Wrocław posiada wiele interesujących szlaków wodnych, a jednym z kluczowych elementów tego systemu jest Kanał Miejski. Jest to szczególny kanał wodny, który stanowi część Wrocławskiego Węzła Wodnego, a jego historia związana jest z realizacją dużej inwestycji hydrotechnicznej. Projekt ten miał na celu stworzenie nowej drogi wodnej, która przechodzi przez serce Wrocławia, a kanał w połączeniu z odcinkiem Starej Odry tworzy znaczący element Wrocławskiego Szlaku Miejskiego, znanego również jako Szlak żeglugowy śródmiejski oraz Droga Wielkiej Żeglugi.
Obecny wygląd Kanału Miejskiego jest efektem intensywnych prac hydrotechnicznych, które miały miejsce w latach 1892-1897. W ramach tych działań stworzono nowy szlak żeglugowy, dedykowany głównie transportowi materiałów masowych, w tym węgla pochodzącego z Górnego Śląska. Nowa droga wodna została skonstruowana częściowo w oparciu o istniejące już koryto, które do tej pory służyło do odprowadzania wód wezbraniowych i powodziowych, a częściowo przy użyciu świeżo wybudowanego Kanału Miejskiego.
W trakcie tych prac na Starej Odrze powstały dwa jazy piętrzące wodę, Jaz Szczytniki oraz Jaz Psie Pole, których zadaniem było zapewnienie odpowiednich warunków do funkcjonowania Śluzy Miejskiej, wznoszącej się na Kanale Miejskim. Dodatkowo, na początku kanału zbudowano Śluzę powodziową (Górna śluza miejska), która miała na celu zabezpieczenie przed powodziami.
Przebieg Kanału Miejskiego układa się w następujący sposób:
- początek – Stara Odra,
- budowla wlotowa,
- Śluza Powodziowa – Miejska śluza górna, 3,3 km,
- Nabrzeże Browaru Piastowskiego,
- Nabrzeże przy elewatorze,
- Śluza Miejska, 6,3 jm,
- koniec – Stara Odra.
Kanał Miejski posiada szereg mostów, które przerzucają się nad jego wodami:
- Most Burzowy – Śluza Powodziowa – Wrota Powodziowe – Miejska śluza górna, 3,3 km,
- Mosty Warszawskie (drogowy), 3,8 km,
- Kolejowy Most Warszawski (kolejowy), 4,1 km,
- Mosty Trzebnickie (drogowy), 5,4 km,
- Mosty Osobowickie (drogowy), 6,0 km.
Na uwagę zasługuje też fakt, że Kanał Miejski, będąc oddzielonym od Starej Odry dużą groblą, przyciąga uwagę wrocławian i turystów. Na jej koronie biegnie Ulica Pasterska, a pomiędzy Mostami Trzebnickimi a Mostami Osobowickimi, na szerokiej terasie przy Starej Odrze, znajduje się Kąpielisko Różanka.
Obecny status Kanału Miejskiego sprawia, że nie odgrywa on istotnej roli w transporcie wodnym. Wymiary śluz, takie jak Szczytniki (44,2 m) i Miejska (48 m) bądź 55,80 m, znacznie odbiegają od współczesnych standardów wymaganych dla dużych jednostek pływających. W związku z tym, żegluga transportowa odbywa się głównie przez Kanał Żeglugowy, odcinki Starej Odry oraz Kanał Różanka.
W kontekście wymagań dotyczących statków pływających na Wrocławskim Szlaku Miejskim, aktualnie obowiązują następujące parametry:
- dla statków pojedynczych:
- długość maksymalna 55 m,
- szerokość maksymalna 9 m,
- zanurzenie maksymalne 1,4 m.
- dla zestawów pchanych:
- długość maksymalna 70 m,
- szerokość maksymalna 9 m,
- zanurzenie maksymalne 1,4 m.
Ostatnia waźna informacja dotyczy okresu, w którym ruch żeglugowy jest zamknięty podczas nawigacyjnej przerwy zimowej, kiedy to statki mogą pozostawać w dolnym kanale Śluzy Miejskiej.
Przypisy
- ZARZĄDZENIE DYREKTORA URZĘDU ŻEGLUGI ŚRÓDLĄDOWEJ WE WROCŁAWIU z dnia 01.10.2004 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpieczeństwa ruchu i postoju statków na śródlądowych drogach wodnych. giz.uzs.gov.pl. [dostęp 21.11.2009 r.]
- a b wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego, [dostęp 21.11.2009 r.]
- Wrocławski Węzeł Wodny – Historia. 2wrzdh.ins.pl. [dostęp 21.11.2009 r.]
- www.rekreacja.wroc.pl – Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego [dostęp 23.11.2009 r.]
- wroclaw.pl – Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego [dostęp 21.11.2009 r.]
- a b c Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu: WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE – Studium zagospodarowania przestrzennego pasma Odry - Diagnoza stanu. wbu.wroc.pl. [dostęp 21.11.2009 r.]
- www.atrakcje-wroclawia.pl.tl – Zabytki przy Odrze, rzeka Odra we Wrocławiu [dostęp 21.11.2009 r.]
- Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006.
Pozostałe obiekty w kategorii "Rzeki i kanały wodne":
Odra Północna | Wrocławski węzeł wodny | Węzeł Wodny Bartoszowicko–Opatowicki | Mieszczański Stopień Wodny | Stopień Wodny Bartoszowice | Stopień Wodny Opatowice | Stopień Wodny Rędzin | Czarna Woda (Wrocław) | Stopień Wodny Szczytniki | Stara Widawa | Piaskowy Stopień Wodny | Upust powodziowy Klary | Toczek (strumień) | Śluza Zacisze | Śluza Opatowice | Stopień Wodny Marszowice | Śluza Różanka | Śluza Bartoszowice | Ryńka | Przyłęk (struga)Oceń: Kanał Miejski we Wrocławiu