Jaz Psie Pole

---

Funkcje

Jaz pełni kluczową rolę w regulacji poziomów wody, zapewniając zarówno kontrolę nad wodami górnymi, jak i dolnymi. Odpowiada za poziom wody górnej w przypadku Śluzy Miejskiej oraz dolnej dla Śluzy Szczytniki.

Na tym odcinku rzeki znajdują się istotne obiekty hydrotechniczne:

• powyżej znajduje się Jaz Szczytniki, który stanowi część wcześniejszego stopnia wodnego – Stopnia Wodnego Szczytniki,
• poniżej zlokalizowany jest Jaz Różanka, który jest elementem kolejnego stopnia wodnego – Stopnia Wodnego Różanka.

Jaz skutecznie oddziela koryto rzeki:

• na lewym brzegu znajduje się teren osiedla Zacisze,
• prawy brzeg to grobla, która rozdziela Starą Odrę od żeglugowego Kanału Miejskiego.

Stara Odra odgrywa również istotną rolę w regionalnym systemie hydrotechnicznym:

• poniżej jazu, po prawej stronie, łączy się z Kanałem Powodziowym, a nieco dalej, za Mostami Warszawskimi, z Kanałem Żeglugowym,
• powyżej jazu, na lewym brzegu, oddziela się Kanał Miejski, wzdłuż którego prowadzi Droga Wielkiej Żeglugi (Miejska Droga Wodna).

Charakterystyka

W przypadku Jazu Psie Pole, różnica poziomów wody przy standardowym piętrzeniu wynosi 1,35 m. Konstrukcja ta składa się z dwóch przęseł, z których każde ma długość 38 m, co łącznie tworzy prześwit wynoszący 76 m. Całkowita długość jazu to 78,5 m.

W każdym przęśle rozmieszczone są po 29 stalowych kozłów, co daje razem 58 sztuk. Rozstaw kozłów wynosi 1,26 m, a ich wysokość różni się: w przęśle prawym wynosi 2,99 m, natomiast w przęśle lewym 2,79 m. Na tych stalowych kozłach oparto pomosty o szerokości 1,1 m, które umożliwiają obsługę iglic.

W obu przęsłach znajduje się po 316 iglic, co łącznie daje 632 iglice, opierające się na kozłach. Progi jazu mają różne wymiary: w przęśle lewym 0,12 × 0,12 × 3,0 m, a w przęśle prawym 0,12 × 0,12 × 3,2 m. Struktury te mają na celu odpowiednie zarządzanie przepływem wody w obrębie jazu.

Elementy konstrukcji takie jak ponur, który został wykonany z betonu o wysokości 2,20 m oraz poszur z bloków betonowych o wysokości 12,35 m, zostały starannie zaprojektowane. Dwa przyczółki oraz centralny filar o szerokości 2,5 m są także z betonu, dodatkowo oblicowane kamieniem granitowym. Progi w obu przęsłach wykonane są z ciosów granitowych, co zapewnia ich stabilność i trwałość. Iglice, które są kluczowe dla regulacji przepływu, są natomiast z drewna.

Aby wspierać obsługę jazu oraz magazynować niezbędne elementy, zbudowano również budynki przy Ulicy Pasterskiej 1, 1a i 1b. Czas potrzebny na montaż lub demontaż ruchomej konstrukcji jazu wynosi co najmniej 8 godzin roboczych jednej brygady.

Regulacja przepływu wody może być przeprowadzana poprzez demontaż niektórych iglic. W sytuacji, gdy zachodzi potrzeba przepuszczenia większej ilości wody, na przykład podczas wezbrań, kozły po zdemontowaniu iglic mogą być umieszczone na dnie cieku, co zwiększa zdolność jazu do regulacji wód.

---

Oceń: Jaz Psie Pole

---