Wrocław Wąskotorowy


Wrocław Wąskotorowy to miejsce o bogatej historii, będące niegdyś końcowym przystankiem dla pasażerów wąskotorowej linii kolejowej, która łączyła Wrocław z Trzebnicą oraz Prusicami (niem. Breslau–Trebnitz–Prausnitzer Kleinbahn, Wąskotorowa Kolejka Wrocławsko – Trzebnicko – Prusicka). Położony przy placu Stanisława Staszica 2a, wzdłuż ulicy Pomorskiej, znajduje się nieopodal Dworca Nadodrze. Budynek stacji, choć zachowany, zmienił swoje pierwotne funkcje, dostosowując się do nowych warunków.

Warto zaznaczyć, że stacja została zrealizowana na stosunkowo ciasnej działce, sąsiadującej z neoromańskim kościołem św. Bonifacego oraz zachęcającymi do odpoczynku skwerami. Ograniczony charakter przestrzeni zadecydował o zredukowanej funkcjonalności dworca. Pawilon odprawy podróżnych, zaprojektowany według koncepcji Karla Klimma w 1898 roku (w niektórych źródłach wspomina się, że architekt to Joseph Hauke), zrealizowano w formie konstrukcji słupowo-ryglowej.

Na parterze pawilonu zastosowano nieregularny rzut, wydłużony w kierunku północ-południe. Z punktu widzenia architektury, budynek wyróżnia się elementami zaczerpniętymi z niemieckiego późnego średniowiecza oraz wczesnego renesansu, jak również ogólnymi cechami regionalnej architektury niemieckiej z wpływami secesji. Bryłę budynku nakrywa stromy, kryty dachówką, dwuspadowy dach, wzbogacony licznymi ryzalitami, które wpisują się w całość formy architektonicznej. Ciekawym rozwiązaniem jest optyczny podział elewacji na dwie kondygnacje: dolna część muru, pozostawiona nieotynkowana, przypomina północne Niemcy, natomiast górna, otynkowana pomiędzy belkami, kojarzy się z Niemcami południowymi. Dużym oknom, podzielonym elementami konstrukcyjnymi, przypisano rolę doświetlenia dawnej hali poczekalni.

Otwarcie wąskotorowej linii do Trzebnicy, razem z samym dworcem, miało miejsce w 1899 roku. W 1903 roku przebudowano odcinek od dworca do mostu Osobowickiego, dodając do torów trzecią szynę, co umożliwiło jednoczesną eksploatację przez pociągi i tramwaje. Dworzec posiadał układ czołowy i dysponował dwoma torami peronowymi z zachodniej strony budynku oraz dodatkowymi dwoma torami od wschodu, które łączyły się przed kozłem oporowym. Ze względu na krótkie perony, mieszczące jedynie cztery dwuosiowe wagony, dłuższe składy musiały być dzielone przed wjazdem do stacji, co wprowadzało skomplikowane manewry i sprawiało problemy w regularnym kursowaniu tramwajów, prowadząc do powstawania korków w ul. Pomorskiej już w pierwszej połowie XX wieku.

15 grudnia 1951 roku zdecydowano o skróceniu linii oraz zamknięciu Dworca Miejskiego. Obsługę pasażerską oraz nazwę Wrocław Wąskotorowy przejął dotychczasowy dworzec towarowy na Karłowicach, ulokowany przy ul. Na Polance, za mostem Osobowickim. Natomiast budynek Dworca Miejskiego w kolejnych latach pełnił różnorodne funkcje, w tym magazynowe. W latach 60. XX wieku na torach stacyjnych powstała stacja benzynowa. Budynek dworca w latach osiemdziesiątych trafił do parafii św. Bonifacego, która przeprowadziła jego rozbudowę według projektu wrocławskich architektów Wandy i T. Kononowiczów. W efekcie powstała dominująca nad całością bryła, która po adaptacji stała się domem katechetycznym. Dziś obiekt znajduje się w zarządzie Klubu Inteligencji Katolickiej.

Przypisy

  1. Z dniem 15.12.1951 r. dworzec kolei wąskotorowej we Wrocławiu został przeniesiony z placu Staszica na ulicy Na polance, za mostem osobowickim, przyjmując całkowitą obsługę ruchu pasażerskiego. Dojazd tramwajem nr 14. z dziennika „Słowo Polskie”, wydanie niedzielno–poniedziałkowe (16–17 grudnia 1951 r.)

Oceń: Wrocław Wąskotorowy

Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:13