Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I

Jaz ten pełni niezwykle ważną funkcję, ponieważ ściśle kooperuje z elektrownią wodną I (znaną również jako Południowa), a jego głównym zadaniem jest utrzymywanie optymalnego poziomu piętrzenia wody, co jest kluczowe dla maksymalizacji produkcji energii elektrycznej. Poza tym, jaz współdziała również z jazem oraz elektrownią II (Północną), co dodatkowo podkreśla jego znaczenie. Znajduje się on w punkcie 252,45 km na biegu rzeki.

Budowla została zrealizowana w latach 1921–1924, a następnie w 1959 roku przeszła gruntowną przebudowę, która miała na celu podniesienie poziomu piętrzenia o imponujące 96 cm. W wyniku katastrofalnej powodzi tysiąclecia konieczne były dodatkowe prace remontowe, które obejmowały między innymi nabrzeża przylegające do jazu. Dziś, po wprowadzeniu nowych regulacji przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu, jaz oraz inne obiekty elektrowni wspierają nie tylko produkcję energii, ale również zapewniają odpowiedni poziom wody dla żeglugi oraz przystani jachtowych, takich jak Marina Topacz oraz dla pasażerskiego transportu wodnego.

Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław I charakteryzuje się konstrukcją trójprzęsłową, co oznacza, że jego budowa składa się z trzech przęseł:

• przęsło prawe, północne o długości 6,5 m z zamknięciem składającym się z trzech zasuw,
• przęsło środkowe o długości 22,4 m, które jest jazem stałym i nie wymaga dodatkowych zamknięć,
• przęsło lewe, południowe, mające długość 11,0 m z zamknięciem w formie czterech zasuw.

Lewy, północny przyczółek jazu sąsiaduje z niewielką wysepką, która nie ma swojej nazwy i jest oddzielona od Kępy Mieszczańskiej kanałem Śluzy Mieszczańskiej. Z kolei prawy, południowy przyczółek wspiera konstrukcję Elektrowni Wodnej Wrocław I i opiera się na drugiej wysepce, stąd jego bezpośredni związek z funkcjonowaniem tego ważnego obiektu.

W latach 1941–1942 jaz przeszedł znaczące zmiany, kiedy to jego konstrukcję palowo-kamienną przekształcono na nowoczesną z betonową budową oraz okładziną granitową. Obecny spad wody wynosi 5,65 m, co czyni ten jaz niezwykle interesującym obiektem zarówno z perspektywy inżynierii, jak i hydrotechniki.