Pałac Schlegenbergów we Wrocławiu


Pałac Schlegenbergów, znany również jako pałac książąt Hohenlohe, pałac Sinzendorfów, Bank Królewski oraz Cafe Royal, stanowi nie tylko ważny element historii Wrocławia, ale także unikalny przykład architektury miejskiej. Znajduje się on na roguulicy Wita Stwosza 12 i ulicy Łaciarskiej, będąc najlepiej zachowanym esemplem surowego stylu klasycyzmu berlińskiego, który pojawił się na przełomie XVIII i XIX wieku.

Budowla ta odzwierciedla charakterystyczne cechy epoki, pełna jest detali, które świadczą o kunszcie architektów tamtych czasów. Pałac Schlegenbergów jest miejscem, które przyciąga uwagę zarówno turystów, jak i miłośników architektury, oferując niezwykłe spojrzenie na przeszłość Wrocławia.

Historia pałacu

Na początku historii omawianego obiektu, który znajduje się przy ulicy Wita Stwosza 12, w drugiej połowie XIV wieku został wzniesiony pierwszy murowany budynek. Jego konstrukcja opierała się na wydłużonym prostokącie, a gotyckie elementy przetrwały do dnia dzisiejszego, głównie w obrębie piwnic oraz parteru. W miarę upływu lat, budynek przeszedł szereg znaczących modernizacji, w tym w późnym renesansie, kiedy do frontowego skrzydła dodano otwór wejściowy, oraz w okresie wczesnego baroku, kiedy to powiększono skrzydło od strony ulicy Łaciarskiej.

W 1726 roku pałac przeszedł w ręce hrabiego Josepha von Schlegenberga. Jego życzeniem była gruntowna modernizacja, która miała miejsce około 1730 lub 1736 roku i nadano jej późnobarokowy styl architektoniczny. Trzykondygnacyjny budynek podzielony na dwa skrzydła specjalnie zaadaptowano na budynek miejski, z mansardowym dachem. Jego pięcioosiowa fasada zyskała balkonowy portal, prowadzący do sieni przelotowej, oraz okna piano nobile. Nieopodal, od strony ulicy Łaciarskiej, znajdowała się imponująca 12-osiowa fasada. Warto zaznaczyć, że na pierwszym piętrze znajdowały się reprezentacyjne pomieszczenia wynajmowane przez kardynała Philippa von Sinzendorfa. W styczniu 1741 roku używał ich także król pruski Fryderyk II.

Kiedy w 1794 roku właścicielem pałacu został generał pruski Friedrich Ludwig von Hohenlohe-Ingelfingen, budynek ponownie przeszedł znaczącą przebudowę. Było to około 1800 roku, wówczas he sfinansował modernizację w stylu klasycystycznym. Architektami tej zmiany byli Johan Christian Valentin Schultze lub Karl Gottfried Geissler, co pozwoliło na przekształcenie elewacji budowli. Do 1844 roku obiekt pełnił funkcję rezydencji komendanta garnizonu.

Od 1875 roku budynek został przystosowany do funkcji banku królewskiego. W 1878 roku część parterowa zostałą zaadaptowana na cele gastronomiczne, gdzie później mieściła się Cafe Royal. Rok 1924 przyniósł kolejną, znaczącą zmianę, w wyniku której obiekt uzyskał dzisiejszy kształt. Wówczas dobudowano czwartą kondygnację, a przy narożniku umieszczono wejście do restauracji, co skutkowało usunięciem balkonowego portalu. Elewacja zyskała surowy, płaski charakter, a część parterowa otrzymała boniowaną formę.

Na pozostałych kondygnacjach zastosowano wąskie gzymsy kordonowe, a całość zwieńczono gzymsem koronującym wspartym na kroksztynach. Okna prostokątne pozbawione były opasek, a jedynie nad oknami drugiej kondygnacji umieszczono nadokienniki, które wspierane były przez półokrągłe, ozdobne pseudokonsolki. Warto także zauważyć, że w osi centralnej elewacji północnej oraz w dwóch osiach elewacji zachodniej zachowane zostały XIX-wieczne, płaskorzeźbione płyciny autorstwa Karla Ungera. Przedstawiają one antycznych bogów oraz alegorie, takie jak Apollon ze Sztukami Pięknymi (od ulicy Wita Stwosza) oraz Marsa z Nike, Wenus, Pokojem, Zwycięstwem oraz Atenę z Geografią, Muzyką, Geometrią i Prawem (od strony Łaciarskiej). Te motywy artystyczne były nawiązaniem do właściciela rezydencji, księcia Hohenlohe, który był znany jako miłośnik i mecenas sztuki, a także twórca angielskiego założenia pałacowo-parkowego na Szczytnikach.

Po 1945

„W wyniku działań wojennych w 1945 roku budynek doznał jedynie minimalnych uszkodzeń. Po wojnie przeszedł remont, w trakcie którego w części zwróconej w stronę ulicy zachowano dekoracje oraz pierwotny układ pomieszczeń.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Cafe Royal fotografia
  3. Detale architektoniczne i płaskorzeźby na polska-org
  4. Harasimowicz 1998, s. 21.
  5. Harasimowicz 1998, s. 23.
  6. Harasimowicz 2006, s. 293.
  7. Harasimowicz 2006, s. 647.
  8. Eysymontt i in. 2011, s. 339.
  9. Brzezowski 2005, s. 289.

Oceń: Pałac Schlegenbergów we Wrocławiu

Średnia ocena:4.61 Liczba ocen:19