Kamienica Pod Złotym Kołem we Wrocławiu

---

Historia

Kamienica Pod Złotym Kołem ma bogatą i fascynującą historię. Początkowo była znana pod adresem Goldenerade Gasse 8, co w tłumaczeniu oznacza Złote Koło. Nazwa ulicy ma swoje korzenie w zajazdzie, który nosił tę samą nazwę – Zajazd Pod Złotym Kołem (niem. Gasthof Zum Golden Rad). Wspomniany zajazd był obecny w dokumentach archiwalnych już w roku 1680, co potwierdza jego znaczenie w historii miasta.

W 1744 roku król pruski Fryderyk II wydał istotny edykt dotyczący społeczności żydowskiej we Wrocławiu. W ramach tego edyktu, zajazd Pod Złotym Kołem został wyznaczony jako jeden z czterech miejsc, w których mogli zatrzymywać się żydowscy kupcy przybywający z Polski. W tamtym okresie, parter kamienicy był wyposażony w dwie bramy przelotowe, które prowadziły do tylnej części, gdzie znajdowały się zabudowania magazynowe oraz stajnie, a także wozownia. Na wyższych piętrach zlokalizowane były skromne pomieszczenia gościnne, co czego świadczy o funkcji, jaką kamienica pełniła w tamtych czasach.

Kamienica, którą znamy dzisiaj, została zbudowana pod koniec XVIII wieku. Jej obecny wygląd cechuje styl wczesnoklasycystyczny, którym posługiwał się architekt Karl Gottfried Geissler (1754–1856) w swoim projekcie. Warto zwrócić uwagę na dekorację fasady, która została wykonana w stylu zopf, a jej elementy stylistyczne przywodzą na myśl podobne ozdoby znajdujące się na kamienicy Pod Królem Salomonem przy ulicy św. Jadwigi 9-10 we Wrocławiu.

Architektura

Kamienica Pod Złotym Kołem we Wrocławiu to niezwykle interesujący obiekt architektoniczny, który wyróżnia się swoją trzykondygnacyjną strukturą oraz użytkowym poddaszem. Budynek ma pięć osi i zachwyca boniowaną częścią parterową, która ozdobiona jest dwoma otworami drzwiowymi oraz dwoma okiennymi.

W południowej osi znajduje się łukowe wejście, prowadzące do przelotowej sieni. W wyniku remontu przeprowadzonego w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku, w skrajnej osi północnej wykuto dodatkowe drzwi, prowadzące do pomieszczenia sklepowego. Wcześniej, przed 1945 rokiem, można było znaleźć drzwi symetrycznie umieszczone w osi środkowej budynku, nad którymi znajdowało się godło domu oraz oznaczenie dawnego zajazdu.

Wyższe kondygnacje są od siebie oddzielone pilastrami, które dodatkowo zdobione są wiązkami rózg liktorskich. Warto zwrócić uwagę, że okna budynku mają prostokątny kształt, otoczone są kamiennymi opaskami, a pod nimi znajduje się piękne ozdobienie w postaci podokienników. Na pierwszej kondygnacji, nad oknami, umieszczono naczółki z medalionami przedstawiającymi popiersia.

Istotną cechą kamienicy był herb domu, przedstawiający złote koło, który znajdował się nad bramą przejazdową. W latach 1972–1977 kamienica przeszła gruntowny remont, który miał na celu przystosowanie jej do potrzeb wrocławskich Cechów Rzemieślniczych. W ramach tego przedsięwzięcia, obiekt został obniżony o jedną kondygnację, a jego wnętrze uległo znaczącej przebudowie, za którą odpowiadał projektant T. Lipiński.

Następny remont miał miejsce w latach 90. XX wieku, gdy wykonywano prace elewacyjne realizowane przez wrocławską firmę Meda-Bud. Na parterze, w prawym rogu od bramy, można dostrzec kartusz herbowy, który w dokumentacji ikonograficznej sprzed 1945 roku nie był widoczny na elewacji budynku.

---

Oceń: Kamienica Pod Złotym Kołem we Wrocławiu

---