Kamienica Rynek-Ratusz 15 to cenny zabytek położony na wrocławskim Rynku, która znajduje się w północnej pierzei tretu, znanej jako strona rymarzy lub strona złotników. Tego typu kamienice w tej lokalizacji mają historię sięgającą XV–XVII wieku, co czyni je niezwykle interesującymi z perspektywy historycznej.
Początkowo domy te były jedynie parterowymi drewnianymi kramami, z czasem przekształcającymi się w piętrowe murowane pomieszczenia mieszkalne przylegające do dwukondygnacyjnej murowanej ściany smatruzy. Jak pokazuje historia, w miarę upływu lat, pomieszczenia te ewoluowały w kierunku wielopiętrowych kamienic. Po roku 1824, kiedy to smatruzy zostały zlikwidowane, właściciele znajdujących się tam kamienic wykupili tereny od miasta za sumę 21 000 talarów, co umożliwiło im przedłużenie budynków na południe.
W zachowanych do dziś elementach architektonicznych, datowanych na ten okres, dostrzegalne są cechy stylu późnoklasycystycznego, które nadają tym budowlom niepowtarzalny charakter. Niestety, działania wojenne podczas II wojny światowej miały poważne konsekwencje, zagrażając integralności północnej pierzei, co doprowadziło do jej częściowego zniszczenia. Odbudowa tejże pierzei miała miejsce w 1954 roku, a jej projekt opracowali profesor Edmund Małachowicz oraz jego zespół, w skład którego wchodziły takie osobistości jak prof. Stanisław Koziczuk, Jadwiga Hawrylak i Stefan Janusz Müller.
Historia kamienicy
Obecna kamienica przy Rynku-Ratuszu 15 we Wrocławiu to historyczne miejsce, które ma swoją bogatą przeszłość. Pierwotnie istniały tam dwie oddzielne kamienice, oznaczone numerami 15a i 15b. Obie charakteryzowały się fasadą w stylu klasycystycznym, ich początki sięgają jednak epoki baroku.
Warto zaznaczyć, że w przedniej części budynku znajduje się zasypana barokowa piwnica, której wymiary wynoszą 5,5 na 9,1 metra. Budowla ta jest zrealizowana w wątku niderlandzkim, co podkreśla jej unikalny charakter. Pierwsza z kamienic, szeroka na 8,5 metra, powstała w pierwszej połowie XVIII wieku i była pięciokondygnacyjna, z dachem okapowym.
Druga kamienica miała szerokość około 5 metrów i była czterokondygnacyjna, z klasycystyczną formą, zbudowaną około roku 1800. Warto dodać, że w 1825 roku obie budynki przeszły przebudowę i zostały połączone, co zaowocowało powstaniem jednej z najbardziej interesujących architektonicznie kamienic w regionie.
Po 1945
W ciągu działań wojennych, które miały miejsce w roku 1945, budowla znana jako kamienica przy rynku-Ratuszu 15 we Wrocławiu nie doznała znacznych uszkodzeń. W czasie przeprowadzanych później prac remontowych, które były nadzorowane przez architekta Stanisława Koziczuka, zdecydowano o jej modyfikacji. W wyniku tych zmian, kamienica została obniżona do czterech kondygnacji, co znacząco wpłynęło na jej wygląd. Dodatkowo, dach został zmieniony na dwukondygnacyjny dach mansardowy, co nadało budowli nowoczesny rys.
W centralnej osi budynku dodano również szczyt, który zwieńczono trójkątnym tympanonem, co podkreśliło architektoniczny walor całej konstrukcji.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Wiśniewski 2002, s. 115.
- Wiśniewski 2002, s. 109-110.
- Małachowicz 1985, s. 211.
- Czerner 1976, s. 143.
- Czerner 1976, s. 28.
- Słownik języka polskiego PWN
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Rynek-Ratusz 17 we Wrocławiu | Kamienica Sachsów we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 39 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kazimierza Wielkiego 43 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 14 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Kiełbaśniczej 15 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Krupniczej 10 we Wrocławiu | Oficyna domu przy ulicy Ruskiej 47/48a we Wrocławiu | Punktowiec przy ulicy Jastrzębiej we Wrocławiu | Budynek mieszkalny przy ulicy marszałka Józefa Piłsudskiego 80-86 we Wrocławiu | Kamienica Rynek-Ratusz 14 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Włodkowica 8 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 60 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 49 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 45 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 36-37 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 27–28 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 21 we Wrocławiu | Kamienica przy Rynku 14 we Wrocławiu | Kamienica przy ulicy Biskupiej 10 we WrocławiuOceń: Kamienica Rynek-Ratusz 15 we Wrocławiu