Ulica Grabarska we Wrocławiu

---

Historia

Ulica Grabarska, o bogatej historii, została wytyczona przed rokiem 1373 i stanowiła ważny łącznik między głównymi ulicami Wrocławia, prowadząc przez posesje znajdujące się w pobliżu. Na rogu z ulicą św. Mikołaja, pod numerem 53, mieściła się karczma Grenzhaus, znana również jako Dom Graniczny, od której to nazwy ulica zyskała swoje miano. W okresie powojennym, w tym samym miejscu działała restauracja „Odra”. Rzeczywistość wojny przyczyniła się do znacznego zniszczenia zabudowy tej ulicy podczas oblężenia Wrocławia w 1945 roku.

Współczesny obraz ul. Grabarskiej to przede wszystkim resztki budynku przy ulicy Grabarskiej 5, w którym znajdował się browar, jednak obecnie obiekt ten pozostaje w stanie ruiny i miał zostać wyburzony. Plany zakładały, że cała przestrzeń miała zostać przekształcona w wielopoziomowy parking, po zburzeniu istniejącej zabudowy. W okresie powojennym teren przylegający do ulicy był w znacznej części niezabudowany, z wyjątkiem dwóch budynków przy ulicy św. Mikołaja, co przyczyniło się do utworzenia parkingów.

Nieco czasu część tego terenu była dzierżawiona przez Władysława Frasyniuka, co sprawiło, że w lokalnej mowie miejsce to zyskało nieformalną nazwę „parkingu Frasyniuka”. W październiku 2012 roku miasto podjęło decyzję o sprzedaży wolnych działek w tym rejonie. Następnie, w styczniu 2014 roku, rozpoczęły się prace nad budową kompleksu biurowego o nazwie Pegaz (Times II), zlokalizowanego na wolnych działkach, jakie znajdują się między istniejącą zabudową, rozciągających się od ulicy Kazimierza Wielkiego aż po Garbarską i ulicę Ruską.

17 listopada 2015 roku miała miejsce uroczystość zawieszenia wiechy, co symbolizowało zakończenie istotnego etapu budowy. Cały projekt został ukończony w czerwcu 2016 roku, a inwstycje zrealizowano przez firmę UBM Polska we współpracy z Autorską Pracownią Architektury Hubka z Wrocławia, przy wykonawstwie firmy PORR Polska Construction. Remont objął również sąsiadujące podwórka oraz elewacje kamienic mieszczących się na rogu ulicy Grabarskiej i ulicy św. Mikołaja. Nazwa Times II koresponduje z innym przylegającym obiektem, budowanym w latach 2007-2008, który nosił nazwę Times i zrealizowany został na bazie dawnego budynku Szpitala Dziecięcego Bożego Grobu.

Nazwy

Historia ulicy Grabarskiej w Wrocławiu jest bogata i pełna zmian, które odzwierciedlają jej rozwój na przestrzeni lat. W ciągu swojej egzystencji, ulica nosiła różne nazwy, które wskazują na jej charakter i związki z lokalną historią.

• Totengasse, od 1489 r. do 1824 r.,
• Grenzhausgasse (Dom Graniczny), od 1824 r. do 1945 r.,
• Grabarska, od 1945 r..

Pierwsza nazwa, Totengasse, miała związek z pobliską ulicą św. Barbary, która łączyła się z ulicą św. Mikołaja. To prawdopodobnie w tym miejscu znajdował się dom, który należał do grabarza związanym z cmentarzem przy kościele św. Barbary.

Następna nazwa, Grenzhausgasse, przetrwała do końca II wojny światowej i pochodziła od średniowiecznej karczmy, której polski odpowiednik to Dom Graniczny. Karczma ta znajdowała się na skrzyżowaniu z ulicą św. Mikołaja, pod numerem 53. Ostateczna nazwa, Grabarska, została nadana w 1945 roku przez Zarząd Miejski i ogłoszona w okólniku nr 94 z 20 grudnia.

Nowa nazwa ulicy odnosi się również do cmentarza, który istniał w tym miejscu jeszcze w XVIII wieku, w sąsiedztwie kościoła św. Barbary. Ulica Grabarska, przez swoją historię, ukazuje zmiany, jakie zaszły w czasie, oraz znaczenie danego miejsca w lokalnej społeczności.

Układ drogowy

Ulica Grabarska we Wrocławiu to istotny element lokalnej infrastruktury, przypisana do drogi gminnej numer 105006D, która ma długość 85 metrów i klasyfikowana jest jako droga dojazdowa. Droga ta mieści się na działce o powierzchni 444 metrów kwadratowych. Ulica prowadzi od ulicy Ruskiej do ulicy św. Mikołaja, co czyni ją ważnym łącznikiem w tej części miasta.

Warto zaznaczyć, że ulica Grabarska łączy się z innymi istotnymi ulicami. Przykładowo, skrzyżowanie z ul. Ruska, która jest ulicą klasy zbiorczej z torowiskiem tramwajowym, jednotorowym. Więcej o tej ulicy można dowiedzieć się pod tym linkiem: ul. Ruska.

Innym ważnym skrzyżowaniem jest połączenie z ulicą św. Mikołaja, również klasy zbiorczej z torowiskiem tramwajowym, jednotorowym. Dalsze informacje o tej ulicy dostępne są tutaj: ul. św. Mikołaja.

Zabudowa i zagospodarowanie

W północnej części ulicy, zarówno jej wschodnia, jak i zachodnia pierzeja, zabudowana jest różnorodnymi budynkami, które znajdują się przy ulicy św. Mikołaja. Wśród nich wyróżnia się zabytkowa kamienica zlokalizowana pod adresem św. Mikołaja 54-55. Na pozostałym odcinku ulicy, aż do ulicy Ruskiej, dominującą formą zabudowy jest kompleks biurowy Pegaz, znany również jako Times II. Obiekt ten, poza funkcją biurową, oferuje dodatkowe powierzchnie handlowo-usługowe dla mieszkańców oraz odwiedzających.

W skład omawianej zabudowy wchodzą nowoczesne budynki, które sięgają 6 kondygnacji nadziemnych. Całkowita powierzchnia użytkowa kompleksu wynosi 16 500 m², w tym dedykowana przestrzeń biurowa to 15 000 m², a przestrzeń handlowo-usługowa – 1 500 m². Dla osób pracujących oraz odwiedzających obiekt przygotowano również 370 miejsc postojowych w parkingach wielostanowiskowych.

Wysokość zabudowy nie przekracza 24 metrów, z wyjątkiem kilku wyjątkowych budynków, które osiągają wysokość do 26 metrów. Ulica ta znajduje się w obszarze, który usytuowany jest na wysokości bezwzględnej między 118 a 119 metrów nad poziomem morza.

Dodatkowo, teren, na którym leży ulica Grabarska, wpisuje się w rejon statystyczny nr 933060. W obrębie tego obszaru gęstość zaludnienia wynosiła 5692 osoby/km², przy zarejestrowanej liczbie 651 osób zameldowanych na dzień 31 grudnia 2018 roku.

Ochrona i zabytki

Ulica Grabarska we Wrocławiu jest częścią obszaru, który został objęty ochroną w ramach znaczącego zespołu urbanistycznego Starego Miasta, datowanego na XIII–XIX wiek. Zespół ten został wpisany do rejestru zabytków pod numerami rej.: 196 z dnia 15.02.1962 oraz A/1580/212 z dnia 12.05.1967 r.. Co więcej, obszar ten zyskał dodatkową ochronę poprzez ustanowienie historical center of the city, który obejmuje szerszy zakres terenów niż wcześniej wspomniany zespół, uzyskując status pomnika historii.

Władze miejskie zdecydowały się na włączenie obszaru Grabarskiej do Parku Kulturowego „Stare Miasto”, co ma na celu ochronę krajobrazu kulturowego. Potrzeba ta wiąże się z zachowaniem, uporządkowaniem oraz właściwym kształtowaniem zarówno kulturowego, jak i historycznego charakteru jednej z najstarszych części Wrocławia.

Wzdłuż ulicy Grabarskiej oraz w jej bezpośrednim sąsiedztwie można zauważyć liczne zabytki, które świadczą o bogatej historii i architekturze tego regionu:

Lokalizacja obiektu	Data budowy, numer rejestru	Zdjęcie
Wschodnia pierzeja
Kamienica, aktualnie budynek biurowo-handlowy ulica św. Mikołaja 54-55	około 1920 r. gez, mpzp	_
Zamknięcie osi widokowej w kierunku południowym
Kamienica z handlowymi I-II kondygnacjami, obecnie budynek mieszkalno-usługowy ulica Ruska 47-48	około 1890 r. gez, mpzp	_

---

Oceń: Ulica Grabarska we Wrocławiu

---