Węzeł Wodny Bartoszowicko–Opatowicki

---

Obiekty i elementy węzła

W skład Węzła Wodnego Bartoszowicko–Opatowickiego wchodzą różne cieki wodne oraz ich odcinki, które zlokalizowane są w rejonie rozwidlenia rzeki. Najważniejsze z tych elementów to przede wszystkim główne koryto rzeki Odra, Kanał Opatowicki oraz górne odcinki Kanału Powodziowego, Kanału Żeglugowego i Kanału Odpływowego.

Wśród kluczowych obiektów hydrotechnicznych znajdują się:

• w ramach Stopnia Wodnego Opatowice:
• Śluza Opatowice,
• Jaz Opatowice.
• w ramach Stopnia Wodnego Bartoszowice:
• Śluza Bartoszowice,
• Jaz Bartoszowice.
• śluza wałowa na Kanale Odpływowym.

Obecnie śluza wałowa jest wyłączona z funkcjonowania z powodu uszkodzeń, które miały miejsce podczas powodzi tysiąclecia w 1997 roku, w związku z czym została odpowiednio zabezpieczona.

W rejonie omawianego węzła wodnego można znaleźć także istotne przeprawy mostowe:

• Most Bartoszowicki,
• Kładka Opatowicka,
• Kładka Ryczyńska.

Rozmieszczenie budowli

W ramach przedmiotowego projektu węzła wodnego zostały założone istotne elementy budowli piętrzących, które pełnią kluczową rolę w regulacji wód. W tabeli poniżej zaprezentowane zostało rozmieszczenie tych stopni wodnych, które są podstawowymi komponentami węzła.

Typ elementu	Uwaga o biegu	Kierunek	Strona	Przyczółek, ramię kanału	Elementy pomocnicze	Przeprawa
Śluza wałowa	_	Południowo-wschodni	Prawy	Strachocin	_	Kładka
		Kanał Odpływowy			Zabezpieczenie ścianką Laresena
		Północno-zachodni	Lewy	Swojczyce (Popiele)	Grobla Łanieska
Śluza Bartoszowice	244,4 km Odry 0,5 Kanału Żeglugowego	Północno-wschodni	Prawy		_	Kładka Ryczyńska
		Kanał Żeglugowy			Wrota przeciwpowodziowe
		Południowo-zachodni	Lewy	Grobla rozdzielająca kanały (Ulica Folwarczna)	Budynki administracyjne i techniczne
Jaz Bartoszowice	0,45 km Kanału Powodziowego	Północno-wschodni	Prawy		_	Most Bartoszowicki
		Kanał Powodziowy			Dodatkowe zamknięcia iglicowe
		Południowo-zachodni	Lewy	Bartoszowice	Ulica Kanałowa, Grobla Szczytnicko–Bartoszowicka
Jaz Opatowice	245,035 km Odry	Północny	Prawy		Budynek sterowni jazu Grobla Szczytnicko–Bartoszowicka	Kładka Opatowicka
		Odra			_
		Południowy	Lewy	Wyspa Opatowicka	Przepławka dla ryb
Śluza Opatowice	1,0 km Kanału Opatowickiego	Północny	Prawy		Przystań	Most stalowy (nieistniejący)
		Kanał Opatowicki			_
		Południowy	Lewy	Opatowice	Budynki administracyjne i techniczne Grobla Opatowicka Wschodnia

Historia

W obecnym kształcie Bartoszowicko–Opatowickiego Węzła Wodnego zrealizowano istotną inwestycję hydrotechniczną, która odpowiada na potrzebę budowy nowych obiektów oraz systemu ochrony przed powodziami, co stało się kluczowe po tragedii, jaką była wielka powódź w 1903 roku. Realizacja projektu miała miejsce w latach 1913–1917, a jej celem była nie tylko budowa infrastruktury, ale także stworzenie efektywnej drogi dla żeglugi, umożliwiającej transport ładunków masowych.

W trakcie przedsięwzięcia powstały dwa nowe kanały wodne, które w dużej części przebiegają po starych korytach rzeki. Stworzono Kanał Powodziowy, Kanał Żeglugowy oraz stopień wodny, jak również nowy Kanał Opatowicki, który zastąpił stary przekop. Dodatkowo, w ramach projektu, zrealizowano przerzut wód do Widawy. Część istniejących wcześniej obiektów została poddana modernizacji lub renowacji, natomiast inne, które uległy zniszczeniu, zostały usunięte.

W szczególności ważnym aspektem były mosty, które zniszczono podczas II wojny światowej. Mosty te, w tym te nad Śluzą Opatowice oraz nad Śluzą Bartoszowice, uległy dewastacji. Na szczęście, Most Bartoszowicki, który również uległ zniszczeniu, został odbudowany do pierwotnego kształtu w 1948 roku, tuż po zakończeniu działań wojennych.

Miejsce w układzie funkcjonalnym

Wrocław, ulokowany nad skanalizowanym odcinkiem rzeki Odry, stanowi istotny węzeł transportu wodnego, a Bartoszowicko–Opatowicki Węzeł Wodny, leżący na rozwidleniu szlaków żeglugowych prowadzących przez miasto, odgrywa znaczącą rolę w tej sieci. Ten węzeł nie tylko ułatwia przewóz towarów, ale także wspiera żeglugę miejską.

Szlaki żeglugowe, które przechodzą przez ten węzeł, można podzielić na kilka istotnych dróg wodnych:

• Główna (Północna) Droga Wodna, charakteryzująca się najlepszymi parametrami żeglugowymi spośród tras w Wrocławiu, oznaczona jako Europejska Droga Wodna E–30,
• Miejska Droga Wodna, która ma gorsze parametry, klasyfikowana jako II klasa drogi wodnej o znaczeniu regionalnym,
• Mieszczańska Droga Wodna, która obecnie nie jest uznawana za drogę wodną zgodnie z przepisami prawa, jak w rozporządzeniu Rady Ministrów dotyczącego śródlądowych dróg wodnych; nie została także uwzględniona w wykazach śródlądowych dróg wodnych.

Niemniej jednak, śródmiejskie szlaki żeglugowe zostały udostępnione dla żeglugi dzięki decyzjom podjętym przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, co czyni ten węzeł kluczowym elementem w zintegrowanym systemie transportu wodnego w regionie.

Rozdział wód w WWW

„Jak wcześniej wspomniano, rozdział wód rzeki Odry, która dociera do Wrocławskiego Węzła Wodnego, odbywa się w Węźle Wodnym Bartoszowicko–Opatowickim. Po katastrofalnej powodzi tysiąclecia, rozpoczęto opracowywanie planów mających na celu zabezpieczenie Wrocławia przed podobnymi zjawiskami w przyszłości. W planie przewidziano zakres koniecznych inwestycji oraz mechanizmy rozdziału wód na różne kanały i ramiona rzeki.

W tym kontekście, dwa kluczowe węzły wodne w ramach WWW to Bartoszowicko–Opatowicki oraz współdziałający z nim Szczytnicki. Propozycje dotyczące kształtowania rozdziału wód powodziowych w Węźle Wodnym Bartoszowicko–Opatowickim są następujące:

• Kanał Powodziowy – 1300 m³/s,
• przelew do Widawy – 147 m³/s,
• Odra miejska – 1310 m³/s; w tym kontekście, szczególną uwagę zwraca podział wód w Szczytnickim Węźle Wodnym:
• – Stara Odra – 646 m³/s,
• – Odra śródmiejska (Śródmiejski Węzeł Wodny) – 664 m³/s.

---

Oceń: Węzeł Wodny Bartoszowicko–Opatowicki

---