Kamienica przy Rynku 45 we Wrocławiu

---

Historia i architektura kamienicy

Historia kamienicy przy Rynku 45 we Wrocławiu sięga czasów późnego średniowiecza, kiedy to między drugą połową XIV wieku a trzecią tercją XV wieku dokonano jej budowy. Pierwotnie miał ona wymiary 8 x 18 metrów, była dwutraktowa oraz jednoprzestrzenna frontowo, a także dwupoziomowa od strony podwórza. Od strony Rynku znajdowało się przynajmniej jedno okno; wschodnia ściana posiadała otwór drzwiowy, który łączył dolny poziom tylnego traktu, pokrytego sklepieniami kolebkowymi. W zachodniej części korytarza, który został wydzielony na przełomie XV i XVI wieku, znajdowały się schody prowadzące na parter. W 1436 roku kamienica została połączona z sąsiednią działką usytuowaną przy ulicy Kuźniczej 64/65 oraz według źródeł dokumentowych, była także związana z posesją przy ulicy Igielnej 22.

W pierwszej połowie XVIII wieku, dzięki staraniom Heinricha von Vollgenada, budynek przeszedł znaczną przebudowę. Powstał wówczas trzykondygnacyjny obiekt z czteroosiową fasadą, zwieńczoną trzykondygnacyjnym szczytem otoczonym wolutami. Układ wnętrz został zreorganizowany na układ trzytraktowy, na co wpłynęła centralnie ulokowana klatka schodowa. Fasada zyskała barokowy charakter, a na drugim poziomie umieszczono ozdobny wykusz.

Na przełomie XVIII i XIX wieku znów zmieniono wygląd fasady kamienicy. Projekt przebudowy sporządził A. Kühnela, a jego realizacji podjęli się mistrz murarski Carl Meineck oraz cieśla Heinrich Kuveke. W późniejszych latach, w 1914, 1921 i 1925, fasada nadal była modernizowana, traciła ozdoby i dekoracje, co przekładało się na jej mniej okazały wygląd. W 1919 roku kamienica na parterze oraz pierwszym piętrze stała się siedzibą firmy N. Berger.

Właściciele i postacie związane z kamienicą

Do lat 1420/1423 kamienica wchodziła w skład majątku rodziny Krakau, gdzie własność sprawował Michał z Krakowa oraz jego potomkowie. W 1424 roku budynek przeszedł w ręce rodziny Smarse, początkowo w posiadanie Anny Smarse, a następnie jej syna Katarzyny w 1441. W tym samym roku posesja została sprzedana Paulowi i Małgorzacie Junker, z których Paul był złotnikiem, a swoje obywatelstwo w Wrocławiu uzyskał w 1430 roku. Kamienica pozostawała w jego rękach do 1457 roku, po czym nabył ją Niklas Kauer, paśnik, wraz z żoną Agneth. Po śmierci Niklasa, budynek pozostał w trakcie dalszej historii w posiadaniu jego żony, która około 1460 roku ponownie wyszła za mąż, tym razem za Lucasa Hasenfelta. W 1465 roku Agneth zmarła, a własność przeszła w ręce jej męża oraz drugiej żony Barbary, aż do roku 1479. Z materialów źródłowych wynika, że w 1492 roku nowym właścicielem kamienicy został Greger Reichel, natomiast w 1500 roku posiadali ją Michael i Cristina Behme (Böhme), a dodatkowo od 1500 roku szereg przekształceń dotyczących kamienicy 59 oraz kamienicy 49 zadecydują o jej dalszym losie. Kwestie własnościowe w pierwszej połowie XVIII wieku należały już do Heinricha von Vollgenada.

Po II wojnie światowej

W wyniku działań wojennych mających miejsce w 1945 roku, kamienica nie doznała dużych uszkodzeń, co znacząco wpłynęło na jej późniejszą odbudowę. W tym samym roku budynek został odrestaurowany, zachowując prostą i klasyczną elewację. W szczególności, w części parterowej wprowadzono boniowanie, co nadało mu specyficznego charakteru i estetyki.

Po zakończeniu II wojny światowej, w 1946 roku, w obiekcie swoją siedzibę miała Spółdzielnia Wydawnicza „Książka”. Przez wiele lat, aż do połowy pierwszej dekady XXI wieku, w kamienicy funkcjonował również sklep odzieżowy „Salon Agatka”, który stał się lokalnym punktem znanym wśród mieszkańców Wrocławia.

---

Oceń: Kamienica przy Rynku 45 we Wrocławiu

---