Kamienica Pod Złotym Orłem we Wrocławiu (Rynek)

---

Historia kamienicy i jej architektura

W piwnicy kamienicy odkryto niezwykle cenne ślady budynku mieszkalnego, których fundamenty oraz fragmenty murów pochodzą jeszcze z drugiej połowy XIII wieku. Te relikty dwutraktowego domu, którego szerokość wynosiła około 8,7 metra, są dzisiaj doskonale zachowane. W XIV wieku budynek przeszedł istotne zmiany; jego szerokość została zwiększona do około 14,5 metra, a sam obiekt przeszedł przebudowę, zyskując trzeci trakt i oficyny. Z tego okresu w sieni zachował się późnogotycki prosty kamienny portal z przenikającymi się profilami.

W górnej części piwnicy oraz w poszczególnych traktach parteru można zobaczyć fragmenty różnych typów sklepień, takich jak krzyżowe, krzyżowo-kolebkowe i kolebkowe. Te elementy architektoniczne datuje się na okres późnego średniowiecza oraz początek renesansu, co czyni je niezwykle cennymi świadkami historii.

Od 1564 roku kamienica była w rękach rodu mieszczańskiego Schillingów, a następnie w 1671 roku przeszła w posiadanie S. Schnebelina. W 1711 roku nowym właścicielem został kupiec A.H. Gross, który prawdopodobnie sfinansował rozbudowę kamienicy w stylu barokowym. To właśnie wtedy budynek zyskał charakterystyczny dwustopniowy szczyt z wolutowymi spływami, boniowanymi lizenami oraz dekoracyjnymi naczółkami i podokiennikami.

Ostateczny wygląd kamienicy nadano jej w XVIII wieku; w 1820 roku zmodernizowano układ zadaszenia, zmieniając je z szczytowego na kalenicowe. Niestety, podczas II wojny światowej budowla uległa znacznemu zniszczeniu, a jej odbudowa miała miejsce w latach pięćdziesiątych XX wieku. Podczas tej rekonstrukcji, projektowanej przez Marię Czyżewską-Ostrowską i Józefa Rachwalskiego, starano się jak najbardziej oddać barokowy styl budynku, między innymi przywracając dwuspadowe zadaszenie szczytowe, umożliwiając tym samym wydzielenie trzech kondygnacji strychowych.

Kamienica uzyskała cztery główne kondygnacje oraz dwie kondygnacje piwniczne, z układem obejmującym trzy trasy, z centralnym przejściem prowadzącym do piwnicy oraz na wyższe piętra. Niestety, nie przywrócono na nowo boniowanych lizen i podokienników. Zmiany dotknęły również otworu wejściowego, gdzie w miejsce pierwotnych dwuskrzydłowych drzwi otoczonych prostym portalem wstawiono barokowy portal balkonowy. Portal ten pochodził pierwotnie z dawnego pałacu Schreyvoglów, znajdującego się przy ul. Wita Stwosza 26, który rozebrano w 1886 roku. Został on ponownie wkomponowany w tylne wejście nowo powstałego budynku poczty, który niestety również uległ zniszczeniu podczas II wojny światowej. Portal wyróżnia się bogatą dekoracją; balkon wsparty jest na dwóch pilastrach oraz dwóch kolumnach w porządku korynckim. Prace budowlane i rekonstrukcyjne nadzorował architekt i konserwator zabytków Edmund Małachowicz.

Lata powojenne

Po zakończeniu II wojny światowej, w kamienicy, która nosi nazwę Pod Złotym Orłem, funkcjonował zakład fryzjerski. Od 1996 roku, w tym historycznym obiekcie ulokowała się Karczma Lwowska, która zyskała popularność wśród mieszkańców i turystów.

---

Oceń: Kamienica Pod Złotym Orłem we Wrocławiu (Rynek)

---