Kamienica Rynek-Ratusz 14 we Wrocławiu

Kamienice i domy

Kamienica Rynek-Ratusz 14, usytuowana w sercu Wrocławia, jest cennym zabytkiem architektonicznym. Znajduje się ona na wrocławskim Rynku i wyróżnia się w północnej pierzei tretu, gdzie nazywana jest także stroną rymarzy lub stroną złotników. Warto podkreślić, że większość kamienic w tej części rynku posiada historię sięgającą XV–XVII wieku.

Pierwotnie budynki te były parterowymi, drewnianymi kramami, które z biegiem lat ewoluowały w murowane, piętrowe pomieszczenia mieszkalne. Przylegały one do dwukondygnacyjnej, murowanej ściany tzw. smatruzy. Z czasem, w wyniku przemian architektonicznych, przekształcono te pomieszczenia w wielopiętrowe kamienice, co znacznie wpłynęło na ich wygląd oraz funkcjonalność.

Po roku 1824, kiedy to smatruzy zostały zlikwidowane, właściciele kamienic z tej strony rynku postanowili wykupić tereny od miasta za sumę 21 000 talarów. Dalsze działania doprowadziły do przedłużenia ich budynków w kierunku południowym. Kamienice zachowane z tego okresu charakteryzują się elementami architektury późnoklasycystycznej, co stanowi niezwykle interesujący aspekt ich estetyki.

Podczas II wojny światowej, północna pierzeja rynku doświadczyła poważnych zniszczeń w wyniku działań militarnych. Jej odbudowa została zaprojektowana w 1954 roku przez profesora Edmunda Małachowicza w Pracowni Konserwacji Zabytków. W tym projekcie uczestniczyli również znani architekci, tacy jak prof. Stanisław Koziczuk oraz Jadwiga Hawrylak i Stefan Janusz Müller, którzy przyłożyli się do przywrócenia blasku temu historycznemu miejscu.

Historia kamienicy

Budowla, o której mowa, została wzniesiona w pierwszej połowie XVIII wieku i miała 7 metrów szerokości. Jej powstanie datowane jest na około 1740 rok, chociaż według niektórych badaczy, takich jak Brzezowski, można mówić o pierwszej tercji osiemnastego stulecia.

Ówczesny projekt budynku przewidywał jego trzyosiową, czterokondygnacyjną konstrukcję z dwoma kondygnacjami na szczycie. Barokowa fasada była jednym z jego najbardziej charakterystycznych elementów. W 1825 roku nastąpiła znacząca przebudowa, w wyniku której dodano piątą kondygnację z okapem. Ekspresyjność fasady wzbogacały pilastry, których porządek koryncki biegnął przez trzecie i czwarte piętro.

W pierwszej kondygnacji, okna były wykończone w elegancki sposób, z łukowymi zakończeniami na pierwszym piętrze, co dodawało budowli klasy i harmonii. Charakterystyczne elementy architektoniczne sprawiają, że kamienica ta jest ważnym punktem w architekturze Wrocławia.

Po 1945

W roku 1945 kamienica na Rynku w Wrocławiu została doszczętnie zniszczona, co skutkowało jej całkowitym zniszczeniem. Po tym tragicznym wydarzeniu, odbudowa rozpoczęła się w przybliżonym czasie do 1954 roku, wykorzystując projekt autorstwa Anny Fus-Zaorskiej. Nowa struktura kamienicy to czterokondygnacyjny budynek z charakterystycznym okapem.

Fasada nowej kamienicy jest bogato zdobiona, wprowadzając liczne detale, które odwołują się do stylistyki architektonicznej z XVII wieku.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. Wiśniewski 2002, s. 111.
  3. Wiśniewski 2002, s. 109-110.
  4. Brzezowski 2005, s. 278.
  5. Małachowicz 1985, s. 211.
  6. Czerner 1976, s. 143.
  7. Czerner 1976, s. 28.
  8. Słownik języka polskiego PWN

Oceń: Kamienica Rynek-Ratusz 14 we Wrocławiu

★★★★★
Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:13