Wrocław Nadodrze

---

Historia

Historia transportu kolejowego w okolicy Wrocławia biegnie od roku 1855, kiedy to Kolej Opolsko-Tarnogórska zaczęła dążyć do uzyskania koncesji na połączenie Wrocławia z Górnym Śląskiem. Trasa miała przebiegać przez Oleśnicę, Kluczbork oraz Lubliniec. Jednak w tym czasie koncesję uzyskały Koleje Górnośląskie, które zarządzały wrocławskim Dworem Głównym. Aż do roku 1859, kiedy to Koleje Górnośląskie zrezygnowały z koncesji, Koleje Opolsko-Tarnogórskie podjęły ponownie starania o realizację połączenia, przy wsparciu nowo utworzonego w 1862 roku Towarzystwa Kolei Prawego Brzegu Odry. Ostatecznie, 13 listopada 1865 roku, koncesję uzyskała Kolej Opolsko-Tarnogórska, która w 1868 zintegrowała się z Towarzystwem Kolei Prawego Brzegu Odry, przyjmując tę nazwę.

Rozpoczęcie działalności Dworzec Nadodrze miało miejsce 28 maja 1868 roku, kiedy to zaczął obsługiwać pociągi kursujące na trasie z Wrocławia do Oleśnicy przez Psie Pole. Już 13 listopada tego samego roku uruchomiono połączenie do Fosowskiego. Na trasie do Psiego Pola znajdował się istotny element inżynieryjny, jakim był stalowy most nad Starą Odrą, łączący Kleczków z Karłowicami. Most usytuowany był w bliskim sąsiedztwie browaru (obecnie Piastowski) oraz Hindenburgbrücke, który dzisiaj znany jest jako Most Warszawski.

Początkowo nadano dworcowi nazwę Rechte-Oder-Ufer-Thorbahnhof, co oznaczało Dworzec Bramny Kolei Prawego Brzegu Odry. Z czasem skrócono ją do Breslau Odert(h)or, odnosząc się do Wrocławia jako Bramy Odrzańskiej. W 1872 roku Towarzystwo Kolei Prawego Brzegu Odry zrealizowało nowy tor w północno-zachodniej część miasta, prowadzący między innymi mostem przez Odrę na lewy brzeg, blisko starego Mostu Mieszczańskiego. Stworzyło to nową łączność z Dworcem Miejskim Kolei Prawego Brzegu Odry, który niestety nie istnieje już dziś, a który znajdował się obok takich dworców jak Dworze Świebodzki i Dworcu Kolei Dolnośląsko-Marchijskiej, w rejonie dzisiejszego placu Orląt Lwowskich oraz ulicy Robotniczej.

Po zakończeniu II wojny światowej, w lipcu 1945 roku, Dworzec Nadodrze był pierwszym obiektem, który mógł obsługiwać przybywające pociągi z wschodnich kierunków. Warto zauważyć, że również to właśnie stąd wyruszyła pierwsza linia tramwajowa we Wrocławiu, która nosiła numer 1, łącząc ten dworzec ze stosunkowo najmniej zrujnowanym osiedlem Biskupinem. Niezwykle istotne jest, że ta linia tramwajowa przetrwała po dziś dzień i kursuje na niemal tej samej trasie, chociaż obecnie znacznie wydłużonej na północ.

Budynek dworca

Budynek dworca w Wrocławiu Nadodrze jest imponującą konstrukcją wykonaną z czerwonej cegły, która nie jest pokryta tynkiem. Jego długość wynosi 190 m, co nawiązuje do popularnych w drugiej połowie XIX wieku, w Niemczech, stylów historyzujących. Dworzec składa się z trzech kondygnacji, a jego trójkondygnacyjny korpus zwieńczony jest trzema ryzalitami. Najbardziej wyróżniający się jest środkowy ryzalit, który posiada cztery kondygnacje i jest ozdobiony arkadowym portykiem.

Warto zaznaczyć, że modernizacja dworca rozpoczęła się w 1912 roku, a zakończono ją dopiero w latach dwudziestych XX wieku, już po I wojnie światowej. W ramach tej modernizacji przeprowadzono przebudowę tuneli oraz peronów, a także wprowadzono zmiany w strefie towarowej.

Bardzo ważnym aspektem działalności dworca jest fakt, że zatrzymują się na nim pociągi osobowe oraz pośpieszne wielu przewoźników świadczących usługi przewozów pasażerskich na Dolnym Śląsku, takich jak PKP Intercity, Polregio oraz Koleje Dolnośląskie.

Nieopodal dworca, na placu Staszica, znajduje się również szereg przystanków końcowych dla regularnych linii autobusowych, które łączą Wrocław z miejscowościami położonymi na północ. W pewnym sensie, ten plac można uznać za drugi, mniejszy dworzec autobusowy, natomiast centralny dworzec autobusowy miasta mieści się w pobliżu stacji Wrocław Główny.

Do roku 1950 na pobliskim styku placu Strzeleckiego i placu Stanisława Staszica mieścił się również dworzec Wrocław Wąskotorowy, obsługiwany przez Kolej Wąskotorową Wrocławsko-Trzebnicko-Prusicką, której działalność rozpoczęła się w 1899 roku. Po 1950 roku stacją końcową tej linii została stacja na peryferiach, przy ul. Na Polance.

W kolejnych latach, w latach 60. XX wieku, decyzja o likwidacji kolei wąskotorowej na trasie Wrocław – Trzebnica doprowadziła do zamknięcia również i tej stacji.

W 2009 roku dworzec Nadodrze przeszedł na własność Urzędu Marszałkowskiego Województwa Dolnośląskiego, a następnie został przekazany dolnośląskiemu oddziałowi Przewozów Regionalnych, które miały stworzyć tam nowe biuro.

W 2022 roku nowym właścicielem dworca Nadodrze została firma DL Invest Group, która zapowiedziała plan modernizacji obiektu. Dworzec ma dalej spełniać funkcję stacji kolejowej, jednocześnie oferując nowe przestrzenie, w tym biura, lokale gastronomiczne oraz handlowe.

Ruch pasażerski

Na stacji Wrocław Nadodrze zatrzymują się różnorodne pociągi, które obejmują większość kategorii oraz niemal wszystkich przewoźników oferujących usługi przewozów pasażerskich na terenie Dolnego Śląska. Do najważniejszych z nich należą PKP InterCity, Polregio oraz Koleje Dolnośląskie. Pasażerowie mogą korzystać z pociągów Intercity, pośpiesznych oraz osobowych, co zapewnia różnorodność oferty przewozowej.

Stacja jest doskonale skomunikowana z innymi istotnymi punktami na mapie Dolnego Śląska. Pojazdy kolei aglomeracyjnej kursują do takich miejsc jak Wrocław Główny, Bierutów, Kluczbork, Krotoszyn, Oleśnica, Ostrów Wielkopolski, Trzebnica oraz Jelcz-Laskowice, umożliwiając mieszkańcom oraz turystom łatwy dostęp do licznych atrakcji regionu.

Rok	Codzienna wymiana pasażerów
2017	700-999
2022	1 400

---

Oceń: Wrocław Nadodrze

---