Wrocław Nowy Dwór


Wrocław Nowy Dwór, znany również w języku niemieckim jako Breslau-Mariahöfchen, jest to przystanek osobowy i posterunek odgałęźny zlokalizowany w stolicy Dolnego Śląska. Obsługuje on ruch kolejowy na linii, która prowadzi z Wrocławia Muchoboru do Gubinka.

Ten przystanek odgrywa znaczącą rolę w lokalnym transporcie kolejowym, połączając różne części Wrocławia i umożliwiając podróżnym dostęp do okolicznych miejscowości.

Ruch pasażerski

W poniższym zestawieniu przedstawiono dane na temat ruchu pasażerskiego w Wrocławiu na Nowym Dworze.

RokIlość pasażerów na dobę
2017300-499
2022500-699

Położenie

Przystanek WrocławNowy Dwór jest zlokalizowany w obrębie osiedla o tej samej nazwie, na północ od głównych budynków. Dostęp do peronów znajduje się od strony ulicy Żernickiej.

Historia

Geneza

Obecny przystanek, znany jako Wrocław Nowy Dwór, wybudowano wraz z otwarciem linii kolejowej, którą zrealizowała Kolej Dolnośląsko-Marchijska w lat 1843–1846. W szczególności, budowa odcinka Wrocław – Legnica rozpoczęła się 29 sierpnia 1843 roku, a oficjalne otwarcie miało miejsce 18/19 października 1844 roku.

Przed 1945 r.

W latach 1911–1912, powstał przystanek Maria Höfchen, dogodnie usytuowany przy łącznicy prowadzącej do Wrocławia Zachodniego. Docelowo, przystanek ten miał obsługiwać wieś podmiejską, która została włączona w granice Wrocławia w 1928 roku.

W archiwach Muzeum Architektury we Wrocławiu zachowały się projekty budynku stacji z 1912 roku. Zauważalny jest fakt, że podobny, aczkolwiek powiększony o magazyn, budynek przetrwał do dziś na przystanku Mrozów (stan na 2014 rok). Dodatkowy magazyn na węgiel, zaprojektowany w 1914 roku, dopełnił funkcjonalności dworca.

W okresie lat 20. i 30. XX wieku, Deutsche Reichsbahn miała zamiar wprowadzić elektryfikację trasy Wrocław – Legnica – Drezno, która wówczas stanowiła kluczowy szlak transportowy dla przewozu węgla kamiennego ze Śląska do Niemiec. W szczytowym momencie kursowało tędy nawet sto pociągów dziennie. W 1926 roku powstała stacja transformatorowa przy Nowym Dworze.

Na początku 1938 roku rozpoczęto budowę osiedla wspólnotowego (niem. Gemeinschaftssiedlung) w nowo przyłączonym do Wrocławia przedmieściu, głównie z myślą o pracownikach fabryki pociągów i wagonów Linke-Hofmann Werke. Planowano zrealizować „największy w Breslau od czasów dojścia Hitlera do władzy” kompleks mieszkalny, który mógł pomieścić około 10 tysięcy ludzi, jednakże budowę przerwała II wojna światowa.

Przed końcem drugiej wojny światowej, na przystanku funkcjonował dodatkowy, trzeci tor, który obsługiwał pociągi podmiejskie kursujące z Wrocławia Świebodzkiego do Leśnicy.

Po 1945 r.

Podczas końcowego etapu II wojny światowej, budynek dworca został poważnie uszkodzony i nie przywrócono go do stanu pierwotnego, podobnie jak inne związane z nim obiekty. Po wojnie odtworzono tylko nastawnię wykonawczą WND, a status przystanku wzrósł do rangi stacji.

W czasach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, pomiędzy 1973 a 1989 rokiem, w pobliżu stacji zbudowano osiedle korzystające z technologii wielkiej płyty, które mogło pomieścić 22 tysiące mieszkańców.

W latach 1983-1984 zrealizowano elektryfikację linii kolejowej nr 275, obejmującą pierwszy odcinek do Miłkowic. Odbyła się także modernizacja, która obejmowała na przykład wymianę szyn na bezstykowe. 28 grudnia 1984 roku przystanek Wrocław Nowy Dwór przyjął pierwszy przejeżdżający pociąg elektryczny, obsługiwany jednostką EN57.

Początkowo przystanek dysponował jednym niskim peronem wyspowym, który łączył się poprzez stalową kładkę z obecną ulicą Żernicką oraz nastawnią wykonawczą.

W latach 2003–2004, w trakcie modernizacji odcinka Wrocław Muchobór – Wrocław Żerniki, odbyła się przebudowa przystanku. Zmiany obejmowały nową strukturę torową i sieć trakcyjną, przy jednoczesnym zniesieniu dotychczasowego peronu wyspowego oraz stalowej kładki, w ich miejsce powstały nowoczesne wysokie perony jednokrawędziowe oraz przejście międzyperonowe usytuowane na poziomie torów.

W lipcu 2015 roku, wrocławska filia PKP PLK ogłosiła przetarg na modernizację istniejących peronów przystanku, co wymusiło dodatkowe prace związane z wzmocnieniem ich konstrukcji oraz regulacją nawierzchni.

Linie kolejowe

Zobacz też: Linia kolejowa nr 275.

Przystanek znajduje się na trasie linii kolejowej nr 275, która łączy Wrocław Muchobór z Gubinkiem. Odcinek, na którym usytuowano przystanek, charakteryzuje się następującymi cechami: jest to linia magistralna, dwutorowa, zelektryfikowana, o rozstawie normalnym, posiadająca znaczenie państwowe, a także objęta umowami AGC oraz AGTC.

Infrastruktura

Perony

Na przystanku Wrocław Nowy Dwór znajdują się dwa wysokie, jednokrawędziowe perony, które zostały zaprojektowane z myślą o komforcie podróżnych. Ich wysokość wynosi 0,78 m powyżej główki szyny, co zapewnia wygodne wejście do pociągów. Długość użytkowa każdego z peronów wynosi 200 m, co pozwala na obsługę dłuższych składów. Perony usytuowane są pomiędzy km 6,542 a 6,742 na linii kolejowej nr 275, co czyni je dogodnym punktem przesiadkowym.

Nawierzchnia peronów została wykonana z wytrzymałej, szarej kostki Bauma, a krawędzie obudowane są charakterystycznymi czerwonymi płytami betonowymi. Dojście do przystanku z osiedla Nowy Dwór jest zapewnione poprzez chodnik, który prowadzi z ulicy Żernickiej. Na peronach umieszczone są także ławki oraz wiaty przystankowe, co podnosi komfort oczekiwania na przyjazd pociągu. Dodatkowo, perony są wyposażone w oświetlenie, zegary oraz systemy megafonowe, co zwiększa bezpieczeństwo i komfort podróżnych. Przejście na peron 1 w poziomie szyn zabezpieczają rogatki, które są połączone z sygnalizacją świetlną i dźwiękową.

Nastawnie

W północnej części przystanku, tuż przy peronach, zlokalizowana jest dawna nastawnia wykonawcza WND. Posterunek ten, po zmianie funkcji stacji na posterunek odgałęźny, stracił swoje pierwotne znaczenie i obecnie jest nieczynny. Sterowanie ruchem na tym odcinku odbywa się zdalnie, z wykorzystaniem technologii monitorowania, z Lokalnego Centrum Sterowania mieszczącego się w Wrocławiu Muchobór.

Infrastruktura towarzysząca

W bliskim sąsiedztwie stacji znajduje się budynek nieczynnej lokomotywowni Wrocław Gądów, który przypomina o wcześniejszym funkcjonowaniu tej infrastruktury w regionie. Choć lokomotywownia nie pełni już swojej pierwotnej roli, jej obecność stanowi część historii związanej z rozwojem transportu kolejowego w tym rejonie.

Ruch pociągów

Na odcinku Wrocław –Legnica wszystkie pociągi osobowe są obsługiwane przez Koleje Dolnośląskie. Zgodnie z rozkładem jazdy z lat 2013/2014, na przystanku Wrocław Nowy Dwór zatrzymywały się wszystkie pociągi tego przewoźnika.

Bezpośrednie relacje pociągów KD prowadziły do Wrocławia Głównego oraz powrót do stacji, a ich kolejność według rosnącej odległości od przystanku pierwotnego to:

W omawianym rozkładzie jazdy, przystanek ten obsługiwały również wszystkie pociągi spółki Przewozy Regionalne. Dotyczyło to międzynarodowych pociągów REGIOekspres kursujących na trasie Wrocław Główny – Drezno. Należy dodać, że pociąg Express InterCity „Wawel”, będący jedynym środkiem transportu spółki PKP Intercity w rozkładzie jazdy na trasie Wrocław – Węgliniec, przejeżdżał przystanek bez dokonania zatrzymania.

Komunikacja z przystankiem kolejowym

W pobliżu stacji można znaleźć pętlę tramwajową i autobusową Nowy Dwór P+R, która jest kluczowym punktem komunikacyjnym we Wrocławiu.

Obsługują ją zarówno tramwaje, które zaczęły kursować od września 2023 roku, jak i autobusy, które oferują transport zarówno w ciągu dnia, jak i w nocy.

Dodatkowo, tuż przy pętli znajduje się postój taksówek, co zapewnia dodatkową wygodę dla podróżujących.

Przypisy

  1. Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 2022. [dostęp 17.09.2023 r.]
  2. Jarosław Jakubczak: Uroczysta parada tramwajów i autobusów MPK Wrocław dojechała na Nowy Dwór. Do tego festyn dla pasażerów. Gazeta Wrocławska, 02.09.2023 r. [dostęp 03.09.2023 r.]
  3. Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 18.12.2019 r.]
  4. PKP Polskie Linie Kolejowe: Tablica 260 Wrocław Główny – Zgorzelec. Sieciowy Rozkład Jazdy Pociągów 2013/2014. rozklad.plk-sa.pl, 15.12.2013 r. [dostęp 15.01.2014 r.]
  5. PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4. Wykaz posterunków ruchu i punktów ekspedycyjnych. plk-sa.pl. [dostęp 15.01.2014 r.]
  6. PKP PLK: Naprawa nawierzchni peronowej peronu nr 1 i 2 na stacji Wrocław Nowy Dwór. Platforma Zakupowa PKP Polskie Linie Kolejowe SA. [dostęp 11.09.2015 r.]
  7. Przystanek kolejowy Wrocław Nowy Dwór (d. stacja). dolny-slask.org.pl, 05.11.2008 r. [dostęp 15.01.2014 r.]
  8. Geoportal. Mapa topograficzna. Skala 1:10 000. [dostęp 15.01.2014 r.]
  9. Geoportal. Ortofotomapa. [dostęp 15.01.2014 r.]
  10. Thomas Kunze, „Verein Schlesische Gebirgsbahnen”: E 95. Der Elektrische Zugbetriebe Im Riesengebirge um 1930. [dostęp 09.01.2014 r.] (niem.).
  11. Kolej Dolnośląsko-Marchijska. W: Michał Jerczyński, Stanisław Koziarski: 150 lat kolei na Śląsku. Opole: Instytut Śląski w Opolu, 1992, s. 27-30.
  12. PKP Polskie Linie Kolejowe: Regulamin przydzielania tras pociągów i korzystania z przydzielonych tras pociągów przez licencjonowanych przewoźników kolejowych w ramach rozkładu jazdy pociągów 2013/2014. Załącznik 2.4A. Wykaz peronów. plk-sa.pl. [dostęp 04.01.2014 r.]
  13. Albert Miściorak, Krajobraz kulturowy wrocławskiego osiedla Nowy Dwór, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”. T. 13: Obszary kulturowe współczesnego miasta – funkcje i pogranicza. Red. G. Odoj, M. Szalbot, Katowice 2013, s. 32–46.
  14. Służbowy Rozkład Jazdy Pociągów 2013/2014 dla Przewóżnika Koleje Dolnośląskie S.A. Wrocław: PKP Polskie Linie Kolejowe SA Ekspozytura Zarządzania Ruchem we Wrocławiu, 2013, s. np. 106.
  15. a b c Wrocław Nowy Dwór. covalus.ovh.org. [dostęp 15.01.2014 r.]
  16. Nowy Dwór. dolny-slask.org.pl. [dostęp 15.01.2014 r.]
  17. Przystanek kolejowy Wrocław Nowy Dwór (d. stacja). dolny-slask.org.pl. [dostęp 15.01.2014 r.]
  18. Paweł Terczyński. Droższa niż parowóz (1). „Sygnały”. 1988 r. (brak numeru strony)
  19. szem: Przebudowa linii kolejowej. wiadomosci.gazeta.pl. [dostęp 20.05.2004 r.]
  20. Lokomotywownia Wrocław Gądów (Kuźniki), Wrocław – dolny-slask.org.pl:. dolny-slask.org.pl. [dostęp 15.01.2014 r.]
  21. Stacja kolejowa Wrocław Nowy Dwór, Wrocław – 1912 rok. Fotopolska.eu. [dostęp 15.01.2014 r.]

Oceń: Wrocław Nowy Dwór

Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:9