Dom wielorodzinny przy ul. Tramwajowej 2 stanowi przykład modernistycznej architektury, który wpisuje się w charakterystyczną estetykę osiedla Dąbie. Jest to niezwykły budynek mieszkalny, który został zaprojektowany w ramach eksperymentalnego osiedla, które powstało podczas wystawy WUWA.
Projekt ten, stworzony przez architektów Paula Heima oraz Alberta Kemptera, zyskuje uznanie dzięki swojej unikalnej formie i funkcjonalności, co czyni go jednym z ważniejszych obiektów w Wrocławiu.
Historia
Galeriowiec przy ul. Tramwajowej rozpoczął swoją historię w roku 1929, kiedy to jego budowa trwała zaledwie trzy miesiące. Współdziałał on z innymi obiektami na eksperymentalnym osiedlu, które było kluczowym elementem wystawy pod nazwą „Mieszkanie i Miejsce Pracy”. Obiekt ten znajduje się w południowej części osiedla, które zostało zaplanowane jako lokalizacja dla domów wielorodzinnych. Został on oznaczony numerem porządkowym 1.
Pomimo różnorodnych uszkodzeń, galeriowiec przetrwał trudne czasy działań wojennych w 1945 roku w stosunkowo dobrym stanie. Po zakończeniu wojny budynek przeszedł proces renowacji i do dziś pełni funkcje mieszkalne. Interesującym aspektem jest, że w dobudówce, która pierwotnie służyła jako poczekalnia oraz lokal na kioski z mlekiem i gazetami, przez dłuższy okres funkcjonował salon fryzjerski.
W roku 1979 galeriowiec, wraz z innymi obiektami na osiedlu wzorcowym, został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego historyczną wartość. Natomiast w 2014 roku przeprowadzono gruntowny remont, podczas którego zlikwidowano wiele przeróbek powojennych, przywracając budowli jej pierwotny kształt.
Architektura
Projekt budynku przy ulicy Tramwajowej 2 we Wrocławiu zrealizowali architekci Paul Heim oraz Albert Kempter. Obaj projektanci zostali zaproszeni do udziału w wystawie, a ich wcześniejsze doświadczenie w tworzeniu wielorodzinnych domów mieszkalnych na kilku osiedlach w Wrocławiu miało ogromne znaczenie dla udanego projektu. Forma architektoniczna tego obiektu odzwierciedla zasady modernizmu, charakteryzując się prostotą i brakiem nadmiernych ambicji artystycznych, co czyni go prostopadłościanem z płaskim dachem oraz wysuniętym okapem.
Od strony południowej budynek wzbogacono o półokrągłą poczekalnię, która służy pasażerom tramwaju. Struktura całego domu opiera się na żelbetowej konstrukcji szkieletowej wypełnionej cegłami żużlowymi. Co interesujące, budynek nie jest podpiwniczony, a funkcję piwnicy pełni parter, na którym znajdują się komórki lokatorskie oraz warsztat, który obecnie przekształcono w mieszkanie.
W obiekcie wyróżniają się trzy kondygnacje mieszkalne, które dostępne są poprzez centralnie umiejscowioną klatkę schodową. Mieszkańcy dostają się do swoich lokali poprzez galerie ulokowane po stronie zachodniej, co jest nietypowym rozwiązaniem, gdyż standardowo galeriowce projektuje się w osi wschód-zachód. Architekci zauważali, że takie usytuowanie miało na celu przetestowanie tego typu budownictwa w specyficznym klimacie regionu Śląska.
Budynek zawiera osiemnaście mieszkań, podzielonych na sześć lokali na każdym piętrze. Z tych mieszkań cztery mają powierzchnię 48 m², a dwa pozostałe 60 m². Każde z lokali na danym piętrze cechuje inny wariant rozkładu pomieszczeń. Zazwyczaj kuchnia, łazienka oraz toaleta usytuowane są w pobliżu galerii, podczas gdy dzienne pokoje i sypialnie zlokalizowane są od strony wschodniej.
Takie rozwiązania architektoniczne przyciągnęły uwagę krytyków, z których Ernst May uznał ów budynek za „najbardziej udany w osiedlu” WUWA.
Przypisy
- a b JadwigaJ. Urbanik JadwigaJ. (red.), Droga ku nowoczesności. Osiedla Werkbundu 1927-1932, Wrocław: Muzeum Architektury we Wrocławiu, 2016 r., s. 131.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Dom z reliktami kościoła cmentarnego pw. św. Agnieszki we Wrocławiu | Kamienica Artzatów we Wrocławiu | Kamienica Pod Srebrnym Hełmem we Wrocławiu | Kamienica Pod Błękitnym Słońcem we Wrocławiu | Kamienica Pod Czterema Ewangelistami we Wrocławiu | Kamienica Pod Królem Salomonem we Wrocławiu | Kamienica Pod Siedmioma Elektorami we Wrocławiu | Kamienica Pod Starą Szubienicą we Wrocławiu | Kamienica Pod Trzema Dębami we Wrocławiu | Kamienica Pod Złotą Kotwicą na pl. Solnym we Wrocławiu | Dom Panien Trzebnickich we Wrocławiu | Dom Oppenheimów we Wrocławiu | Dom Naukowca we Wrocławiu | Dom Igloo (Wrocław) | Dom jednorodzinny przy ul. Zielonego Dębu 17 we Wrocławiu | Dawny budynek administracyjno-biurowy Fundacji Fränckla we Wrocławiu | Budynki mieszkalne przy ulicy Mikołaja Reja 4, 6, 8 we Wrocławiu | Budynek mieszkalny przy ulicy marszałka Józefa Piłsudskiego 92 we Wrocławiu | Budynek Loży Masońskiej przy Placu Muzealnym we Wrocławiu | Budynek archiwum medycznego przy ulicy Cieszyńskiego we WrocławiuOceń: Dom wielorodzinny przy ul. Tramwajowej 2 we Wrocławiu