Carl Ferdinand Langhans

---

Życiorys

Carl Ferdinand Langhans był synem znanego architekta, Carla Gottharda Langhansa. W początkowych latach swojej kariery, edukację artystyczną podjął razem z Karlem Friedrichem Schinklem, ucząc się pod okiem Davida Gilly’ego. Jego ojciec również miał duży wpływ na jego rozwój zawodowy, przekazując mu tajniki rzemiosła architektonicznego.

W 1797 roku Langhans uzyskał uprawnienia do pełnienia funkcji kierownika budowy, co otworzyło przed nim nowe możliwości zawodowe. W latach 1800–1802 pracował nad projektem berlińskiego Niemieckiego Teatru Narodowego, zwanego Deutsches Nationaltheater, które zostało zaprojektowane przez jego ojca. Niestety, w 1806 roku, w wyniku wybuchu wojny, Langhans pełnił rolę głównego nadwornego inspektora budowlanego (Oberhofbauinspektor) i przez dłuższy czas był zmuszony żyć z tymczasowego wynagrodzenia, tzw. Wartegeld.

Po tym okresie wyruszył w podróż naukową do Włoch, gdzie zapoznał się z pięknem włoskiej architektury renesansowej, co miało znaczący wpływ na jego dalszą twórczość. Od jesieni 1808 roku osiedlił się we Wrocławiu, gdzie rozpoczął samodzielną działalność jako architekt. W 1819 roku został mianowany radcą budowlanym (Baurat), co potwierdziło jego pozycję w świecie architektonicznym.

Langhans w latach 1828–1829 odbył kolejną podróż do Francji oraz ponownie do Włoch. Jego przeprowadzka do Berlina w 1834 roku była kluczowym momentem w jego karierze, gdyż zyskał możliwość nadzorowania budowy pałacu dla księcia Wilhelma, który znajdował się przy Unter den Linden.

W swojej karierze projektował głównie opery oraz teatry w stylu klasycystycznym i historycznym. W 1845 roku zlecono mu odbudowę audytorium berlińskiej opery, które uległo zniszczeniu w pożarze w 1843 roku. W trakcie swojej kariery często angażowano go do budowy teatrów, w tym w Legnicy w 1841 roku, Szczecinie (1846–1849), Dessau (1855) oraz Lipsku (1864–1868). Mimo jego licznych osiągnięć, nie udało mu się uzyskać zlecenia na odbudowę berlińskiego Teatru Narodowego, które w 1817 roku przypadło Schinklowi, ani też na budowę berlińskiego Königsstädtisches Theater, które zlecono Karlowi Theodorowi Ottmerowi w 1833 roku.

Oprócz architektury, Langhans miał także zainteresowania związane z akustyką oraz mechaniką. W 1831 roku, podczas prezentacji swojego wynalazku – pleoramy, zaprezentował innowacyjne dwie ruchome panoramy, które przesuwały się równolegle. Widz siedzący w łodzi pomiędzy nimi miał wrażenie podróży wodnej, np. po malowniczej zatoce neapolitańskiej lub przez rzekę Ren.

Od 1815 roku Carl Ferdinand Langhans był również aktywnym członkiem wrocławskiej loży masońskiej, znanej jako Fryderyk pod Złotym Berłem, co jeszcze bardziej podkreśla jego zaangażowanie w życie kulturalne i społeczne swojego czasu.

Wybrane dzieła

Carl Ferdinand Langhans był jedną z istotnych postaci w historii architektury, a jego dorobek artystyczny obejmuje szereg znaczących budowli, zarówno teatrów, jak i obiektów sakralnych.

Teatry:

• 1855–1856 – teatr w Dessau, który ostatecznie spłonął w pożarze w 1922 roku,
• 1839–1841 – gmach dawnego Teatru Miejskiego we Wrocławiu, który obecnie znany jest jako Opera Wrocławska,
• Teatr Miejski w Szczecinie, który został zniszczony podczas II wojny światowej i później rozebrany,
• 1864–1867 – projekt Teatru Nowego (niem. Neues Theater) w Lipsku, zrealizowany przez Otto Brückwalda, który został zburzony podczas bombardowania w 1943 roku,
• 1845 – udział w odbudowie opery narodowej w Berlinie po pożarze, który miał miejsce w 1843 roku,
• 1839 – Teatr Miejski w Legnicy.

Inne budowle świeckie:

• 1815 – Willa Hayna we Wrocławiu,
• 1834–1837 – Altes Palais przy Unter den Linden 9 w Berlinie,
• 1825 – Sukiennice we Wrocławiu,
• 1825 – zabudowa miejska Wrocławia, w miejscu zburzonych obiektów w 1821 roku,
• 1822–1824 – gmach Starej Giełdy (niem. Alter Börse) we Wrocławiu.

Budowle sakralne:

• 1820–1823 – Kościół św. Urszuli i Jedenastu Tysięcy Dziewic we Wrocławiu,
• 1822 – kaplica Matki Boskiej Osobowickiej na Wzgórzu Kaplicznym (Wrocław Osobowice, ul. Lipska),
• 1829 – Synagoga pod Białym Bocianem we Wrocławiu.

---

Oceń: Carl Ferdinand Langhans

---