowych oraz 148 miejsc parkingowych. Całkowita powierzchnia wynosi 14 000 m², a kubatura tych budynków to 49 966 m³. Tuż obok zrealizowana została inwestycja Corte Verona, charakteryzująca się średniowysoką zabudową mieszkaniową z uzupełniającymi funkcjami usługowymi, a całość zajmuje niecałe 31 tysięcy m² powierzchni mieszkalnej oraz ponad 23 tysiące m² powierzchni usługowej. Wzdłuż tej części ulicy równocześnie posadzone są szpalery drzew.

Po stronie północnej Alei Pracy, w kwartale ulic Inżynierskiej, Grabiszyńskiej, Budowlanej oraz Alei Pracy, dominują pięciokondygnacyjne budynki mieszkalne. Natomiast po stronie południowej, przy Inżynierskiej 54, znajduje się szkoła podstawowa nr 109 imienia Edwarda Dembowskiego, mieszcząca się w budynku o 3 kondygnacjach i powierzchni zabudowy 1368 m², zlokalizowanym na działce o powierzchni 10 862 m².

Wzdłuż ulicy Inżynierskiej, od Budowlanej do drogi na Tarasach Grabiszyńskich, zlokalizowano jednokondygnacyjny zespół jednostanowiskowych garaży o powierzchni 551 m². Za nimi znajduje się zespół szkół budowlanych (adres: ul. Grabiszyńska 236), zajmujący obszar 14 964 m². Na końcu ulicy, przy ul. Grabiszyńskiej 238-240, mieści się obiekt handlowo-usługowy znany jako Tarasy Grabiszyńskie. To budynek o trzech kondygnacjach, zajmujący powierzchnię 3 979 m², położony na działce o powierzchni 9 135 m², oferujący 40 lokali o łącznej powierzchni około 6300 m².

Pomiędzy ulicą Inżynierską, wspomnianym terenem szkoły oraz aleją generała Józefa Hallera, znajduje się zespół budynków mieszkalnych z lat 70. XX wieku. Osiedle składa się z wielorodzinnych budynków, każdy z trzema klatkami schodowymi i 11 kondygnacjami nadziemnymi. Całość przedstawia charakter wielkich osiedli blokowych, w tym budynków z numerami przypisanymi do ulicy Inżynierskiej – od numeru 56 do 84.

Warto dodać, że ulica przebiega przez teren o wysokości bezwzględnej zmieniającej się od 121,0 m n.p.m. (wschodni kraniec, okolice ulicy Kruczej) do 123,7 m n.p.m. (zachodni kraniec ulicy).

Na łączniku między ulicą Inżynierską a aleją generała Józefa Hallera, jego układ przestrzenny jest zdeterminowany położeniem – po wschodniej stronie biegnie wspomniały nasyp kolejowy, a za nim teren zieleni Wzgórza Gajowickiego (Pafawag) Wzgórze Gajowickie. Z kolei po stronie zachodniej ukazuje się kameralne osiedle, składające się z jednorodzinnych i wielorodzinnych budynków z ogrodami, zbudowanych zarówno w okresach międzywojennych, jak i powojennych. W bezpośrednim sąsiedztwie łącznika znajdują się liczne zespoły garaży jednokondygnacyjnych, jednostanowiskowych. Łącznik łączy obszary o wysokości od 121,0 m n.p.m. (początek przy Inżynierskiej) aż do 123,5 m n.p.m. (koniec przy alei generała Józefa Hallera).

Demografia

Ulica Inżynierska w Wrocławiu jest zróżnicowana pod względem demograficznym, obejmując trzy rejony statystyczne, które przedstawiają różne dane dotyczące gęstości zaludnienia oraz liczby osób zameldowanych. Informacje te pochodzą z dnia 31 grudnia 2020 roku. W szczególności, poniższa tabela zawiera niezbędne szczegóły, które ilustrują stan demografii w tym obszarze.

Numer rejonu statystycznego	Liczba osób zameldowanych	Gęstość zaludnienia [osób/km²]	Lokalizacja
930872	652	9086	północna strona: od 1 do 17a
930910	539	6121	południowa strona od 2 do 30 (do ulicy Pierwiosnkowej)
930871	552	5795	północna strona: od 19 do 51 (do alei Pracy)
930900	819	7447	południowa strona: od 32 do 52a (od ulicy Pierwiosnkowej do alei Pracy)
930890	716	16304	obie strony: od 53 do 79 oraz nr 54 (od alei Pracy do ulicy Budowalnej)
930880	570	33458	południowa strona: od 56 do 66
930860	418	10248	północna strona: nr 83
930850	981	10292	obie strony: od 68 do 84 (koniec ulicy)

Ochrona i zabytki

W rejonie ulicy Inżynierskiej, ograniczonej przez ulicę Różaną oraz aleję Pracy, rozciąga się obszar, który podlega ochronie i jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków, obejmujący osiedle Grabiszyn. Warto podkreślić, że szczególna opieka dotyczy historycznego układu urbanistycznego osiedla, który kształtował się od 1919 roku aż do początku lat 70. XX wieku. Układ ten obejmuje aleję generała Józefa Hallera, aleję Pracy, ulicę Inżynierską, Różaną oraz sąsiadującą z nimi linię kolejową, w tym zespoły budowlane takie jak Hutmenu oraz dawną zajezdnię tramwajową we Wrocławiu. Obecny stan zachowania tego układu można ocenić jako dobry.

Wzdłuż ulicy oraz w jej najbliższym sąsiedztwie znajdują się również liczne zabytki, które znalazły się w gminnej ewidencji zabytków:

Obiekt oraz lokalizacja	Data powstania i typ ochrony	Zdjęcie
ulica Inżynierska / ulica Krucza
Wiadukt kolejowy ulica Inżynierska	około 1905-1910 r., remont w 2012 r. typ ochrony: inny	_
Strona północna
Budynek mieszkalny ulica Inżynierska 5-7	lata 1920-1930 typ ochrony: inny	_
Strona południowa
Budynek mieszkalny ulica Inżynierska 8-10	lata 1920-1930 typ ochrony: inny	_
Budynek mieszkalny ulica Inżynierska 12-14	lata 1920-1930 typ ochrony: inny	_
Budynek mieszkalny ulica Inżynierska 16-18	lata 1920-1930 typ ochrony: inny	_

Baza TERYT

Dane zawarte w bazie TERYT pochodzą z Głównego Urzędu Statystycznego, który dostarcza istotnych informacji o ulicach. Oto szczegóły dotyczące ulicy:

• województwo: dolnośląskie (02),
• powiat: Wrocław (0264),
• gmina/dzielnica/delegatura: Wrocław (0264011) gmina miejska; Wrocław-Fabryczna (0264029) delegatura,
• miejscowość podstawowa: Wrocław (0986283) miasto; Wrocław-Fabryczna (0986290) delegatura,
• kategoria/rodzaj: ulica,
• nazwa ulicy: ul. Inżynierska (06923).

---

Oceń: Ulica Inżynierska we Wrocławiu

---