Przekop Szczytnicki to istotny element Wrocławskiego Węzła Wodnego, który pełni kluczową rolę jako kanal wodny (przekop) w obrębie miasta. Jego powstanie, a także cały projekt, były częścią szeroko zakrojonej inwestycji hydrotechnicznej, mającej na celu stworzenie nowej drogi wodnej w Wrocławiu. Obok Starej Odry oraz Kanału Miejskiego, stanowi on integralny element Wrocławskiego Szlaku Miejskiego, który jest istotną trasą żeglugową dla poruszających się po wodach śródmieścia.
Początek kanału wyznaczony jest na 250 km biegu rzeki Odry. Przekop ten, w swoim aktualnym kształcie, stanowi efekty inwestycji realizowanej w latach 1892–1897. Podczas tej przebudowy pojawiły się nowe możliwości transportu wodnego, co znacznie wpłynęło na przewóz materiałów masowych, w szczególności węgla na terenie Górnego Śląska.
Ważnym elementem tej inwestycji było wykorzystanie wcześniej istniejącego koryta, które służyło do odprowadzania wód wezbraniowych i powodziowych oraz nowego Kanału Miejskiego, przez który przeprowadzono nową drogę wodną. Powstanie Przekopu Szczytnickiego było również czynnikiem, który przyczynił się do uformowania Wyspy Szczytnickiej. Wyspa ta jest częścią Stopnia Wodnego Szczytniki i oddziela Jaz Szczytniki od Śluzy Szczytniki.
Współczesne znaczenie Przekopu Szczytnickiego w kontekście rozwoju transportu wodnego oraz jego wpływ na lokalne ekosystemy i gospodarkę wodną, czynią go obiektem wartym bliższego poznania.
Przebieg
Trasa Przekopu Szczytnickiego jest wytyczona w następujący sposób:
- rozpoczyna się w Górnej Odrze Wrocławskiej,
- następnie przechodzi przez Śluza Szczytniki, co stanowi początek 0+250 m kanału Przekop Szczytnicki,
- a kończy na Starej Odrze.
Użytkowanie i znaczenie
Obecnie szlak żeglugowy Przekopu Szczytnickiego nie odgrywa istotnej roli w transporcie. Długości śluz, m.in. Szczytniki – 44,2 m oraz Miejska – 48 m (ewentualnie 55,80 m), są niewystarczające według nowoczesnych standardów. Obecnie transport wodny prowadzony jest przez Kanał Żeglugowy, odcinki Starej Odry oraz Kanał Różanka.
Przekop Szczytnicki znalazł jednak swoje wykorzystanie w kontekście turystyki i rekreacji. Z Przystani Zwierzynieckiej organizowane są rejsy, które prowadzą przez ten szlak w kierunku centrum miasta oraz Górną Odrą w stronę Wyspy Opatowickiej. Awanport górny śluzy na Przekopie służy jako przystań oraz miejsce zimowania dla różnych jednostek pływających.
W bezpośrednim sąsiedztwie kanału znajduje się Politechnika Wrocławska, co dodaje dodatkowego uroku temu rejonowi i sprawia, że jest popularnym miejscem zarówno dla studentów, jak i osób poszukujących rekreacyjnych form spędzania czasu.
Przypisy
- WATER SERVICE, Spółka z.o.o. – ŚLUZA SZCZYTNIKI. waterservice-pl.com. [dostęp 23.11.2009 r.]
- Klub Studencki TAWERNA [dostęp 23.11.2009 r.]
- www.wroclaw.pl – Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego [dostęp 23.11.2009 r.]
- wrosystem.um.wroc.pl: Fundacja Otwartego Muzeum Techniki, Wrocław 2007, Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego, [dostęp 23.11.2009 r.]
- www.rekreacja.wroc.pl – Budowle hydrotechniczne Wrocławskiego Węzła Wodnego [dostęp 23.11.2009 r.]
- a b c www.rekreacja.wroc.pl. rekreacja.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-08)]. [dostęp 23.11.2009 r.]
- Wrocławski Węzeł Wodny – Historia. 2wrzdh.ins.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-04-07)]. [dostęp 23.11.2009 r.]
- a b c Wojewódzkie Biuro Urbanistyczne we Wrocławiu: WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE – Studium zagospodarowania przestrzennego pasma Odry - Diagnoza stanu. wbu.wroc.pl. [dostęp 23.11.2009 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Rzeki i kanały wodne":
Przyłęk (struga) | Ryńka | Śluza Bartoszowice | Śluza Różanka | Stopień Wodny Marszowice | Śluza Opatowice | Śluza Zacisze | Toczek (strumień) | Upust powodziowy Klary | Piaskowy Stopień Wodny | Piaskówka (rzeka) | Kanał Jazu Macieja we Wrocławiu | Jaz św. Klary | Jaz Psie Pole | Jaz Bartoszowice | Mokrzyca (strumień) | Kanał Różanka | Jaz Rędzin | Jaz Elektrowni Wodnej Wrocław II | Dobra (dopływ Widawy)Oceń: Przekop Szczytnicki