Ulica Kuźnicza we Wrocławiu

---

Średniowiecze

Ulica powstała na początku XIII wieku, tworząc ważne połączenie pomiędzy Rynkiem a ówczesnym zamkiem, który znajdował się w dzisiejszych rejonach Uniwersytetu Wrocławskiego. Od XIV wieku, ulica ta również łączyła miasto z Bramą Cesarską, będącą istotnym elementem miejskich fortyfikacji. Brama znajdowała się w pobliżu zamku, po zachodniej stronie.

Niemiecka nazwa Schmiedebrücke, a wcześniej smedebrucke, może odnosić się do nawierzchni ulicy, sugerując wykorzystanie drewna lub kamienia do budowy. Jednocześnie nazwisko to wskazuje na rzemieślników, którzy zamieszkiwali tę okolicę, głównie w jej początkowym odcinku blisko Rynku, znanym także w 1564 roku jako „Pod Ślusarzami” (Unter den Schlossern). Rzemieślnicy ci zajmowali się kuciem i obróbką metalu.

Warto zauważyć, że podobne akcenty rzemieślnicze pojawiają się w nazwach innych ulic sąsiadujących z Kuźniczą, jak Igielna, Nożownicza, oraz Kotlarska. Odcinek od Igielnej do Kotlarskiej nazywano czasami Burggasse („Zaułek Grodzki”), a fragment od Kotlarskiej do zamku w 1564 roku określano mianem Bei den Keiser Hoffe („Przy Dworze Cesarskim”).

Przy początkowym odcinku Kuźniczej utworzono 29 parceli o szerokości około 6 metrów. Kolejny odcinek, pomiędzy Kotlarską a Nożowniczą, był zasiedlany przez zamożniejszych mieszczan. Posiadłości o numerach 17-23 w wschodniej pierzei były zajmowane przez piekarzy. Już w XIII wieku na posesji nr 57, zlokalizowanej na rogu ul. Igielnej, stał murowany dom.

Na północnej części ulicy, tuż przy zamku, mieszkało dworskie rycerstwo, ale i mniej zamożni Żydzi stanowili część tej różnorodnej społeczności.

Czasy nowożytne i najnowsze

W ciągu wieków ulica Kuźnicza w Wrocławiu była świadkiem wielu istotnych wydarzeń i zmian architektonicznych. Dom o numerze 22, istniejący od XIV lub XV wieku, przeszedł w okresie przełomu XV i XVI stulecia rozbudowę, przekształcając się w zajazd. Został on znacznie przebudowany w 1561 roku i od 1671 roku znany był jako Zajazd Pod Złotym Berłem. Miejsce to odwiedzane było przez wielu znamienitych gości, w tym Józefa Wybickiego oraz Fryderyka Floriana Skarbka i Karola Lipińskiego, a także służyło jako biuro werbunkowe Ludwiga Lützowa. Niestety, zajazd ten nie przetrwał zawirowań drugiej wojny światowej.

W XVIII wieku, na rogu Kuźniczej i obecnego placu Uniwersyteckiego, który obecnie nosi adres ul. Kuźnicza 35, wzniesiono konwikt jezuicki pod wezwaniem św. Józefa, budynek ten kolejno otrzymał nazwę Domu Steffensa.

Pomiędzy 1877 a 1878 rokiem, Wrocławskie Towarzystwo Kolei Ulicznej, znane jako Breslauer Strassen-Eisenbahn Gesellschaft – BSEG, uruchomiło pierwsze linie tramwajowe w mieście. Jedna z tras przebiegała właśnie ulicą Kuźniczą, łącząc Borek z dworcem Nadodrze.

W okresie XIX wieku oraz na początku XX wieku powstało wzdłuż Kuźniczej kilka domów handlowych, z których niestety niewiele pozostało do naszych czasów, ze względu na zniszczenia powodowane wydarzeniami wojennymi w 1945 roku.

Na ul. Kuźniczej 29a funkcjonował wrocławski studencki Teatr Kalambur, który został założony w 1957 roku przez Bogusława Litwińca. W tym samym miejscu od 1983 roku działała również kawiarnia „Pod Kalamburem”.

---

Oceń: Ulica Kuźnicza we Wrocławiu

---