Stopień Wodny Psie Pole

---

Elementy stopnia wodnego

Stopień Wodny Psie Pole składa się z różnych kluczowych struktur wodnych, które pełnią istotne funkcje hydrotechniczne. Główne elementy tego systemu to:

• Jaz Psie Pole,
• Śluza Miejska.

Ważnymi dodatkowymi komponentami są:

• Brama Przeciwpowodziowa,
• wrota przeciwpowodziowe znajdujące się w głowie dolnej Śluzy Miejskiej.

Obok tych podstawowych elementów, zbudowano także zespół budowli pomocniczych związanych z funkcjonowaniem stopnia wodnego, w tym:

• Most Burzowy,
• budynki mieszkalne, administracyjne i gospodarcze,
• budynki obsługujące jaz oraz bramę przeciwpowodziową,
• budynki związane z funkcjonowaniem śluzy,
• umocnienia brzegów, obwałowania i groble, włącznie z językiem rozdzielczym grobli, który oddziela Starą Odrę od Kanału Miejskiego.

Lokalizacja stopnia

Stopień wodny Psie Pole wyróżnia się swoją wyjątkową architekturą, ponieważ jego elementy są rozproszone wzdłuż rzeki w dwóch odrębnych lokalizacjach. W pierwszej grupie znajdują się takie obiekty jak jaz i brama przeciwpowodziowa, jak również budynki związane z ich obsługą. Ta część stopnia zlokalizowana jest w okolicy osiedli Ołbin oraz Plac Grunwaldzki, w odległości około 3 kilometrów wzdłuż Starej Odry oraz Kanału Miejskiego.

Drugą grupę obiektów tworzy śluza z wrotami przeciwpowodziowymi oraz towarzyszące jej budynki obsługowe. Te konstrukcje znajdują się w pobliżu osiedla Kleczków, co lokuje je około 3-4 kilometrów poniżej pierwszej grupy budynków, czyli w zakresie 6-7 kilometrów biegu Kanału Miejskiego.

Miejsce w układzie funkcjonalnym

Stopień Wodny Psie Pole znajduje się na skanalizowanym odcinku rzeki Odra, co czyni go jednym z wielu funkcjonujących stopni piętrzących, które mają za zadanie utrzymanie odpowiedniego poziomu wody. W kontekście tego systemu, wszystko zaczyna się od Stopnia Wodnego Szczytniki, który kształtuje poziom wody dolnej, a jego lokalizację można zobaczyć pod tym linkiem: Stopień Wodny Szczytniki.

Następnym stopniem w sekwencji, który wpływa na poziom wody dolnej, jest:

• cz częściowo Stopień Wodny Różanka dla Jazu Psie Pole,
• cz częściowo Stopień Wodny Rędzin dla Śluzy Miejskiej.

Warto również zaznaczyć, że równolegle do Stopnia Wodnego Psie Pole funkcjonują:

• na tzw. Głównej Drodze Wodnej we Wrocławiu,
• – Stopień Wodny Zacisze dla Jazu Psie Pole,
• – Stopień Wodny Różanka dla Śluzy Miejskiej,
• na Odrze Śródmiejskiej, Mieszczański Stopień Wodny.

Budowa drogi wodnej, nazywanej Drogą Wielkiej Żeglugi, miała na celu zaspokojenie potrzeb transportowych. Jednakże z czasem okazało się, że infrastruktura ta nie jest w stanie sprostać rosnącym wymaganiom, co dotyczyło szczególnie:

• wymiarów śluz,
• głębokości tranzytowych na szlaku.

Z perspektywy współczesnych kryteriów, ta droga wodna ma charakter lokalny oraz pomocniczy. Wymiary śluz, w tym Śluzy Miejskiej wchodzącej w skład stopnia wodnego, są niestety zbyt skromne, co skutkuje tym, że odpowiadają jedynie II klasie dróg wodnych.

Nie zapomnij, aby zapoznać się z osobnymi artykułami: Drogi wodne we Wrocławiu oraz Śluzy wodne we Wrocławiu, które dostarczą dalszych informacji na ten temat.

Obiekty podstawowe

Podstawowe elementy, które wchodzą w skład stopnia wodnego, obejmują różnorodne budowle piętrzące, takie jak jaz, śluza oraz wrota przeciwpowodziowe, które odgrywają kluczową rolę w zarządzaniu wodami.

W celu uzyskania bardziej szczegółowych informacji na temat tych struktur, zachęcamy do zapoznania się z poniższymi artykułami:

• Jaz Psie Pole,
• Brama Przeciwpowodziowa,
• Śluza Miejska we Wrocławiu.

Są to istotne obiekty, które nie tylko zapewniają ochronę przed powodziami, ale również wpływają na regulację i kontrolowanie poziomu wód w rzece.

Obiekty pomocnicze

Obiekty pomocnicze stopnia wodnego stanowią istotny element infrastruktury, obejmując różnorodne budynki oraz konstrukcje uzupełniające główne budowle piętrzące. Do kluczowych obiektów należy Most Burzowy, który jest ściśle powiązany zarówno konstrukcyjnie, jak i funkcjonalnie z Bramą Przeciwpowodziową. Most ten został zaprojektowany, aby wspierać funkcjonowanie Bramy, na którym znajdują się tory prowadzące do zamknięcia bramy (wrota wsporne) oraz zapewnia dostęp do jazu kozłowo-iglicowego, co umożliwia dojście z pobliskich budynków mieszkalnych, gospodarczych oraz administracyjnych.

Warto również zaznaczyć, że w początkowym okresie XX wieku zrealizowano krótki odcinek toru, łączącego nowy magazyn iglic z mostem bramy przeciwpowodziowej. Wraz z budową stopnia wodnego powstała nowa zabudowa, w tym budynki mieszkalne dla pracowników, obiekty administracyjne oraz budynki gospodarcze. Względy związane z dużymi odległościami pomiędzy tymi obiektami, wynoszącymi około 3-4 kilometry, skłoniły do zbudowania dwóch odrębnych grup budynków.

Pierwsze obiekty, w tym mieszkalne i biurowe dla kierownika stopnia oraz magazyn iglic, zostały wzniesione w latach 1895-1898. Kolejnym istotnym elementem był budynek gospodarczy zbudowany w 1899 roku. Później wybudowano nowy magazyn iglic w technologii murowanej, który zastąpił wcześniejszy drewniany budynek. Do nowego budynku mieszkalnego przydzielono miejsce dla dwóch rodzin pracowników stopnia wodnego. Na przełomie XIX i XX wieku dokonano także budowy komórek gospodarczych przy budynkach mieszkalnych oraz nowej szopy z tzw. muru pruskiego.

W okresie przedwojennym przeprowadzono przebudowę starego magazynu iglic, w której wydzielono pomieszczenia dyżurek. W latach 70. XX wieku obiekt przeszedł dalszą przebudowę z przemianą jego funkcji. Przy śluzie, w 1895 roku, zbudowano biuro budowy, a następnie powstały budynek mieszkalny oraz gospodarczy. W 1898 roku wzniesiono również szkieletowy budynek przepompowni, a nieco później obok niego postawiono szopę roboczą.

---

Oceń: Stopień Wodny Psie Pole

---