Pałac Wallenberg-Pachalych we Wrocławiu

---

Historia i architektura pałacu

W roku około 1785, prominentny bankier i główny kontroler podatkowy Kamery Wojenno-Skarbowej, Gideon III von Pachaly, nabył od krewnej działkę, na której dziś można zobaczyć Nowy Dwór (niem. Maria Höfchen). Znajdowała się ona przy ówczesnej ulicy Roßmarkt, obecnie znanej jako Koński Targ. W latach 1785–1787 zrealizował projekt trzykondygnacyjnego budynku, który wyróżniał się dwutraktowym oraz trzynastoosiowym korpusem utrzymanym w stylu wczesnego klasycyzmu. Autorem projektu był uznawany za wybitnego architekta śląskiego, Carl Gotthard Langhans.

Pałac pierwotnie wznosił się nad rzeką Czarną Oławą, która została całkowicie zasypana około roku 1869. Wspaniała rezydencja zajmująca pierwsze piętro była miejscem luksusowym. W jej wnętrzach zachowały się piękne stiuki oraz kominek z niszą, flankowany z obu stron eleganckimi hermami. Warto zwrócić uwagę na salę o eliptycznym kształcie, w której znajdują się cztery narożne wnęki, otoczone jońskimi kolumnami. Autorem malowidła na plafonie, przedstawiającego postać Chronosa, był Philipp Anton Bartsch, który wykonał to dzieło w 1788 roku.

Na parterze budynku mieściły się działalności związane z bankowością – w tym kantor wymiany walut oraz biuro obsługi spedycji towarów, do których wjeżdżały wozy, aby rozładowywać przesyłki w ogromnej sieni. W roku 1810 architekt Carl Ferdinand Langhans, syn Carla Gottharda Langhansa, przeprowadził znaczne rozbudowy pałacu, dodając trójosiowe skrzydło zachodnie, ozdobione eleganckimi jońskimi pilastrami.

W roku 1890 Hermann Wolfram zaprojektował nowe południowe skrzydło w stylu neobarokowym, które obejmowało stajnię w przyziemiu, zamykając jednocześnie wewnętrzny dziedziniec pałacu. Ta niewielka stajnia dla koni jest obecnie jedynym takim zachowanym przykładem znajdującym się w budynku mieszkalnym na terenie miasta.

W ciągu wielu lat pałac gościł wiele znaczących postaci, w tym Johann Wolfgang von Goethe oraz Fryderyka Wilhelma IV, a także Ludwiga Yorcka von Wartenburg i Wilhelma I. W roku 1841 doszło do ważnego zjednoczenia dwóch arystokratycznych rodów – von Pachalych oraz von Wallenbergów, które oficjalnie połączyły swoje nazwiska i herby za sprawą Gideona I von Wallenberga-Pachaly’ego (1817–1869).

Od 1884 do 1922 roku siedziba stanowiła również Konsulat Królestwa Szwecji, którego konsulatu przez 43 lata piastował Gotthard von Wallenberg-Pachaly (1850–1924). W latach 1920–1945 obiekt był dzierżawiony przez Commerz- und Privat-Bank, a II wojna światowa niemal nie wpłynęła na stan jego konstrukcji, gdyż wewnętrzne wnętrza nie doświadczyły dewastacji.

Po zakończeniu działań wojennych, kilka tygodni później, pałac został przekazany nowo powołanemu Uniwersytetowi Wrocławskiemu, który dostosował budynek do użytku bibliotecznego, w tym urządził oddział opracowywania zbiorów, gabinety dyrektorskie oraz administrację Biblioteki Uniwersyteckiej. W listopadzie 2013 roku Uniwersytet wystawił pałac na sprzedaż, przenosząc instytucje biblioteczne do nowoczesnego obiektu przy ul. Joliot-Curie 12. W kwietniu 2019 roku sprzedano go krakowskiemu deweloperowi firma Geo Mieszkanie i Dom (obecnie Geo Grupa Deweloperska) za kwotę 14 700 000 zł.

---

Oceń: Pałac Wallenberg-Pachalych we Wrocławiu

---