Kamienica przy ulicy Krupniczej 7 we Wrocławiu

---

Historia kamienicy

Kamienica, o której mowa, została wzniesiona w obszarze, który rozciąga się pomiędzy ulicami Pawła Włodkowica, Krupniczą oraz św. Antoniego. Od XVII wieku teren ten był zajmowany przez zespół budynków, który pełnił funkcje, głównie dla społeczności żydowskiej, zwłaszcza dla przyjezdnych kupców. Znajdowały się tu szachulcowe, dwukondygnacyjne domy, w których na parterze ulokowane zostały zajazdy, wozownie oraz stajnie, a także składnice towarów i bożnice.

W piętrach tych budynków znajdowały się niewielkie pomieszczenia mieszkalne, w których lokowali się szamesi, będący oficjalnymi przedstawicielami żydowskich kupców. W nocy z 20 na 21 czerwca 1749 roku miała miejsce tragiczna katastrofa – piorun uderzył w pobliską basztę, znajdującą się przy dzisiejszej ul. Włodkowica, w której składowano dwa tysiące beczek prochu. Wyjątkowo groźne wybuchy zniszczyły okoliczną zabudowę, w tym także drewniane domy przy Graupenstraße, dzisiejszej Krupniczej.

Po tym dramatycznym wydarzeniu na miejscu zniszczonych budynków wzniesiono nowe obiekty. W latach 1840-1860 kamienice znajdujące się w zachodniej pierzei ulicy przeszły gruntowną przebudowę, co było efektem modernizacji całego obszaru. Miało to związek z powstaniem nowej zabudowy na pl. Wolności, otwarciem dworca Świebodzkiego oraz Królewskiego Sądu, a także z budową Nowej Giełdy. Budynki wówczas powstałe, największości dwutraktowe, stanowiły reprezentację wczesnej fazy historyzmu, oscylując od form klasycystycznych, przez neorenesansowe, aż po neogotyckie.

Kamienica zlokalizowana na działce nr 7 została zbudowana w 1855 roku według danych Agnieszki Zabłockiej-Kos, chociaż inne źródła podają, że miało to miejsce w 1863 roku, a sama inwestycja realizowana była według projektów dwóch architektów, E. Kluge i H. Zuppett, dla Emila Sachsa.

Opis architektoniczny

Kamienica o interesującej architekturze została zaprojektowana jako trzypiętrowy budynek z użytkowym poddaszem, który charakteryzuje się trójtraktowym układem i dziewięcioosiową fasadą. Początkowo konstrukcja była nakryta dachem dwuspadowym w układzie kalenicowym, który w roku 1905 został zmieniony na dach mansardowo-pulpitowy, co nadało jej nowoczesny charakter. Parter budynku prawdopodobnie wyróżniał się boniowaną elewacją, co było popularnym rozwiązaniem w tamtym okresie.

W fasadzie wyróżniają się dwie skrajne osie, które przyozdobione są pseudoryzalitem. Okna trzeciej kondygnacji, osadzone w tym elemencie, ujęte są oślim grzbietem i zdobione maswerkami, co stanowi piękny detal architektoniczny. Okna na pierwszej i drugiej kondygnacji przesklepione są łukowo, a ozdobne obdasznice wzbogacono o akroterie oraz tynkowane opaski. Natomiast okna trzeciego piętra mają prostokątny kształt, są zakończone odcinkowo i wsparte na gzymsie międzykondygnacyjnym. W poddaszu umieszczono małe prostokątne okienka, między którymi widać proste wsporniki, podtrzymujące masywny gzyms koronujący.

Centralną część fasady zdobi brama, prowadząca do sieni przelotowej oraz klatki schodowej. W budynku znajduje się dwubiegowa klatka schodowa, która pierwotnie wykonana była z drewna, a obecnie wzmocniona metalowymi elementami. Klatka oparta jest na stalowych belkach, a stopnie wykonano z drewna. W przestrzeni piwnicznej stropy były pierwotnie sklepione krzyżowo i kolebkowo, jednak w roku 1905 zastąpiono je stropami odcinkowymi, co miało na celu poprawę funkcjonalności budynku.

W 1878 roku do kamienicy wprowadzono instalację wodną i kanalizacyjną, co było istotnym krokiem w kierunku modernizacji. Kolejne prace budowlane miały miejsce w latach 1887-1889, kiedy to przebudowano pomieszczenia parterowe oraz zmieniono wystrój elewacji, eliminując boniowanie. Kolejne znaczące remonty miały miejsce w latach 1904-1905, kiedy wymieniono schody z drewnianych na metalowe oraz dokonano modyfikacji więźby dachowej. Ostatnia przebudowa pomieszczeń parterowych odbyła się w 1935 roku.

Po 1945

W wyniku działań wojennych kamienice ocalały w 1945 roku, co było korzystnym znakiem dla ich przyszłości. W 1957 roku elewacja budynku została poddana renowacji, co pozwoliło na zachowanie jego estetyki oraz historycznego charakteru. Następne większe prace remontowe miały miejsce w latach 2007-2009, kiedy to zrealizowano gruntowny remont pierzei zachodniej ulicy Krupniczej.

Od początku lat 90. XX wieku w budynku przy tej ulicy znajduje się specjalistyczny sklep „Wina i specjały”, który cieszy się dużym zainteresowaniem. Warto zauważyć, że przed pojawieniem się obecnego najemcy, w lokalu funkcjonował sklep z obuwiem, co ilustruje zmiany w handlu oraz preferencjach lokalnych mieszkańców.

---

Oceń: Kamienica przy ulicy Krupniczej 7 we Wrocławiu

---