Kamienica Pod Trzema Dębami we Wrocławiu


Kamienica Pod Trzema Dębami, znana również jako kamienica „Trzy dęby”, to zabytkowy obiekt o średniowiecznej historii. Położona jest w sercu Wrocławia, przy ul. św. Mikołaja 8, gdzie przyciąga uwagę zarówno turystów, jak i mieszkańców.

Stanowi ona ważny element architektoniczny tego regionu, łącząc w sobie cechy historyczne oraz kulturowe, co sprawia, że jest miejscem niezwykłym zarówno pod względem estetyki, jak i znaczenia historycznego.

Historia kamienicy

Kamienica Pod Trzema Dębami ma bogatą historię, zaczynając już od XIV wieku, kiedy to powstały jej pierwsze, szczytowe budynki, których relikty można znaleźć w obecnej części piwnicznej. Warto zauważyć, że w 1737 roku dokonano znacznej przebudowy całej struktury. W rezultacie tej pracy powstał nowoczesny jak na tamte czasy dwukondygnacyjny budynek z sześcioosiową fasadą oraz czterokondygnacyjnym szczytem, który został estetycznie podzielony gzymsem na dwie części. Dolna część była dwukondygnacyjna i sześcioosiowa, natomiast górna część dwukondygnacyjna i dwuosiowa, zakończona segmentowym tympanonem, który wspierały pary pilastrów, a całość otaczały woluty.

Wszystkie okna w kamienicy są oddzielone pilastrami wielkiego porządku, co nadaje budynkowi elegancki i harmonijny wygląd. Nad oknami w pierwszej kondygnacji oraz górnej części szczytu znajdują się dekoracyjne naczółki, które podkreślają architektoniczne detale. Wnętrze również przeszło znaczną metamorfozę, kiedy pierwotny dwupasmowy i dwutraktowy układ przekształcono w nowoczesny, trzytraktowy plan z centralnie umieszczoną klatką schodową.

Na elewacji znajduje się ciekawy kartusz, który swoją formą przypomina owal. W jego wnętrzu umieszczono płaskorzeźbę przedstawiającą widok trzech dębów, co nawiązuje do nazwy kamienicy. W dolnej części kartusza znajdował się medalion z napisem „Zu den/ 3 Eichen”. Niestety, element ten zniknął podczas przebudowy budynku na początku XX wieku lub w wyniku wydarzeń mających miejsce w 1945 roku. Pomimo tego, kartusz został uwieczniony na grafice autorstwa Berharda Mannfelda, która powstała w latach 1870-1872.

W roku 1749 kamienica została uszkodzona, najprawdopodobniej w wyniku wybuchu wieży prochowej, co spowodowało zniszczenie najwyższej kondygnacji szczytu oraz tympanonu. Z kolei w XIX wieku część parterowa doznała kilku modyfikacji, w tym usunięcia barokowego portalu, który zdobił budynek oraz wstawienia witryn sklepowych, co nadawało nowy charakter przestrzeni.

Na początku XX wieku, w 1912 roku, kamienica Pod Trzema Dębami została połączona z kamienicą nr 9, co zainicjowało zasadnicze zmiany w jej wnętrzach, które całkowicie przekształcono, aby dostosować je do potrzeb powstającego domu handlowego. Prace te zrealizowała firma Max Duam Nachfloger, co znacząco wpłynęło na funkcjonalność obiektu.

Od roku 1888, kamienica stała się miejscem działalności zakładu produkującego konfekcję damską, R. G. Leuchtag Nachf. G.m.b.H., który później zmienił nazwę na KMS Schlesisch Damen-Mäntel-Fabrik, stanowiąc istotny element lokalnej gospodarki.

Po 1945 roku

W wyniku działań wojennych przeprowadzonych w 1945 roku nastąpiła katastrofalna destrukcja kamienicy oraz sąsiadujących obiektów pod numerami 9 i 10. Zespół tych trzech budynków do dziś uznawany jest za jedną z najwcześniejszych rekonstrukcji przeprowadzonych po wojnie. Odbudowa miała miejsce w 1953 roku, a za jej projekt odpowiedzialny był Zbigniew Politowski.

W trakcie rekonstrukcji wprowadzono istotne zmiany, w tym stworzenie wcześniej nieistniejącego podcienia oraz modyfikację formy szczytu budynku. Dokonano redukcji liczby osi do czterech, a także dodano elementy architektoniczne, takie jak tympanon i dużej wielkości woluty, które nadały budynkowi nowy charakter. Dodatkowo, wnętrza zostały przystosowane do potrzeb biurowych, co zmieniło ich pierwotny charakter.

W latach 1972–1973, po wyburzeniu pozostałości po pałacu rodziny von Schmettau, przystąpiono do kolejnych przebudów. Do wschodniej elewacji, dotychczas stanowiącej mur ogniowy, dodano otwory okienne oraz elementy dekoracyjne, inspirowane stylistyką elewacji frontowej. Te zmiany wzbogaciły zewnętrzny wygląd budynku oraz dostosowały go do współczesnych trendów architektonicznych.

W latach 2006–2011 kamienica przeszła następny etap rewitalizacji, zainicjowany przez jej właściciela, firmę IMN Sp. z o.o. Projekt remontu przygotował Wacław Hryniewicz. Po zakończeniu prac budynek został oddany do użytku 1 stycznia 2012 roku, odzwierciedlając nowoczesne rozwiązania oraz szanując historyczny kontekst miejsca.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r.
  2. a b c d e Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 247.
  3. a b c d e Brzezowski 2005 ↓, s. 227.
  4. Łukaszewicz 2008 ↓, s. 165.
  5. a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 335.
  6. a b c d e Harasimowicz 1998 ↓, s. 61.
  7. Breslau 1929 Kryształowy wazon i srebro J.A. Lemor. Antyczek.pl. [dostęp 18.07.2021 r.] (pol.).
  8. 29 marca: Kartka z kalendarza. Centrum Historii Zajezdnia. [dostęp 18.07.2021 r.] (pol.).
  9. Widok dawnej kamienicy z witrynami na parterze – Kamienica nr 9, ul. Mikołaja, św., Wrocław. Polska-org.pl, 10.03.2007 r. [dostęp 18.07.2021 r.] (pol.).
  10. Kamienica Pod Trzema Dębami. Kamienica Pod Trzema Dębami IMN. [dostęp 18.07.2021 r.] (pol.).
  11. Małachowicz 1985 ↓, s. 203.

Oceń: Kamienica Pod Trzema Dębami we Wrocławiu

Średnia ocena:4.79 Liczba ocen:20