Szczytnicki Węzeł Wodny

Inwestycje, które miały miejsce w latach 1892–1897, znacząco przyczyniły się do formowania Szczytnickiego Węzła Wodnego. Stworzono wówczas nową drogę wodną oraz system zapobiegający powodziom, znany jako I Kanalizacja Odry oraz Droga Wielkiej Żeglugi. Owa budowla znajduje się poniżej Bartoszowicko–Opatowickiego Węzła Wodnego, który zarządza wszystkimi wodami Odry wpływającymi do miasta, kierując je na trzy dostępne szlaki: Kanał Powodziowy (przez Stopień Wodny Bartoszowice), przekierowanie wód do Widawy (przez Kanał Odpływowy), oraz do Odrę miejską (przez Stopień Wodny Opatowice).

Woda przepuszczana przez Stopień Wodny Opatowice jest kierowana jednoznacznie do koryta Odry, które stworzono w czasie budowy przekopu między 1531 a 1555 rokiem. Południowo od tego przekopu znajdują się osiedla, takie jak Bierdzany, Siedlec oraz Rakowiec, natomiast na północy rozciąga się teren Wielkiej Wyspy. Wody rzeki przez Szczytnicki Węzeł Wodny są skierowane do Śródmiejskiego Węzła Wodnego poprzez śródmiejskie ramię Odry.

W obrębie Szczytnickiego Węzła Wodnego można wyróżnić kilka istotnych elementów, takich jak:

• odcinek rzeki, który jest korytem Odry miejskiej,
• rozwidlenie przypominające prostokątne odejście koryta Starej Odry w 250,1 km biegu rzeki,
• Wyspa Szczytnicka,
• rozwidlenie: Przekop Szczytnicki.
• Stopień Wodny Szczytniki, który obejmuje:
• Jaz Szczytniki, usytuowany w 0,1 km Starej Odry, oraz
• Śluzę Szczytniki, znajdującą się w Przekopie Szczytnickim,
• ujście Przekopu Szczytnickiego do Starej Odry, na północnym krańcu Wyspy Szczytnickiej.

Prowadzone przez Szczytnicki Węzeł Wodny szlaki wodne określane są mianem dróg wodnych II klasy, o znaczeniu regionalnym, funkcjonując jako miejsca przemieszczania się. Główna droga wodna to Kanał Żeglugowy. Mimo że szlak wodny przez Śródmiejski Węzeł Wodny nie jest zgodny z przepisami jako droga wodna, jest nadal wykorzystywany do celów turystycznych oraz rekreacyjnych.

Po powodzi tysiąclecia jaz szczytnicki przetrwał poważne zniszczenia, jednak poddano go renowacji oraz modernizacji, dostosowując do nowych zasad rozdziału wód wezbraniowych w ramach Wrocławskiego Węzła Wodnego. Planowane jest, że do Szczytnickiego Węzła Wodnego będzie kierowane 1 310 m3/s wód, z czego:

• Stara Odra ma otrzymywać 646 m3/s,
• Odra śródmiejska (Śródmiejski Węzeł Wodny) ma przyjmować 664 m3/s.