Kamienica Pod Królem Salomonem, znana również jako Pod Złotym Krzyżem, to wyjątkowy obiekt architektoniczny, który przyciąga uwagę swoją imponującą fasadą. Znajduje się ona na rogu dwóch bardzo ważnych ulic we Wrocławiu, a mianowicie ulicy św. Jadwigi 9 oraz ulicy Staromłyńskiej.
Kamienica ta nie tylko zachwyca swoim wyglądem, ale również kryje w sobie bogatą historię, która wpisuje się w kontekst wielowiekowej tradycji Wrocławia. Jej narożna lokalizacja sprawia, że jest doskonałym punktem orientacyjnym dla turystów zwiedzających to piękne miasto.
Historia kamienicy
Kamienica, która dziś przyciąga uwagę swoimi walorami architektonicznymi, została wzniesiona w 1795 roku, a jej powstanie związane jest z wcześniejszymi wydarzeniami. Dotyczy to zwłaszcza zniszczeń, jakie miały miejsce w 1791 roku, kiedy to pożar zniszczył znajdującą się w tym miejscu szkołę klasztorną opactwa augustiańskiego, która istnieje od pierwszej połowy XIV wieku.
Warto zwrócić uwagę, że projekt wczesnoklasycystycznego budynku był dziełem architekta Karla Gottfrieda Geisslera (1754-1823), który w znakomity sposób wpisał się w ówczesne trendy architektoniczne.
Po zakończeniu II wojny światowej, w kamienicy zamieszkał między innymi Henryk Tomaszewski, znany jako twórca wrocławskiego Teatru Pantomimy. Jego obecność w tym miejscu dodaje kamienicy dodatkowego wymiaru historycznego.
Należy również zaznaczyć, że w sąsiedztwie znajduje się kamienica nr 10, co czyni tę lokalizację jeszcze bardziej interesującą z perspektywy architektonicznej oraz kulturowej.
Architektura
Kamienica, znana jako Pod Królem Salomonem, charakteryzuje się złożoną i przemyślaną konstrukcją, wyniesioną na planie prostokąta. Jest to trzykondygnacyjny budynek, który został zaprojektowany w formie trójtraktowej i ustawiony w kierunku kalenicowym. Wspólny z sąsiadującą budowlą, trójspadowy dach nadaje mu harmonijny wygląd.
Fasada budynku, wyróżniająca się eleganckimi podziałami, składa się z pięciu osi, które rozdzielają smukłe lizenami. Te filary są ozdobione wiązkami rózg liktorskich, które nie tylko podkreślają środkową oś budynku, ale także akcentują jego narożniki. Pod oknami prostokątnymi zauważalne są małe podokienniki, a na drugiej kondygnacji umieszczono także nadokienniki. W osi centralnej, dzięki dekoracyjnym girlandom, okna nabierają szczególnego wdzięku, a nad oknem pierwszego piętra zdobi go odcinkowy naczółek.
To, co uderza w architekturze tego obiektu, to bonitowana część parterowa. W jej centralnej osi znajduje się efektowny portal, na którym widnieje godło domu, czyli „złoty krzyż”. W latach 1912–1913 część parterowa została zmieniona – dodano dwa okna wystawowe oraz osobne wejścia do lokalu, co zostało udokumentowane w zachowanych planach inwentaryzacji z tego okresu. Z lewej strony budynku otwarto aptekę „Pod królem Salomonem”, znaną także jako König Salomo Apotheke.
Na wysokości pierwszego piętra, w niszy pomiędzy wschodnimi osiami, zagościła rzeźba siedzącego króla Salomona, która stała się godłem tej apteki. Po prawej stronie portalu wejściowego ulokowany był sklep, podczas gdy wyższe kondygnacje zajmowały mieszkania, co dodaje kamienicy dodatkowego charakteru i funkcjonalności.
Po 1945
W wyniku działań wojennych przeprowadzonych w 1945 roku, kamienica Pod Królem Salomonem nie doznała poważnych zniszczeń. Dzięki temu, budynek zachował swoje historyczne walory architektoniczne. W latach 1975–1976 przeprowadzono jednak gruntowną renowację, która miała na celu przywrócenie mu dawnej świetności. W ramach tych prac, zlikwidowano odrębne wejścia do lokali znajdujących się na parterze, a w ich miejscu pojawiły się nowe okna, co wpłynęło na estetykę fasady.
Warto również zauważyć, że elewacja boczna kamienicy, usytuowana od ulicy Staromłyńskiej, charakteryzuje się pięcioosiową kompozycją, która pod względem stylu i dekoracji jest zbliżona do głównej elewacji budynku.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
- Harasimowicz 2006, s. 404.
- Harasimowicz 1998, s. 73.
- Broniewski 1967, s. 395.
- Plany inwentaryzacji budynku z 1912 roku
- Widok kamienicy jeszcze na początku lat 70. XX wieku
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Pod Siedmioma Elektorami we Wrocławiu | Kamienica Pod Starą Szubienicą we Wrocławiu | Kamienica Pod Trzema Dębami we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotą Kotwicą na pl. Solnym we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotą Marią we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotą Trójcą Świętą we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotym Jeleniem we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotym Orłem we Wrocławiu (Rynek) | Kamienica Pod Złotym Psem we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotym Sercem we Wrocławiu | Kamienica Pod Czterema Ewangelistami we Wrocławiu | Kamienica Pod Błękitnym Słońcem we Wrocławiu | Kamienica Pod Srebrnym Hełmem we Wrocławiu | Kamienica Artzatów we Wrocławiu | Dom z reliktami kościoła cmentarnego pw. św. Agnieszki we Wrocławiu | Dom wielorodzinny przy ul. Tramwajowej 2 we Wrocławiu | Dom Panien Trzebnickich we Wrocławiu | Dom Oppenheimów we Wrocławiu | Dom Naukowca we Wrocławiu | Dom Igloo (Wrocław)Oceń: Kamienica Pod Królem Salomonem we Wrocławiu