Most Tumski, znany również jako most Katedralny, most Zakochanych i most Miłości, to dwuprzęsłowy most stalowy, charakterystyczny dla Wrocławia, zbudowany w 1889 roku. Przeprawa ta wznosi się nad północną odnogą Odry, łącząc Ostrów Tumski z Wyspą Piasek. Zastąpił wcześniejszy most drewniany, nosząc do 1945 roku nazwę Dombrücke. Most ten łączy również ulicę Katedralną z ulicą Najświętszej Marii Panny.
Pierwsze konstrukcje w tym miejscu mają swoje korzenie co najmniej w XII wieku i przez wiele lat wytyczały granicę między jurysdykcją miejską a kościelną. Most Tumski przeszedł przez wieki liczne zniszczenia oraz naprawy, a zapisy historyczne wskazują na katastrofę, która miała miejsce w 1423 roku, kiedy to procesja uległa nieszczęściu na moście w Niedzielę Palmową. W kolejnych stuleciach most był przeważnie drewnianą konstrukcją, aż do połowy XIX wieku, kiedy to został przekształcony w budowlę trapezowo-wieszarową.
Obecny stalowy most ma przez 52,19 metra długości i 6,84 metra szerokości, przy czym wysokość portalu wynosi 6,9 metra, a przęsła mierzą odpowiednio 25,19 oraz 25,93 metra. Most zbudowano z kratownic stalowych systemu Gerbera, wyprodukowanych w Hucie Piła. Elementy mostu zostały dostarczone drogą wodną, co pozwoliło na ich stosunkowo tani transport. Cała konstrukcja została zmontowana przez zakład G. Ruffera, a prace wykończeniowe przeprowadziła firma metaloplastyczna Gustawa Trelenberga.
Warto zaznaczyć, że bramka portalowa oraz górna część kratownic nie pełnią żadnych funkcji konstrukcyjnych. Kształt mostu został nawiązany do zwycięskiego projektu mostu z Mannheim, przystosowanego do podziału na dwa przęsła. Uroczystość otwarcia mostu odbyła się w obecności ważnych przedstawicieli władz, takich jak radca budowlany Alexander Kaumann oraz nadburmistrz Ferdynand Friedensburg.
W 1945 roku most przeszedł kompleksowy remont, podczas którego usunięto najcięższe uszkodzenia powstałe podczas oblężenia Wrocławia. Chociaż naprawy wykonano, niektóre elementy nadal noszą ślady ostrzału. Ostatni gruntowny remont miał miejsce w 1992 roku, kiedy to stary pokład został zastąpiony nowym, który składał się ze spawanych blach. W dniu 15 października 1976 roku most Tumski został wpisany do rejestru zabytków.
Zarówno przy moście, jak i na brzegach Wyspy Piasek, odwiedzający mogą podziwiać figury św. Jadwigi oraz św. Jana Chrzciciela, które zostały wykonane z piaskowca przez Gustawa Grunenberga w 1893 roku. Dodatkowo, na moście znajdują się stare, ręcznie obsługiwane lampy gazowe.
Obszar mostu charakteryzuje się szerokością jezdni wynoszącą 4,50 m oraz dwoma chodnikami o szerokości 1,17 m każdy. Z uwagi na zabytkowy charakter mostu, ruch pojazdów samochodowych bez specjalnych zezwoleń jest zabroniony, a jego maksymalne obciążenie wynosi 10 ton. W lipcu 2019 roku most został wyłączony z jakiejkolwiek formy ruchu, w tym pieszego, na czas generalnego remontu. Prace zakończyły się w lutym 2020 roku, z rezultatami obejmującymi między innymi czyszczenie kamiennych podpór oraz modernizację jezdni, a także demontaż kłódek miłości, które ważyły łącznie 17 ton.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 28.09.2016 r.]
- Most Tumski we Wrocławiu – atrakcje i zwiedzanie [online], VisitWroclaw.eu [dostęp 20.07.2023 r.]
- Most Tumski w remoncie - trwa zdejmowanie kłódek [online], Wroclaw.pl, 20.05.2024 r. [dostęp 20.05.2024 r.]
- Most Tumski otwarty po remoncie [ZDJĘCIA,WIDEO] [online], www.tuwroclaw.com [dostęp 08.05.2024 r.]
- Poprawa stanu technicznego mostu Tumskiego [online], Wroclaw.pl, 07.05.2024 r. [dostęp 08.05.2024 r.]
- Nabór pomysłów: jakim miejskim "znakiem miłości" zastąpić metalowe kłódki? [online], Wroclaw.pl [dostęp 08.05.2024 r.]
- Encyklopedia Wrocławia. Jan Harasimowicz (red.). Wyd. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006 r., s. 197. ISBN 83-7384-561-5.
- a b von Scholtz 1890 ↓.
Pozostałe obiekty w kategorii "Mosty i wiadukty":
Most Zaleski | Most Żernicki | Mosty Pomorskie | Mosty Średzkie | Most Brodzki | Most Burzowy | Most Kłokoczycki | Kładka Siedlecka | Most Jarnołtowski | Most Muchoborski | Most św. Klary | Most Strzegomski | Most Słodowy | Most Sikorskiego | Most Rędziński | Most Piotra Skargi | Most Pilczycki | Most Pawłowicki | Most Partynicki | Most OporowskiOceń: Most Tumski